Onder het moto ‘Stop het verspaansen van TV-3’ (Paremos la castellanización de TV-3) beoogt Plataforma per la Llengua het gebruik van het Spaans, of Castiliaans, helemaal uit te roeien op de Catalaanse publieke televisie. Meer dan 35 duizend Catalanen hebben inmiddels hun steun gegeven aan deze campagne van het platform dat geen strobreed meer wil wijken ten gunste van het Spaans.
Volgens bronnen van het platform is in de afgelopen tien jaar de Spaanse taal in de Catalaanse media steeds dominanter geworden. Het komt volgens hen veel te vaak voor dat deskundigen in het Spaans aan het woord worden gelaten, terwijl deze zich evengoed in het Catalaans kunnen uitdrukken.
Financieel ondersteund door Catalaanse overheden
Plataforma per la Llengua is een ngo die in 1993 werd opgericht en inmiddels 20 duizend leden telt. Voor de activiteiten is deze ngo grootdeels afhankelijk van subsidies van het Catalaanse regiobestuur. Volgens de eigen website ontving het platform in 2019 een bedrag van 535 duizend euro van de Generalitat. Daarnaast kwamen er ook nog subsidies binnen van gemeente- en provinciebesturen en van universiteiten uit de eigen regio, Valencia en de Balearen.
Twee jaar geleden deed de ngo een niet-onomstreden onderzoek naar het gebruik van het Catalaans en het Castiliaans op het schoolplein, nu zijn er ‘tien geboden’ opgesteld voor de audiovisuele sector in Catalonië en zet het platform zich in om het gebruik van het Catalaans te stimuleren in alle maatschappelijke geledingen, waaronder de rechterlijke macht.
Meerderheid Catalanen heeft Spaans als moedertaal
Uit gegevens van het Catalaans statistiekbureau Idescat blijkt dat een meerderheid van de Catalanen het Spaans heeft als moedertaal; dat is 52,7 procent versus 31,5 procent met Catalaans als moedertaal. Uit onderzoek bleek dat meer mensen in Catalonië zich identificeren met het Spaans dan met het Catalaans (respectievelijk 46,6 procent en 36,3 procent). Ook wordt door de meeste Catalanen over het algemeen Spaans gesproken (48,6 procent versus 36,1 procent).
Geen ‘verspaansing’ op publieke zender
Hoofd linguïstiek Ernest Rusinés van TV3 maakt zich zorgen over de campagne van Plataforma per la Llengua en de reacties die deze teweegbrengt op de sociale media. Na intern overleg is door de zender geconcludeerd dat er geen sprake is van ‘verspaansing’ en dat zij nog steeds, in tegenstelling tot hetgeen de ngo beweert, de normalisering van het Catalaans als bedrijfsprincipe hanteren. Toch ontkent Rusinés ook weer niet dat er een minimale tendens ten gunste van het Spaans gaande is. Maar, vindt hij, dat is meer een kwestie van perceptie, dan van de daadwerkelijke mate waarin Spaans wordt gesproken.
In actualiteitenprogramma’s wordt bijvoorbeeld het Spaans gebruikt als er niet-Catalaanse gasten of deskundigen aan het woord komen. Na meting bleek echter dat in nog geen 10 procent van de uitzendtijd Spaans werd gesproken. Wellicht is dat inmiddels iets meer dan een aantal jaar geleden, maar sinds de veroordeling van de Catalaanse separatistenleiders wil de zender ook openstaan voor opinies over de Catalaanse actualiteit vanuit Madrid.
Geen Catalaanse ondertitels
‘Onnodig’, vindt Plataforma per la Llengua, want zelfs als de spreker of gast prima Catalaans verstaat wordt er volgens de ngo automatisch overgeschakeld op het Spaans. Deze pleit er dan ook voor dat er in ieder geval Catalaanse ondertiteling in beeld verschijnt op het moment dat er Spaans wordt gesproken. Maar dat druist weer in tegen de huisregels van TV-3, die voorschrijven dat er alleen ondertiteld mag worden op het moment dat een taal echt niet begrepen wordt. En het Spaans, zegt Rusinés, is een co-officiële taal van Catalonië en zal op de publieke zender dus niet worden ondertiteld.