Hiermee is het voor scholen wettelijk onmogelijk geworden om leerlingen volledig onder te dompelen in de Catalaanse taal. De rechterlijke uitspraak is gisteren bekend gemaakt door de Catalaanse ministers Josep Gonzàlez-Cambray van Onderwijs en Natàlia Garriga van Cultuur.
Minister Gonzàlez-Cambray noemde het vonnis “opnieuw een frontale aanval van de rechters op het Catalaanse onderwijssysteem waarbij geen enkele rekening gehouden is met de sociolinguïstische realiteit”.
Tegelijkertijd vroeg de minister de scholen om hun ‘rust’ te bewaren en op dezelfde voet verder te gaan als zij nu doen, daarbij refererend aan de huidig gekozen voertaal in de lessen. Verder liet Gonzàlez-Cambray weten dat het niet aan een rechter is om te bepalen hoeveel uren er nodig zijn om een taal te leren en noemde hij het oordeel een ‘gebaar van minachting naar alle onderwijsprofessionals’.
Rechterlijke strijd
Het onderdompelingsmodel in de Catalaanse taal binnen het onderwijs staat al jarenlang ter discussie. In 2014 besloot het Spaans hooggerechtshof voor het eerst dat in Catalonië minimaal 25 procent van de lessen in het Spaans moet worden gegeven. Dat gebeurde nadat verschillende rechtbanken er herhaaldelijk bij het Catalaanse deelbestuur op hadden aangedrongen dat de Spaanse taal niet uit het onderwijs mag verdwijnen.
Alleen Spaans als ouders daarom vragen
Sinds 2014 wordt deze regel alleen door scholen toegepast als ouders van leerlingen daar expliciet om vragen. In 2020 oordeelde de rechtbank dat ook wanneer ouders dat niet doen, alle onderwijsinstellingen minimaal 25 procent van de lessen in het Spaans moeten geven. Tegen dat laatste besluit ging het Catalaanse deelbestuur in hoger beroep en dat is nu dus door het hoogste rechtsorgaan van de hand gewezen.
Volgens de minister van Onderwijs hebben sinds 2005 niet meer dan 80 ouders de school van hun kind verzocht om naast het Catalaans ook les in het Spaans te geven. Dit lage aantal zou er volgens Gonzàlez-Cambray op wijzen dat er geen enkel linguïstisch debat bestaat binnen het Catalaanse onderwijssysteem.
Sociale cohesie en gelijkheid
Regiopresident Pere Aragonès van Catalonië noemde het vonnis van het hooggerechtshof “een ernstige aanval en een gemis aan respect voor alle docenten”. Het onderdompelingsmodel in het Catalaans, zo zegt Aragonès, is juist een garantie voor sociale cohesie en voor gelijke kansen binnen heel Spanje. Hij acht het exclusieve gebruik van het Catalaans binnen het onderwijs van fundamenteel belang en zal daarvoor ‘alle nodige wegen bewandelen’.
Leerlingen spreken Spaans met elkaar
Volgens de minister is dat noodzakelijk omdat steeds minder jongeren Catalaans met elkaar praten. Gegevens van het Plataforma de la Llengua tonen aan dat nog maar 14 procent van de leerlingen in het middelbaar onderwijs en 35 procent van de leerlingen in het basisonderwijs met elkaar communiceren in het Catalaans.