Een kwart van alle biologische landbouwgrond ter wereld bevindt zich in Europa. In 2015 bedroeg dat zo’n 12,7 miljoen hectare, bijna een miljoen hectare meer dan in 2014. In de Europese Unie liggen 11,2 miljoen hectare. Dit areaal wordt bewerkt door circa 350.000 Europese bioboeren (Europese Unie: 270.000). Van alle landbouwgrond in Europa wordt slechts 2,5% biologisch bewerkt. Voor de Europese Unie ligt dat cijfer een stuk hoger, op 6,2%.
Lees ook: Ecologisch, biologisch of organisch in Spanje
Wat landen betreft die het grootste biologische areaal hebben, gaat het vooral om landen die sowieso al veel landbouwgrond hebben, zoals Spanje (2 miljoen hectare), Italië (1,5 miljoen hectare) en Frankrijk (1,4 miljoen hectare).
Het aandeel biologisch landbouw is in negen Europese landen minstens 10% van de totale landbouw. Koplopers zijn Liechtenstein (30,2%), Oostenrijk (21,3%) en Zweden (16,9%). Ter vergelijking: België haalt 5,2%. Het merendeel daarvan is te danken aan de Waalse bioboeren.
Het aantal bioboeren in Europa in 2015 groeide met zo’n 3%.
Spanje
Spanje produceert 1,7 miljoen ton aan biologische producten van plantaardige oorsprong op jaarbasis. De binnenlandse consumptie van biologische groenten en fruit is in Spanje al goed voor 1,5 miljard euro en dat bedrag blijft volgens het consumentenblad Consumer van Eroski alleen maar stijgen.
Wat wij in Nederland en België aanduiden met biologische producten worden in Spanje ‘productos ecológicos’ genoemd. Als EU-lidstaat moet een biologisch product in Spanje aan dezelfde eisen voldoen als die uit andere lidstaten.
Wanneer is een product biologisch?
De Europese Unie definieert biologische productie in het EU regelement 834/2007 op 28 juni 2007 als volgt: De biologische productie is een alomvattend systeem van landbouwbeheer en levensmiddelenproductie waarbij de beste praktijken op milieugebied worden gecombineerd met een hoog niveau van biodiversiteit, de instandhouding van natuurlijke hulpbronnen, de toepassing van strenge normen op het gebied van dierenwelzijn en een productie die is afgestemd op de voorkeur van bepaalde consumenten voor producten die worden vervaardigd met natuurlijke stoffen en procedés.
Biologische landbouw
De biologische landbouw dient in hoofdzaak gebruik te maken van hernieuwbare energiebronnen binnen plaatselijk georganiseerde landbouwsystemen. Om het gebruik van niet-hernieuwbare energiebronnen zo laag mogelijk te houden, dienen afval en bijproducten van plantaardige en dierlijke oorsprong te worden gerecycleerd voor het voeden van de bodem.
Keurmerk
Biologische producten herken je ook in Spanje aan het EU-logo (zie bijgaande afbeelding). Om de consument niet te misleiden over de biologische aard van het gehele product, wordt het gebruik van dit logo beperkt tot producten die alleen of nagenoeg alleen biologische ingrediënten bevatten. Het keurmerk mag enkel worden gebruikt bij producten die minimaal 95% uit echte biologische ingrediënten bestaan. Er mogen geen chemische bestrijdingsmiddelen of kunstmest zijn gebruikt en bij de productie van vlees is rekening gehouden met dierenwelzijn.
Regionale keurmerken
Altijd mag naast het EU-keurmerk voor biologische producten het nationale keurmerk van het betreffende land staan. Het Spaanse ministerie van Landbouw, Visserij, Voedsel en Milieu heeft de controle en certificering van biologische productie overgeheveld naar de autonome deelstaten. Hier wordt dus meestal het EU-keurmerk gebruikt samen met het regionale beeldmerk, dat in alle regio’s hetzelfde is met daarbij de naam van de regio als enige verschil. Het keurmerk is verplicht op alle voorverpakte producten die binnen de EU geproduceerd zijn. Vrijwillig in het geval van niet voorverpakte producten of producten die in bulk (a granel in het Spaans) worden verkocht.
