Deze wordt al jaren in Catalonië toegepast, maar bereikt nu ook andere delen van Spanje. De techniek werkt als volgt. De krakers bestellen een pizza op het adres dat ze hebben uitgezocht om te kraken. Ze houden de bezorger buiten staande en betalen de pizza. Vervolgens verdwijnen ze twee dagen om op de derde dag de woning te bezetten.
Als dan de politie komt, gewaarschuwd door de eigenaren of de buren, dan kunnen ze met de pizzabon aantonen dat ze al meer dan 48 uur in de woning zijn. Daarmee voorkomen ze onmiddellijke ontruiming. Wanneer krakers namelijk kunnen ‘bewijzen’ dat ze minimaal 48 uur in de woning zijn, moet hun zaak door een rechter worden onderzocht. En dat gaat niet zo eenvoudig. Spaanse rechtbanken kampen al jaren met grote personeelstekorten en maandenlange vertragingen.
Bekijk ook: Dakloos in Spanje omdat een kraker je woning bezet
Volgens de vastgoedsector is deze tactiek niet nieuw en vindt al jaren plaats. Dat erkent ook Montserrat Junyent, hoofd Juridisch Advies van de Algemene Raad van het COAPI van Spanje. “In Catalonië kwam de pizzatechniek al in 2018, nadat de uitdrukkelijke ontruimingswet van kracht werd. Deze aanpak van krakers verspreidt zich nu ook naar andere delen van Spanje. Junyent voegt eraan toe dat de politie op basis van de pizza-aankoopbon, waar vaak ook het bezorgadres op staat, over onvoldoende bevoegdheden beschikt om op te treden en de krakers uit te zeten.
Uitzettingszaak duurt gemiddeld ruim 18 maanden
Volgens de laatste gegevens van de Algemene Raad voor de Rechtspraak (CGPJ), verwijzend naar 2021, duurden de definitieve rechterlijke uitspraken om de krakers uit te zetten gemiddeld 18,1 maanden. Dit betekent dat de eigenaren ruim anderhalf jaar moesten wachten op het terugkrijgen van hun woning nadat deze werd gekraakt.
Hoe kan een pizzabon kracht hebben van notariële akte?
Vanuit de nationale organisatie van gedupeerden door woningkraak (ONAO) bevestigt men ook dat deze tactiek in steeds meer delen van Spanje operationeel is. Maar hoe kan het dat een bon van een pizzabestelling de kracht lijkt te hebben van een notatiële akte? ONAO benadrukt in dit opzicht dat “de politie last lijkt te hebben van institutionele en politieke intimidatie”. Agenten hebben te maken met weinig middelen, een hoge politisering in het management, veel onbeholpen bevelen vanuit de politiek en represailles waarmee ze buiten de officiële instructies treden. “Totdat we een politieke verandering hebben, zien we dat kraakcriminaliteit wordt gesteund”, beaamt Toni Miranda, voorzitter van ONAO.
Bekijk ook: Verkopen van woningen inclusief krakers een nieuwe trend in Spaanse vastgoedmarkt
In dezelfde lijn wijst het agentschap over huuronderhandelingen ANA erop dat “wetshandhavers, bang zijn om hun baan op het spel te zetten. Denk hierbij aan politieagenten die worden geconfronteerd met de verschillende trucs van de krakers om de politieautoriteit in verwarring te brengen en de illegale bezetting van het huis te maskeren. Zou er namelijk een klacht komen over hun optreden een ‘bewoond’ huis binnen te gaan, dan lopen ze het risico op een veel hogere geldboete dan de krakers.
Bovendien kan een speciale diskwalificatie volgen die kan oplopen tot het definitieve verlies van hun functie als politieagent of Guardia Civil agent. Tijdens deze sanctie mogen de agenten bovendien niet op soortgelijke functies solliciteren. Daarom laten agenten bij twijfel al snel het geval over aan de rechter. Maar vanaf dat moment gaat een voor de eigenaren eeuwigdurende zaak om hun woning terug te vorderen van start”.
