Lactalis-Puleva voert beleid waarbij ze alleen leveringsovereenkomsten afsluiten tegen prijzen die voor de boeren niet voldoende zijn om de productiekosten te dekken. Dit brengt tientallen veebedrijven in gevaar en bedreigt honderden banen.
“We zien hetzelfde gebeuren als in Andalusië: er is een enorme prijsdaling voorgesteld en omdat er geen andere alternatieven waren, moesten mensen het accepteren. Er is sprake van prijsdruk, waardoor veel bedrijven de productiekosten niet kunnen dekken”, legt Francisco Fernández uit. Hij is directeur van de OPL (Organisatie van Melkproducenten) Agaprol.
Tientallen leden van de nationale OPL worden in Catalonië geconfronteerd met een vergelijkbare druk en conflict als enkele weken geleden tussen de Andalusische melkveehouders en de Franse multinational Lactalis-Puleva. Deze multinational heeft een inkoopprijs opgelegd die lager is dan de productiekosten.
Melk voor consumenten meer dan 40% duurder
Deze druk van de zuivelindustrie op de producenten om de marges van de industrie te behouden, brengt de voortzetting van verschillende melkveebedrijven in gevaar, die samen honderden banen opleveren. Alleen al in Lleida gaat het om 300 directe banen en nog eens honderd indirecte banen. Dit gebeurt terwijl de consumentenprijs voor melk meer dan 40% is gestegen volgens gegevens van het INE.
Op woensdag verkocht Mercadona huismerk koemelk voor 97 cent per liter, terwijl Puleva-melk tussen de 1,29 en 1,60 euro kostte. Ondertussen waren de prijzen bij Carrefour 90 cent voor hun eigen merk en tussen 1,00 en 1,99 euro voor het Spaanse filiaal van Lactalis. Dia bood hun eigen merk aan voor 89 cent en het merk in kwestie tussen 1,59 en 1,90 euro.
De hoge consumentenprijs van melk heeft ertoe geleid dat instellingen zoals de Voedselbank van Barcelona overwegen om te stoppen met het uitdelen van melk aan hun gebruikers, omdat de kosten te hoog zijn voor hun begroting.
Hoge marge voor industrie
Volgens de agrarische organisatie COAG bedraagt de marge die de industrie en de distributie toepassen op koemelk tussen de boerderijen en de supermarktschappen de afgelopen maanden 67%. Vorig jaar en het jaar daarvoor was deze marge zelfs meer dan 100%.
“Het is momenteel verboden om de winstmarges op melk te verhogen, het is niet toegestaan in de voedselketen”, waarschuwt Rubén Sánchez, woordvoerder van consumentenbond Facua. Hij merkt op dat er onderzocht moet worden of deze prijsstijgingen verband houden met kostenstijgingen en of deze verhogingen worden doorgegeven aan de melkveehouders en de primaire sector.
Meer transparantie in productieketen
Organisaties zoals Facua dringen er al geruime tijd bij het Ministerie van Landbouw op aan om “specifieke informatie te verstrekken over de prijzen van voedingsmiddelen vanaf de bron tot aan de consument en over de marges.” Er is echter weinig bekend over de resultaten van de vermeende onderzoeken die in januari zijn aangekondigd over de ontwikkeling van primaire producten.
Hoeveel kost het om een liter melk te produceren?
Een recent onderzoek uitgevoerd door de Universiteit van Valladolid in opdracht van de regering van Castilla en León schat de gemiddelde productiekosten op 58,06 cent per liter voor de eerste maanden van dit jaar in die regio.
Bovendien zijn veevoer en energie momenteel duur. Naast ongeveer 15 kilo veevoer moeten de dieren ook nog eens 25 kilo stro en/of droog veevoer consumeren om de vezels te krijgen die nodig zijn voor hun herkauwende spijsverteringssystemen. De kosten daarvoor zijn als gevolg van de droogte ook hoger geworden, maar nog niet meegenomen in de kostenberekening.
“Die ongeveer 58 cent per liter zijn de productiekosten. Als de prijzen daaronder dalen, brengen ze de mensen in het nauw”, aldus Gaspar Anabitarte, verantwoordelijke voor de zuivelsector bij de agrarische organisatie COAG.
“Dit is wat het is, accepteer het maar”
De vakbondsvertegenwoordiger vestigt de aandacht op twee aspecten van de huidige ontwikkelingen in de zuivelsector. “Melk is duur in de supermarkt, hoewel het tegelijkertijd de goedkoopste is in Europa, en wanneer je het contract aangeboden krijgt, zeggen ze gewoon: ‘dit is wat het is, accepteer het maar'”, legt hij uit.
Dieren naar slachthuizen
In dit scenario stellen de zuivelbedrijven de melkveehouders in veel gevallen bloot aan prijzen die onder de productiekosten liggen. Sommige melkveehouders hebben ervoor gekozen hun bedrijven te sluiten en hun dieren naar slachthuizen te brengen”, voegen bronnen van de getroffen Catalaanse melkveehouders toe.