De roodoranje nevel die in de derde week van maart in bijna heel Spanje hing en met regenbuien ook neerdaalde op het land, had, zoals we al eerder schreven, gevolgen voor de gezondheid. Spanje had op dat moment de meest vervuilde atmosfeer van de wereld.
Bekijk ook: Zuidoost-Spanje lijkt door calima even op Mars
Maar wat zijn de gevolgen voor de landbouwgronden van de 6,4 gram stof per vierkante meter die de Saharastofwolk in vrijwel het hele land achterliet? Het WMO Barcelona Dust Regional Center, een onderdeel van het meteorologisch instituut van de Verenigde Naties stelde gegevens beschikbaar voor de studie die wordt aangehaald in de krant El Diario. De gevolgen zijn zowel negatief als positief.
De negatieve kant van de calima
De combinatie van regen en de Saharafijnstof verstikte de gewassen die op dat moment in volle groei waren. Het was een ramp voor de tuin- en citrusteelt in de mediterrane regio’s, voornamelijk Granada, Almería, Murcia, Alicante en Valencia. Vooral de (water)meloen, sla, paprika, courgette, tomaat, broccoli, kersen en mandarijnen zijn getroffen. Zo schatte een tuinbouwbedrijf in Almería het verlies in op bijna 25% van de watermeloenen en 50% van de snelgroeiende tuinbouwproducten, zoals bijvoorbeeld de courgette.
Bekijk ook: De positieve kant van de sahara zandstorm in Spanje
De positieve kant: bemesting
De samenstelling van de meegekomen woestijnstof heeft voor landbouwgrond nuttige bestanddelen, zoals stikstof, kalk en fosfor. Volgens Jorge Miñón Martínez, technisch directeur van het onderzoeksbureau Agrae Solutions in de provincie Burgos, is er voor 11,83 miljoen euro aan voedingsstoffen op de bodem gekomen. Dit is extra positief omdat de meststofprijzen op het moment erg hoog zijn: stikstofhoudende kalk kost meer dan 600 euro per ton en potassium meer dan 730 euro per ton.
De calima was dit jaar echt een verrassing, “vooral omdat hij ook in hoge concentraties iin het noorden terecht is gekomen”. Normaal gesproken duurt de calima in het noorden minder lang en is er veel minder effect op de landbouwgronden. Dit in tegenstelling tot de Canarische Eilanden waar de calima doorgaans vooral negatieve gevolgen heeft. In de provincies Burgos en Palencia is zo rond de 64 kilo voedingsstoffen per hectare neer gekomen.
Een relativering
Voor de bijna 24 miljoen hectaren landbouwgrond in Spanje vormt dat een economische bijdrage van miljoenen euro’s. Maar als je kijkt naar de feitelijke waarde voor de bodem voor landbouw dan is het “feitelijk niet veel”. Zo moeten de gronden in de regio Castilla y León verrijkt worden met ongeveer 1,7 miljoen kilo aan voedingsstoffen.
“Een onverwacht aperitiefje”
Miñón Martínez vergelijkt het met het eten van één tapa in een restaurant: “Dat is lekker, maar het stilt de honger niet. Voor de landbouw geldt hetzelfde: het is een onverwacht aperitiefje.” Ook commercieel gezien levert het niets op: “het is economisch niet interessant; het is grond uit Afrika, terwijl wij hier grond hebben met een betere samenstelling“. De calima heeft wel een echte meerwaarde op zandgronden, omdat de kalk daar zorgt voor stevigheid van de bodem.
Geen vervanging van reguliere bemesting
Alhoewel de hoeveelheid Saharastof opvallend is, zal het door de kleine verhouding aan voedingsstoffen de reguliere bemestingsmiddelen bij lange na niet kunnen vervangen. De calima leverde voor de landbouwers dan ook geen echt financieel voordeel op.
Je zou namelijk 57 ton Saharastof per hectare nodig hebben om voldoende stikstof te krijgen (nu ligt er 0,134 kilogram per hectare, terwijl graan 120 kg per hectare nodig heeft). Om te voorzien in de behoefte aan fosfor heb je zelfs 2.264 ton Saharastof per hectare nodig (nu ligt er 0,001 kg fosfor per hectare, terwijl graan 48 kg per hectare nodig heeft).
Kortom, Spanje zou zich tot een woestijn moeten omtoveren om de gewenste hoeveelheden voedingsstoffen te krijgen.