Maffiabendes vragen hoge geldbedragen om woning te verlaten
Een andere wijdverbreide praktijk onder krakers is dat maffiabendes hoge geldbedragen vragen aan huiseigenaren om een woning te verlaten. Dat treft vooral eigenaren met meerdere woingen in bezit. Een van de grootste huiseigenaren van het land legde aan Idealista uit: “Ik maak me zorgen dat het niveau van exit-prikkels al normaal lijkt: ongeveer 3.000 euro betalen om een eigendom terug te krijgen, maar in sommige gevallen wordt al 5.000 euro geëist”.
Wat huurders lijken, blijken krakers
Een andere tactiek die de laatste maanden woekert, wordt in het Spaans ‘inquiocupación’ genoemd. Deze wordt het meest door huiseigenaren gevreesd. Het betreft de ogenschijnlijk normale huurder die het huis betreedt en na een of twee maanden stopt met het betalen van de huur. Volgens Toni Miranda veroorzaakt dit “de daling van het huuraanbod” en is dit “te danken aan de regering van Pedro Sanchez en zijn beleid om de krakers te beschermen”.
Vertragingen bij de rechtbanken
De enorme vertragingen en personeelstekorten in het Spaanse rechtssysteem werken volgens Martino Cubells in Nius Diario in het voordeel van de ‘inquiocupa’. Die “kent alle instrumenten om de procedure verder te vertragen”. Er zijn zelfs websites die krakers adviseren over de te volgen stappen om de uitzetting uit te stellen. “De wet voorziet in ontruiming wegens wanbetaling, maar daar wordt nooit onmiddellijk aan voldaan omdat de zogenaamde huurder om gratis juridische bijstand verzoekt en dat verzoek de procedure verlengt”, verduidelijkt Cubells.
De noodzaak van wetshervormingen
Verschillende stemmen uit de juridische wereld hebben de afgelopen weken het debat geopend over de noodzaak om artikel 37 van de Stedelijke Huurwet LAU aan te passen. Een aanpassing is nodig juist om ‘inquiocupation’ tegen te gaan. Een van de pleitbezorgers is Matilde Cuena Casas, hoogleraar burgerlijk recht aan de Complutense Universiteit van Madrid. Het doel van deze wetswijziging is het proces van ontruiming van een gekraakte woning te bespoedigen.
Hiertoe zou de vormvrijheid van het huurcontract gewijzigd moeten worden. Alleen formele contracten zouden als geldig moeten worden aanvaard. Die contracten moeten schriftelijk zijn aangegaan, verzegeld en gedeponeerd bij de bevoegde instantie van de autonome gemeenschap waar de woning zich bevindt. Ook ANA heeft zich aangesloten bij het verzoek tot wijziging van artikel 37 van de LAU betreffende waarheidsgetrouwe huurovereenkomsten.
Vals huurcontract volstaat nog
Op dit moment volstaat het volgens Cuena Casas dat “de beklaagden een valse huurovereenkomst verstrekken, zodat de rechter geen ontruiming kan gelasten. Het belangrijkste is dat het “formeel” een huurovereenkomst is, dat het uiterlijk correct is zodat de rechter de ontruiming niet meer kan bevelen.
Uiteindelijk trekt een rechter dan wel de conclusie dat de kraker onwetmatig in de woning zit, maar dat proces duurt dan anderhalf of twee jaar. Daarmee is het doel van de kraker bewerkstelligd: al die tijd gratis in het pand te kunnen blijven.
Geef rechters meer instrumenten
Daarnaast stelt ANA een tweede wijziging voor in artikel 37 van de LAU om rechters meer instrumenten te geven in dit soort procedures. Het voorstel is dat de verhuurders, om de huurcontracten in de griffies te kunnen registreren, hun toestand moeten bewijzen door het overleggen van van een titel die hen in staat stelt de huizen te huren. Bijvoorbeeld een notariële eigendomsakte (escritura).
Vaak is het volgens José Ramon Zurdo, jurist bij ANA, namelijk zo dat die docuemnten zich in hetzelfde huis bevinden dat is bezet, zodat op dat cruciale moment de verhuurder niet meer bij de papieren kan die juist aantonen dat hij de rechtmatige eigenaar is van de woning. “Met deze maatregel die we voorstellen, zouden de woningeigenaren in de griffies van de autonome gemeenschappen al eigendoms- of gebruikstitels hebben geaccrediteerd die dan direct ter beschikking staan van de rechters”.
Bekijk ook: Help mijn huis is gekraakt, wat nu?