Hoewel sommige Nederlandertjes er tegenwoordig ook wat van kunnen. Waar komt dat leuke tweede vakantiehuisje in Spanje - dat 6 keer groter is dan het stulpje in Nederland – nu eigenlijk vandaan? Nou ja, voor sommigen dan. Rakkers. Vóór wat, hóórt wat. Daar zit wat in, zou je zeggen. "Als jij nu mijn ramen zeemt, dan haal ik de boodschappen voor je". En zo begon het allemaal.
Toch gaat het hier veel verder. Het zit helemaal in de Spaanse cultuur verweven. In alle rangen en standen. Ga hier maar eens wat bouwmaterialen kopen in een dorpje in de buurt. Tenzij je er specifiek om vraagt, gaat het zwart. Wil je een factuur, dan moet je dat duidelijk melden en komt de BTW er direct bovenop. Maar ook dat is geen garantie dat het daadwerkelijk in de boekhouding terecht komt.
Legio zelfstandig werkende medische specialisten maar ook tandartsen werken hier nog steeds met een schoenendoos. Alleen contant, geen creditkaart of pinnen. En vaak krijg je, als je het al krijgt, alleen maar een papieren vodje waar op staat dat je hebt betaald. Maar altijd wel met een keurige handtekening, een glimlach en een mooie stempel. Die geprinte notablokjes koop je op iedere hoek van de straat. Ik krijg het er bij mijn eigen tandarts maar niet in, om mijn consult via de bank te mogen betalen. Onder de smoes dat het teveel aan administratief werk is. Mooi verhaal, denk ik dan.
Administratiekantoortje
Ik heb het hier zelf meegemaakt en van een kennis gehoord die kleine zelfstandige is. Er werd verteld dat hij een x bedrag aan inkomstenbelasting moest betalen. Toen werd er door het administratiekantoortje gevraagd wat hij eigenlijk zou wíllen betalen. Nou… liever de helft of minder, plus een envelopje voor de gunst. En zo wordt de administratie keer op keer aangepast. En belastinginspecteurs kom je hier niet tegen. Tenzij je voor de overheid werkt, maar daar ga je voor gegoede zaken weer een stapje hoger. Ja, daar zijn ze goed in, die administratiekantoortjes. Er schijnt hier in Spanje voor zo'n 40 miljard euro op jaarbasis te worden gefraudeerd. Ik geloof het graag. Want ik zie het. Dag in, dag uit.
'Schone deal'
Ik ken een stadje, waar de gemeente een 'schone deal' heeft gemaakt met een hele grote vuilnisboer. In het hele stadje staan overal keurig afvalcontainers voor gescheiden afval. Je kent het wel. Papier, glas, plastic, grofvuil en gebruikte keukenolie. Alles wordt ook keurig gescheiden opgehaald. Alleen niemand weet, dat eenmaal opgehaald, alles weer bij elkaar gesodemieterd wordt en begraven met een dikke grond er bovenop. En een beetje asbest, dat maakt ook niet uit. En inderdaad, niemand heeft er last van. Maar kom maar niet op zijn terrein, je wordt er letterlijk vanaf geschoten.
Mensen op de goede plek kennen
Hier wordt iemand niet aangenomen op basis van ervaring, kwaliteiten of CV. Nee, je wordt hier aangenomen als je de mensen kent en zij jou kennen. Dan staat het gelijk al 1-0. In het krijt dus. Daarom zitten er hier zoveel mensen op de verkeerde plek. En barst het hier van de hand-en-spandiensten.
Alles is hier te omzeilen als je de juiste mensen kent op de juiste plek. Ik heb het ook wel eens meegemaakt dat ik een bepaald document nodig had. Normale wachttijd een aantal weken. Eén telefoontje. Ik wandelde naar binnen, naar de juiste afdeling, waar ik eigenlijk helemaal niet mocht komen, onder begeleiding van een beveiliger en 5 minuten later stond ik al weer buiten met mijn fel begeerde papiertje. Als een jongetje zo blij. En zij heel blij mij van dienst geweest te zijn. Heerlijk toch?
Overal tussendoor
Iemand (ssst… mijn Spaanse Anabel) zit in het weekend op een terras, met een verstuikte voet waarvan de pijn te langzaam overgaat. Komt de zus van een specialistisch arts die in het ziekenhuis werkt, langs. "Oh, je was altijd zo goed voor mijn kinderen, ik zal direct mijn zus even bellen". Ter plekke op het terras en tijdens de siësta, wat hier normaal een doodzonde is. Direct een afspraak voor de maandag, de dag erna. Gewoon overal tussendoor, langs alles en iedereen die al maanden wachten op hun afspraak. Met röntgenfoto’s en al.
'Groene tak' van de politie
Zelf heb ik hier nog een tijdje rondgereden met het persoonlijke telefoonnummer van een hoge pief uit de (zeg maar) 'groene' tak van de politie. En dan heb ik niet over een 'linkse' tak. Wanneer ik ooit aangehouden zou worden met de auto - waar dan ook voor - was het advies eerst de auto op slot te doen, hem te bellen en mijn telefoon per direct door te geven aan de politieagent, die mij aangehouden zou hebben. Dat zijn nog eens gouden telefoonnummers. Hij is inmiddels (helaas) verkast naar het noorden en ik ben in al die jaren nog nooit aangehouden!
Tot op het bot geïntegreerd
Je proeft het al, ik ben geen heilige en schuil me constant achter het nietszeggende feit dat ik tot op het bot geïntegreerd ben. En natuurlijk klopt het allemaal niet, dit soort kwesties. Toch, buiten zaken als milieudelicten etcetera, vind ik het allemaal wel best. Het is gewoonweg te prachtig om al die verhalen te horen, te zien en regelmatig zelf mee te maken. Het is maar net hoe je het bekijkt.
Dubbele moraal
Gelukkig heb ik genoeg zelfkennis dat ik totaal ongeschikt ben voor de politiek, een bestuur of als leidinggevende. Dus van mij geen last. Ik weet dat als het wel het geval zou zijn, ik vroeger of later mijn billen zal branden en op de blaren moet zitten. En voor iedereen die er anders over denkt… ook goed. Kom maar op met de kritiek. En voor een doosje hele goede wijn stel ik behoeftige figuren graag aan elkaar voor. Zo ben ik dan ook wel weer. Dat is het fijne van een dubbele moraal.
Lees hier de andere columns van Pieter Jan van der Linden die zijn gepubliceerd op InSpanje.nl.
