De Australische journalist en schrijver Gerard Ryle, die bekend werd door zijn diepgaande onderzoeken naar financiële schandalen, zegt meer dan een jaar geleden in bezit te zijn gekomen van een hard disk met 2.5 miljoen digitale bestanden over 140.000 personen en 120.000 zogenaamde brievenbus-ondernemingen uit 170 landen.
Als hoofd van de Amerikaanse vereniging voor onderzoeksjournalisten (ICIJ) wist hij in 46 landen zo’n 90 journalisten te interesseren voor medewerking om deze gegevens te analyseren. De eerste resultaten werden vorige week gepubliceerd. In Spanje nemen journalisten van de krant ‘El Confidential’ aan deze onderzoeken deel.
Legaal geld verbergen
Nu bekend is geworden hoe men op legale wijze geld voor de fiscus verbergt en zo beschermd tgen ‘diefstal door de staat’, en zelfs Spanje niet om dit verschijnsel heen blijkt te komen, rijzen er vragen aan de politiek om deze geheimzinnige geldmanipulaties een halt toe te roepen.
Het blijft echter de grote vraag of de opgedoken informatie werkelijk bruikbaar is in de nu voor veel ‘gewone’ mensen belangrijke discussie over geld, speculatie met geld door banken en belastingontduiking door vermogenden. Iets waar vooral Gerard Ryle zich zeer goed bewust van is.
Het voorbarig noemen van namen is één aspect, het maken van belangrijke fouten een ander. Zo werd bij de openbaarmaking van ‘Offshore Leaks’ gewag gemaakt van een geval, waarvan de hoofdrolspeler juist bleek te zijn overleden.
Bovendien is belastingfraude, dus het moedwillig negeren van wettelijke regelingen, iets heel anders dan het legaal minimaliseren van belastingafdrachten. Men hoeft heus niet ’te veel’ belasting te betalen! Daarvoor zijn er belastingadviseurs, advocaten en accountants.
De barones
Goede adviseurs heeft de Spaanse barones Carmen Thyssen-Bornemisza, wat bij de presentatie van Offshore Leaks ook opviel. Carmen ‘Tita’ Thyssen (1943) had zich van Miss Spanje (1961) aan de zijde van Baron Hans Heinrich Thyssen-Bornemisza opgewerkt tot filantrope, kunsthandelaar en expert op het gebied van offshore activiteiten. In Madrid en Málaga bevinden zich musea die naar haar en haar man zijn vernoemd.
Wat door de onthullingen van de groep onderzoeksjournalisten boven water kwam, is de wijze waarop mevrouw Thyssen haar zaken organiseerde.
Haar geldstromen zouden over goedkope belastingparadijzen stromen, zoals bijvoorbeeld de Cayman Eilanden, de Maagden Eilanden en adressen in Azië, waar Hong-Kong en Singapore het niet zo nauw met belastingen schijnen te nemen. Daarbij werd er van tussenpersonen en bemiddelingsbureaus gebruik gemaakt.
Het gevolg ervan is dat wereldberoemde kunst uit privécollecties tóch aan het Spaanse publiek kan worden getoond, wat door een minstens merkwaardige belastingheffing anders niet mogelijk zou zijn geweest.
Volgens de krant La Confidential zou mevrouw Thyssen voor haar kunstbezit onder de vermogensbelasting vallen en jaarlijks ruim 13 miljoen euro moeten betalen om dit ergens aan de muur te mogen hangen…
Verhitte discussies
Er bestaan een paar niet weg te cijferen overwegingen bij de vaak verhitte discussies over ‘miljonairs die belasting ontduiken’ en financiële fraudes. Hoewel het bestaan van belastingparadijzen vooral door merendeels westerse regeringen (met de mond) fel wordt bestreden, blijken leden ervan ook gebruik te maken van mogelijkheden om hun belastingen te minimaliseren.
Wanneer men (al dan niet met enige afgunst) hoort spreken over ‘die miljonairs’, zou men moeten beseffen dat deze groepen welzeker belastingen betalen, maar ‘geminimaliseerd’, wat ieder ander door aftrekposten op te voeren precies zo kan doen. Het gaat dus in principe niet om het ‘witten van zwart geld’, wat hiermee vaak wordt verward. Het gaat derhalve a priori niet om personen die criminelen zijn!
Vervolgens moet men het extra belasten van zeer hoge inkomens of vermogens goed doorrekenen. Het is geld dat wordt gebruikt voor allerlei investeringen die werkgelegenheid opleveren, fabrieken aan het draaien houden, bedrijven financieren.
Vast staat wel dat een hogere belasting op grote vermogens tot meer werkloosheid en minder bedrijvigheid móet leiden. Het geld in het vermogen moet ergens mee zijn verdiend, zo ook in het geval van mevrouw Thyssen.
Het hoog opgelopen drama rond het eiland Cyprus, maar ook Griekenland, waar de staats-elite mogelijk massief fraude bedreef, kan men moeilijk vergelijken met handelswijzen van een Spaanse schone, die haar liefhebberij, het verzamelen van prachtige kunst, aan haar medeburgers wil tonen zonder daarvoor fiscaal afgestraft te worden.
Daarom zeuren we ook beter maar niet over de vele Spaanse families die redelijk belastingvrij een aantal woonhuizen voor hun familie, stukken land en wat appartementen bezitten. We zeuren kennelijk dus liever over mensen die ooit het geluk aan hun kant vonden. Die op de juiste tijd op de juiste plaats waren om er hun geld te verdienen.
Geld en bezit maken niet altijd gelukkig. Zeker niet als de staat zijn boekje mettertijd ver te buiten is gegaan en haar tekorten door belastingverhoging denkt te kunnen wegmoffelen.
Dat is de oorzaak van inflatie, waarover we steeds horen. Wie zou in deze tijd veel geld in Europa op een bank willen hebben staan? Een argument dat niet alleen geldt voor miljonairs…