Tientallen jaren lang werd dit streven op gewelddadige wijze bevochten door de gewapende terreurbeweging ETA. Sinds deze groepering echter in 2011 een definitieve wapenstilstand afkondigde, is het verlangen naar onafhankelijkheid niet minder geworden. Nu wordt het echter op vreedzame wijze nagestreefd. Ook de Basken hebben een eigen taal, Euskadi genoemd, en een identiteit die in veel opzichten erg anders is dan de Spaanse.
Arnaldo Otegi, ooit lid van de ETA en nu leider van de nationalistische en separatistische partij Sortu liep mee. Volgens hem is de mars georganiseerd om de solidariteit van de Basken te uiten met ‘mensen die een belangrijk voorbeeld geven in democratisch Europa en het recht op zelfbeschikking eisen om te beslissen of ze onafhankelijk willen zijn of niet’. Hij refereert hiermee naar de zeer concrete plannen van de pro-onafhankelijkheidsregering in Catalonië die op 1 oktober een referendum wil organiseren. Catalanen kunnen hier antwoord geven op de vraag of ze willen dat Catalonië een onafhankelijke staat is.
De regering in Madrid weigert echter categorisch elke medewerking en sleepte al een aantal politici die meehielpen een eerder, soortgelijk referendum te organiseren voor de rechter. Ook het Spaanse Constitutionele Hof oordeelde dat een dergelijk referendum in strijd is met de Spaanse grondwet. Die stelt dat alle Spanjaarden moeten beslissen over de koers van een van de Spaanse regio’s en dat een dergelijke beslissing niet gemaakt kan worden op basis van de mening van Catalanen alleen.
Volgens de organisatie van de mars in San Sebastian liepen er ongeveer 3.000 mensen mee. Opvallend was dat er meer rood-gele ‘Esteladas’ dan groen-wit-rode Ikurriñas wapperden. Dit zijn de vlaggen van respectievelijk Catalonië en het Baskenland. Ook enkele leden van de CUP, de extreem-linkse partij die deel uitmaakt van de pro-onafhankelijke regering van Catalonië liepen mee in San Sebastian.