De diplomatieke relatie tussen de twee landen is flink bekoeld sinds de abrupte verandering van standpunt van de president van de Spaanse regering over de kwestie van de Westelijke Sahara. Als de controles aan de grens tussen Algerije en Marokko worden versoepeld kan dat ertoe leiden dat de oostelijke route van de Afrikaanse immigratie naar Noord-Afrika afbuigt. De oostelijke route loopt gewoonlijk via Egypte, Libië en Tunesië naar andere mediterrane landen.
Algerije beschuldigt Marokko van een “bloedbad”
Algerije beschuldigde gisteren, via een hoge ambtenaar van het ministerie van Buitenlandse Zaken, Marokko van een “bloedbad” tijdens de poging tot binnenkomst in Melilla van ongeveer 2.000 migranten uit verschillende Afrikaanse landen. De honderden mensen mensen op het grenshek, samen met het politiegeweld en het urenlange gebrek aan medische hulp aan de slachtoffers door de Marokkaanse autoriteiten hebben volgens verschillende ngo’s 37 doden veroorzaakt. De Marokkaanse autoriteiten brengen het aantal terug naar 23.
Amar Belani, verantwoordelijk voor de kwestie van de Westelijke Sahara en de Maghreb-landen in het Algerijnse ministerie van Buitenlandse Zaken, zei in de Algerijnse media: “Deze tragische gebeurtenissen tonen de systematische schending van de mensenrechten door een staat die ervoor heeft gekozen immigratie te gebruiken voor politieke doeleinden, chantage en om op te treden als de gendarme van Europa in het kader van de uitbesteding van het beheer van de buitengrenzen van de Europese Unie”.
Algerije en Marokko staan al tientallen jaren op gespannen voet. In maart verslechterde de relatie nog verder nadat het akkoord tussen Pedro Sánchez en Mohamed VI over de soevereiniteit van de Westelijke Sahara was aangekondigd. In deze context van voortdurende verbale spanning tussen de twee landen hebben verschillende bronnen bij de Spaanse veiligheidstroepen de krant El Mundo gewaarschuwd dat Algiers “al maanden” zijn controle versoepelt in de ongeveer 1.700 kilometer lange grens die het onderhoudt met zijn buurland.
“Iedereen speelt zijn kaart zoals hij of zij kan of wil. Als Algerije boos is op Spanje over de Saharaanse kwestie, is het niet verwonderlijk dat het immigratie met zijn historische rivaal Marokko gebruikt om groepen buitenlanders te creëren in de buurt van Melilla”. De afstand tussen de Algerijnse grens en Melilla is volgens deze Spaanse inlichtingenbron twee uur over de weg.
Grotere porositeit
Een andere bron die zegt in nauw contact te staan met de Marokkaanse autoriteiten voegt eraan toe: “Tot nu toe had Algerije een sluis aan de grens met Marokko. De meeste Algerijnse immigranten arriveerden bij ons per boot. Maar nu hebben we een grotere porositeit ontdekt in de grens met Marokko. Wat als het een gevolg zou kunnen zijn van de overeenkomst tussen Spanje en Marokko? Het is een mogelijkheid, zonder twijfel. Een teken hiervan is dat er steeds meer Sudanezen zijn. Voorheen kwamen die in kleine groepjes aan en gaven de voorkeur aan de Libische route. Nu zijn er meer dan 500 aan de andere kant van de grens met Melilla, plus degenen die vrijdag en maanden geleden al binnenkwamen. Deze mensen komen ergens vandaan. Het is waar dat Libië gevaarlijk is, maar dat is niet de enige oorzaak.
Soedanezen
Afgelopen vrijdag wisten 133 migranten Melilla te bereiken. Ze werden doorverwezen naar het Tijdelijk Verblijf Centrum voor Immigranten (CETI) in de autonome stad, waar ze in quarantaine zitten. Een groot deel van hen kwam uit Soedan, een land in Oost-Afrika en van waaruit tot een paar jaar geleden nauwelijks mensen naar het centrum kwamen.
Nu zijn de Sudanezen echter in de meerderheid. Van de 325 buitenlanders die zich op 21 juni 2022 bij de Melilla CETI hadden geregistreerd, waren er 139 Soedanees, volgens een document dat door El Mundo werd geraadpleegd. Dat cijfer zal, na actualisering nog hoger zijn.
Achtergrond van het conflict tussen Spanje en Algerije
Op 18 maart erkende de regering van Spanje dat ze een overeenkomst had bereikt met Marokko over het verlenen van autonomie aan de Westelijke Sahara. Dat is een voormalige Spaanse kolonie onder Marokkaanse soevereiniteit. Tot dat moment stuurde Spanje altijd aan op een referendum over zelfbeschikking. Dat standpunt werd ook door de VN verdedigd. Sinds dat pact bekend was, zijn de betrekkingen tussen Madrid en Algiers gespannen geworden, terwijl Madrid en Rabat zijn teruggekeerd naar hartelijkheid en samenwerking.
Slechts twee weken na de bekendmaking van de overeenkomst, op 4 april 2022, huisvestte de Melilla CETI al 286 Soedanezen, van de 828 migranten die in het centrum waren geregistreerd. Soedan was na Mali (326) het tweede land van herkomst. Nu is het al de eerste. De Sudanese nationaliteit heeft een erkenning van 88% van asielverzoeken in Spanje -een van de hoogste-. De asielzoekers worden vervolgd in hun land en riskeren de dood als ze terugkeren. Vorig jaar vond in Sudan een staatsgreep plaats.
In Nador worden 21 graven oorbereid voor emigranten “die zullen worden begraven zonder autopsie of nadat ze zijn geïdentificeerd”, zo hekelde de Marokkaanse Vereniging voor Mensenrechten.