Het gaat om grote voorraden van lithium in Galicië, Castilla y León en Extremadura. Die worden niet aangeraakt. De laatste actieve exploitatie is in 2011 gestopt. Het economische belang en het risico in de bevoorrading vereisen een zorgvuldige afweging van de beslissing om de hulpbronnen op een verantwoorde manier te exploiteren. Toch kan zo een beslissing de grote afhankelijkheid van Spanje van import sterk verminderen. Wordt die beslissing niet genomen, dan laat Spanje zijn voorraden ongebruikt. Dan blijft het land grondstoffen van andere landen kopen die nodig zijn voor de ecologische transitie. Dat schrijft senior wetenschapper Susana Maria Timon Sanchez in Theconservation.com. Zij is werkzaam op de afdeling geologische hulpbronnen voor de ecologische transitie van het Spaanse instituut voor Geologie en Mijnbouw (IGME – CSIC)
Wat is lithium en waarom is het zo belangrijk?
Lithium (Li) is een chemisch element dat behoort tot de groep van alkalimetalen. Het is het lichtste en minst dichte metaal in vaste toestand bij kamertemperatuur. Het heeft het hoogste elektrochemische potentieel van alle metalen. Bovendien heeft het een uitstekende elektrische en thermische geleidbaarheid. Deze eigenischappen maken Li moeilijk te vervangen door andere elementen en zijn essentieel bij de ontwikkeling van talrijke industriële toepassingen.
- Lithiumconcentraten worden gebruikt in de glas- en keramiekindustrie en bij het continu gieten van staal.
- Lithiumcarbonaat wordt gebruikt bij de farmacologische behandeling van bipolaire stoornis, depressie en andere pathologieën.
- Lithiumhydroxide is een essentieel onderdeel bij de productie van smeermiddelen en wordt ook gebruikt om de lucht te zuiveren van CO₂.
Deze laatste twee verbindingen (lithiumcarbonaat en lithiumhydroxide) worden in toenemende mate gebruikt bij de vervaardiging van oplaadbare batterijen voor elektrische voertuigen en draagbare elektronische apparatuur.
Lithium wereldwijd
Australië is de grootste producent en exporteur van lithiumconcentraten. Chili, en ook Argentinië, produceren het grootste deel van het lithiumcarbonaat, afkomstig van de exploitatie van de zoutpannen.
China – niet alleen een van de belangrijkste producenten van Li, maar ook de belangrijkste importeur van dit metaal, zowel in concentraten als verwerkt – domineert de productie van de geraffineerde en het grootste deel van de productie van lithium-ionbatterijen wereldwijd.
Europese Unie
De Europese Unie is voor bijna 87% afhankelijk van de invoer van metaalconcentraten, aangezien alleen Portugal een stabiele lithiumproductie heeft. Bovendien is de EU volledig afhankelijk van de invoer van de verwerkte verbindingen omdat geen enkel land in de EU raffinageprocessen uitvoert. Hoewel de EU wel lithium-ionbatterijen recyclet, wordt deze industriële recycling momenteel niet als economisch haalbaar beschouwd.
De EU wil nu meer weten over het bestaan en potentieel van Europese afzettingen. Op basis van die informatie zijn passende strategieën nodig voor de toegang tot deze hulpbronnen.
Enkele van de meest recente studies tonen aan dat er in de EU 8.8 miljoen ton lithiumoxide aanwezig is. Deze voorraad is verdeeld over 27 potentiële deposito’s in 9 EU-landen: Tsjechië, Servië, Oekraïne, Spanje, Frankrijk, Portugal, Duitsland, Oostenrijk en Finland.
Lithium in Spanje
In Spanje liggen belangrijke mineralisaties van Li in Galicië, Castilla y León en Extremadura. Sinds 2011 is er geen actieve exploitatie voor de winning van lithium meer in Spanje. De meest recente productie kwam uit Mina Feli, in La Fregeneda (Salamanca). Daar werd in 2010 bijna 8.000 ton witgoudmineraal gewonnen.
Ondanks het feit dat er geen actieve mijnen zijn voor de winning van Li in Spanje, zijn de afgelopen jaren wel exploratieprojecten voor dit metaal uitgevoerd. Bovendien hebben sommige van deze projecten nieuwe aspecten in kaart gebracht, zoals de productie van Li-hydroxide, dit geraffineerde lithium waarvan we nu volledig afhankelijk zijn.
Hele waardeketen van elektrische mobiliteit in eigen land
Als Spanje met de elektrische auto- en batterijfabrieken die al in bedrijf zijn, zijn eigen mijnbouwbronnen zou gebruiken, zou het uiteindelijk de hele waardeketen van elektrische mobiliteit in het land kunnen vestigen. De Europese Commissie wees zelfs op het belang en de strategische relevantie voor de ontwikkeling van de auto-industrie van deze lithiummijnprojecten in Spanje.
Restrictieve wetgeving in de weg
De moeilijkheid is dat een deel van de Spaanse samenleving vanuit milieuoverwegingen en de impact van mijnen op de natuurlijke omgeving de uitvoering van nieuwe mijnbouwprojecten verwerpt. Spanje heeft bovendien, net als andere EU-landen, een zeer afremmende wetgevig met betrekking tot de exploitatie van minerale afzettingen. Er wordt geen mijn gestart als er geen garantie bestaat voor de economische, sociale, culturele en ecologische orde van het betreffende gebied.
Hoewel recycling en hergebruik in de toekomst fundamenteel zijn, is de bijdrage van mijnbouw volgens Timon Sanchez noodzakelijk om aan de huidige vraag te voldoen.
De afweging
De Spaanse samenleving moet volgens Timon Sanchez beslissen of ze hulpbronnen in eigen land op een verantwoorde manier exploiteert en daarmee de grote afhankelijkheid van de import ervan vermindert, of dat ze eigen voorraden ongebruikt laat en grondstoffen voor een hoge prijs blijft kopen die nodig zijn voor de ecologische transitie tegen de prijs die door de internationale markt wordt vastgesteld.