De verschrikkelijke aanslag, woensdag vijf jaar geleden, lijkt ver weg en vergeten. Rond 16.50 uur lokale tijd reed een witte bestelwagen voetgangers op La Rambla in Barcelona omver. De bestelwagen reed vanaf de Plaça de Catalunya ongeveer 530 meter zigzaggend over het voetgangersgebied van La Rambla. Het was de dodelijkste aanslag in Spanje sinds de aanslagen in Madrid van 11 maart 2004 .
Nu vertoont La Rambla nog nauwelijks sporen van het bloedbad dat 16 doden, tientallen gewonden en talloze passanten in shock veroorzaakte. Vele winkels hebben een nieuw gezicht, of hebben hun rolluiken dicht en versleten affiches op zoek zijn naar huurders. De pandemie heeft ook hier haar sporen achter gelaten. ‘Ze zijn niet te vergelijken, verre van dat, maar we hebben in de afgelopen vijf jaar twee tragedies meegemaakt’, zegt een medewerkster van het kantoor van de plaatselijke loterij, met in haar achterhoofd de Covid-pandemie en de schade die deze heeft aangericht aan het commerciële leven, voor haar veel erger dan het terroristische bloedbad. Zij werkt er al vijftien jaar: ‘Ik heb La Rambla zien veranderen, zien aanpassen aan wat er gebeurde. Maar nu lijkt het alsof er niets gebeurd is’.
Onopgemerkt aandenken
Aan de andere kant herinneren weinig symbolen aan de aanslag op 17 augustus 2017, die ook wel 17-A wordt genoemd. Jaren geleden heeft het gemeentebestuur een discreet gedenkteken geplaatst, met de uitdrukkelijke bedoeling geen reacties uit te lokken en La Rambla te veranderen. De meeste toeristen merken de sobere en discrete gedenkplaat met een opschrift – ‘Moge vrede u bedekken, o stad van vrede’- in verschillende talen, niet op.
Weinig mensen leggen verband tussen het gebied en 17-A. Van de duizenden toeristen die er dagelijks passeren, stoppen er slechts weinigen voor een rondleiding. Bovendien trekken de muurschildering van Miró, het Liceu, de markt La Boqueria meer aandacht en roepen meer vragen op dan de aanslagen.
Muziek en kranslegging tijdens de huldigingsceremonie
Woensdag zal Barcelona de aanslag van vijf jaar geleden op sobere wijze herdenken en een eerbetoon geven aan de slachtoffers. Slachtoffers, familieleden en hooggeplaatste regeringsvertegenwoordigers zullen aan de manifestatie deelnemen. Het evenement wordt gepresenteerd door de schrijfster Fàtima Saheb en zal worden opgeluisterd door een jeugdsymfonieorkest dat twee muziekstukken speelt. Het eerbetoon zal worden afgesloten met een minuut stilte en een kranslegging in stilte, terwijl het traditionele Catalaanse lied Cant dels Ocells live ten gehore zal worden gebracht.
Paaltjes en politieagenten
Nog altijd wachten de bewoners op de langverwachte renovatie van de weg, een historische eis van meer dan tien jaar geleden. De werkzaamheden, waarvoor de gemeente i mei 2016 goedkeuring gaf, zullen naar verwachting in september beginnen, maar slechts op een klein deel. In totaal duren de werkzaamheden zeker zeven jaar. Veel te lang voor een van de meest bezochte straten, het beeld van Barcelona en het verbindingspunt tussen de zee en de stad, die van cruciaal belang is voor de volgende America’s Cup, zegt de vereniging Amics de la Rambla.
Naast het onzichtbare gedenkteken zijn de paaltjes die voetgangersoversteekplaatsen afschermen en voorkomen dat een voertuig erdoor kan glippen en een massale hit-and-run kan herhalen, de enige grote verandering na 17-A. Of dat afdoende is, betwijfelen bewoners en ondernemers. En waar de toeristen weer genieten van de zomer en de zon, zegt een vleeswarenverkoper in de Boqueria met krakende stem: ‘Denkt u echt dat La Rambla de oude is? Nee, het is niet hetzelfde en het zal nooit meer hetzelfde zijn’.