Inspecteurs zoeken naar alles dat zonder dit op te geven bij de belastingdienst of gemeente bij, op of aan een huis is gebouwd. Door garages, zwembaden en uitbouwen aan de woning toe te voegen of balkons of dakterrassen dicht te bouwen, stijgt deze in waarde. Een woning die meer waard is, levert ook de balstingdienst meer geld op.
Als er illegale zaken waargenomen worden, worden boetes uitgedeeld en belastingen verhoogd. Ook voor de gemeente stijgt het bedrag aan onroerendgoedbelasting (IBI) dat in zo’n geval gevraagd kan worden.
De helicopters en drones van ‘Hacienda’ vlogen al boven een paar duizend gemeenten. Ik eerste instantie werden grote urbanisaties gecontroleerd, met name die langs de Spaanse kusten. Maar ook bebouwing in het binnenland ontkomt niet aan het arendsoog van de inspecteurs.
Spekken schatkist
Wordt er een zaak waargenomen die niet lijkt te kloppen en op basis daarvan een zaak geopend, dan krijgt de eigenaar een brief met een boete van 60 euro wegens het niet aangeven van een constructie. De krant Negocios.com voorspelde twee jaar geleden dat tot 2016 ruim 3 miljoen huishoudens dit bedrag moeten gaan betalen. Dat is dus al gauw een slordige 180 miljoen euro voor de Spaanse schatkist.
IBI betalen met terugwerkende kracht
Daarmee is het echter nog niet gedaan. De toegenomen IBI als gevolg van de waardestijging van het onroerend goed zal met terugwerkende kracht van 4 jaar kunnen worden geïnd plus een bedrag aan rente over die jaren.
15 dagen voor bezwaar
Wie een brief van Hacienda ontvangt over een waargenomen onregelmatigheid ten opzichte van het bestaande kadaster, krijgt 15 dagen om bezwaar aan te tekenen en met bewijzen te komen waarom er wel aan alle regels zou zijn voldaan. Blijft het stil, dan beschouwen de autoriteiten dit als een volledige instemming met het oordeel van de Spaanse belastingdienst.
Tienduizenden onregelmatigheden
Hier en daar verschenen krantenartikelen met aantallen onregelmatigheden die werden aangetroffen door de inspecteurs (in het Spaans ‘peritos’ genoemd). Zo werden op Menorca bij 2.500 woningen en andere type gebouwen illegaliteiten geconstateerd. In Valladolid gaat het om onregelmatigheden aan 10.515 gebouwen in 91 dorpen. In A Coruña werden aan ruim 26.000 objecten zaken toegevoegd of gewijzigd zonder dit aan te geven. In Lugo stegen de inkomsten uit de IBI zelfs met 11 miljoen euro ten opzichte van voor de check van de belastingdienst. In 90 Galisische gemeenten werden 106.000 objecten genoteerd die niet in het kadaster geregistreerd stonden en waarover dus geen IBI werd betaald. In de regio Valencia beïnvloedt de revisie van de kadastrale waarde al 900.000 onroerend goedobjecten.
Onorthodox en weinig realistisch
Onlangs haalde het Spaanse hooggerechtshof de praktijken om meer waarde toe te kennen aan onroerend goed met het doel om meer belasting te kunnen innen van de belastingdienst onderuit. Er werd gesproken over de onorthodoxe en weinig realistische manier waarop criteria worden toegepast. Vaak wordt de taxatie van woningen alleen op marktprijzen en kadastrale waarde gebaseerd, zonder dat er in de meeste gevallen een fysiek bezoek van een inspecteur aan te pas kwam. Ook komt het vaak voor dat de omvang van plots vanuit de lucht als veel groter wordt geregistreerd waardoor mensen soms tot de helft meer IBI moeten betalen. Zaken zoals achterstallig onderhoud of slechte kwaliteit van een gebouw blijven achterwege terwijl die wel van invloed zijn op de waarde van een object.
Het hooggerechtshof bereid nu een uitspraak voor op basis waarvan de extra waarde geannuleerd kan worden zolang niet tot in details bewezen wordt waarop deze waardering precies is gebaseerd.