Vier pijlers
De biologische productie van levensmiddelen berust op vier pijlers: Allereerst moet de grond waarop veeteelt leeft vrij zijn van pesticiden en op duurzame wijze worden bewerkt. Op de tweede plaats is het gebruik van pesticiden strikt verboden bij de teelt van fruit, groenten en granen in de landbouwsector.Ten derde mogen medicijnen in de veeteelt uitsluitend worden gebruikt in uitzonderlijke gevallen en tot slot moet het welzijn van de dieren gegarandeerd zijn.
Biologische productie Spanje: cijfers
In Spanje is een oppervlakte van 1,9 miljoen hectare ingeschreven als grond voor biologische productie. Dat is 8% van het totaaloppervlak voor landbouw en veeteelt (circa 25 miljoen hectare). Vooral in het zuiden van het land vind je de bedrijven die zich toeleggen op biologische producten. 51% ligt in Andalusië, 19% in Castilia-La Mancha, 7% in Catalonië, Extremadura, Comunidad Valenciana, Murcia Aragón en Navarra en 7% in de rest van de autonome regio’s.
Biologische productie in Spanje
In totaal zijn er 34.600 bedrijven die biologisch produceren. 86% bevindt zich in de landbouwsector en slechts 6% in de veeteelt. 8% vormt de restcategorie. Van de 7.500 bedrijven die biologische producten op basis van veeteelt leveren legt 47% zich toe op runderen, 38% op schapen en geiten en 4% op pluimvee. Vooral de productie van biologische producten met plantaardige oorsprong is van belang in Spanje. In totaal ging het om 1,7 miljoen ton aan fruit, groenten, olie, wijn, gedroogde vruchten. Dit was al 35% meer dan in 2014. Het grootste deel van de biologische plantaardige producten bestaat uit olie, groenten, aardappelen en wijn of afgeleiden daarvan.
Consumptie in Spanje
De consumptie in Spanje van biologische producten nam in 2015 toe met 24% ten opzichte van 2014. In totaal werd voor 1,5 miljard euro aan biologische producten verkocht. Per Spanjaard was dat 32 euro op jaarbasis. Het aanbod van biologische producten aan de eindconsument bestaat voor 77% uit plantaardige producten en 23% producten met dierlijke oorsprong. Consumer wil de consument er wel op wijzen dat het voornaamste argument waarom mensen biologische producten kopen: dat die meer voedingswaarde hebben en meer vitamines, anti-oxidanten etcetera bevatten nooit wetenschappelijk is aangetoond.
Waar zijn biologische producten in Spanje verkrijgbaar?
Een positieve ontwikkeling in Spanje is dat steeds meer supermarkten biologische producten aan hun assortiment toevoegen. De Duitse ketens Lidl en Aldi nemen in deze trend de leiding. Bij beide wordt het assortiment aan biologisch groenten, fruit, granen en afgeleiden daarvan steeds groter. Grote supermarkten als Carrefour, El Corte Inglès en Eroski hebben eveneens afdelingen met een biologisch assortiment. Al bestaat dit voornamelijk uit voorverpakte en dus niet verse producten. In het centrum van Madrid opende Carrefour dit voorjaar de eerste volledige bio supermarkt Carrefour Bio aan de Calle Velarde 1. Opvallend is dat de grootste Spaanse supermarktketen Mercadona amper biologische producten verkoopt. Op de biologische agave-siroop na. Dit bedrijf is echter wel een paradijs voor wie producten zonder gluten nodig heeft.
Internet
Op internet is het aanbod veel groter. Er zijn diverse websites, per regio verschillend, waar je biologische producten, variërend van vers tot verpakt kunt bestellen en die dan een of twee keer per week worden thuisbezorgd. Hier zijn Merkabio.com, Productosecologicossintermediarios.com en Ecoalgrano.com een voorbeeld van. Producten worden geleverd in heel Spanje en op de eilanden. Houd wel rekening met verzendkosten.