De prijsstijging van de aardgasprijs als gevolg van de oorlog in Oekraïne begint ook door te werken op de elektriciteitsmarkt. Hier flirt de prijs al met zijn recordhoogten. Zaterdag noteert de groothandelsmarkt een gemiddelde prijs van 366,55 euro per megawattuur. Dat is het tweede historische maximum, na 383,67 euro per megawattuur op 23 december 2021.
Bovendien is het weekend, een periode waarin de prijzen doorgaans worden afgezwakt door een daling van de vraag. Experts voorspellen dan ook dat volgende week het record opnieuw wordt verbroken. Tenzij er iets verandert en de Europese Commissie bijvoorbeeld besluit gas los te koppelen van de elektriciteitsmarkt, zoals Spanje dringend verzoekt.
Historisch maximum TFF gasprijs
De gasprijs op de referentiemarkt voor Europa, de Nederlandse TTF, bereikte donderdag zijn historisch maximum van 199 euro per megawattuur. Dat was in de hitte van de Russische inval in Oekraïne en de angst voor een onderbreking van de levering aan Europa.
Jaarlijks importeert Europa ongeveer 40% van het Russische gas. Een onderbreking in de levering van deze vloeistof doet investeerders daarm beven.
Eerste onderbreking in levering gas
Vrijdag werd zelfs de eerste onderbreking gemaakt. Het gaat om de levering van de Yamal Europa-gaspìjpleiding. Deze vertegenwoordigt ongeveer 15% van de Russische gasinvoer. Zo blijft de gasprijs vrijdag in stijgende lijn, van 158 euro per megawattuur bij de opening van de sessie tot 188 euro midden op de dag.
Hier komen nog de zelfopgelegde sancties bij van veel Europese bedrijven bij voor het niet willen kopen van Russisch gas. Bovendien draait in Spanje de kerncentrale van Confrentes op de helft van zijn niveau, aldus energiedeskundige Francisco Valverde in Diario de Mallorca.
Pool
De elektriciteitsmarkt wordt geregeerd door een systeem waarbij de nieuwste technologie in het matchen van vraag en aanbod de prijs voor de rest bepaalt. Hierdoor markeert de prijs van gas de evolutie van de prijs van elektriciteit op de markt (bekend als ‘pool’).
EC komt met pakket maatregelen
In die zin presenteert de Europese Commissie volgende week een nieuwe ’toolbox’ met maatregelen om de energieprijscrisis het hoofd te bieden. Hieronder bekijkt Brussel de mogelijkheid om de prijs van het gas los te koppelen van de groothandelsmarkt voor elektriciteit. Dit heeft Spanje herhaaldelijk gevraagd sinds deze prijscrisis afgelopen zomer begon als gevolg van de beslissingen van de Russische president Vladimir Poetin om de gasvoorziening te verminderen.
Hoge energieprijs voor consumenten met PVPC
De hoge energieprijs heeft alleen rechtstreekse gevolgen voor consumenten die zich op de gereguleerde markt bevinden, met het zogenaamde Vrijwillige Prijstarief voor Kleinverbruikers (PVPC). Daarnaast dient dit tarief ook als referentie voor de rest van de tarieven die de commerciële aanbieders overenkomen met hun klanten.
De energieprijs vertegenwoordigde vroeger ongeveer 30% van de elektriciteitsrekening, samen met 20% voor belastingen en 50% van de gereguleerde kosten. Nu ligt het gewicht iets hoger. Dat het niet veel meer is komt doordat de regering vermindering van belastingen (elektriciteits-btw van 10%, schorsing van de 7% belasting op de waarde van de productie en speciale elektriciteitsbelasting van 0,5% tot 30 juni) en heffingen, heeft doorgevoerd.