Alle Spaanse kranten zitten er inmiddels bovenop. De rode draad van het geschil is als volgt: De CIA zou op 25 mei een waarschuwing hebben gestuurd naar de Mossos d’Esquadra, de Catalaanse politie, over dat toeristische plekken in Barcelona mogelijk doelwit zouden zijn van geplande aanslagen van IS.
Waarschuwing naar Mossos
Op donderdag 17 augustus, een uur na de aanslag op de Ramblas in Barcelona waar uiteindelijk 16 dodelijke slachtoffers vielen en 130 mensen gewond raakten, publiceerde de centrumlinkse en anti-nationalistische krant El Periódico het bericht dat de Mossos al twee maanden geleden door de Amerikanen werden gewaarschuwd voor mogelijke aanslagen.
Waarschuwing ontkend
De dagen erna werd de waarheidsgetrouwheid van dit bericht met kracht ontkend door de Catalaanse premier Carles Puigdemont, zijn minister van Binnenlandse Zaken Joaquim Forn en het hoofd van de Mossos d’Esquadra, Josep Lluís Trapero. De CIA zou uitsluitend met de nationale veiligheidsdiensten en politie communiceren.
Waarschuwingsdocument gepubliceerd
Toch publiceerde El Periódico daarop het document afkomstig van het National Counter Terrorism Center (NCTC) een overkoepelende veiligheidsdienst, waar onder meer de CIA, FBI en NSA deel van uitmaken. Het document zou niet alleen naar de Mossos zijn gestuurd, maar ook naar de nationale Spaanse politie, de Guardia Civil en de veiligheidsdiensten CITCO en CNI. Nog op dezelfde dag zou de nationale politie contact hebben gezocht met de Mossos om te bevestigen dat ook zij op de hoogte waren van de waarschuwing van de NCTC.
Waarom geen eerdere publicatie?
Daar het document weinig concreets bevatte, zoals namen, telefoonnummers of andere aanwijzingen, kon het door de autoriteiten enkel opgevat worden als waarschuwing om de veiligheidsmaatregelen op te voeren en extra alert te zijn. Niet vastgesteld kan worden dat dat ook is gebeurd. Dat de krant El Periodico zo snel na de aanslag over de waarschuwing uit Amerika kon publiceren was volgens de krant zelf omdat de redactie er al vanaf begin juni van op de hoogte zou zijn geweest. Volgens de door journalisten van de krant geraadpleegde regionale autoriteiten waren die in afwachting van verdere berichtgeving. Niet uitgesloten werden extra veiligheidsmaatregelen. Op de vraag waarom de krant niet eerder al in juni publiceerde over de waarschuwing van de Amerikaanse veiligheidsdienst, is het antwoord dat men geen onnodige angst en paniek wilde veroorzaken die mogelijk op niets gebaseerd zou zijn.
‘Niets ontvangen van CIA’
Na heftig de ontvangst van de waarschuwing ontkend te hebben, gaven Forn en Trapero op donderdag via Twitter aan niets van de CIA te hebben ontvangen: ‘We hebben niets gekregen van de CIA zoals de krant beweert. We beschermen onze bronnen en verdedigen de eerbaarheid van het politiekorps tegenover hen die ons in diskrediet willen brengen’.Tijdens een persconferentie een paar uur later gaven ze nogmaals toe wel een waarschuwing te hebben gekregen, maar dat die niet van de CIA afkomstig zou zijn. Op de vraag van wie die waarschuwing dan wel kwam, werd niet ingegaan. Trapero en Forn zeiden nog dat er dagelijks tientallen meldingen binnenkomen, die allemaal worden gecontroleerd. Ook zou de nationale veiligheidsdienst weinig belang hebben gehecht aan de waarschuwing. ‘De hypothese dat er een waarschuwing was en dat de aanslag vermeden had kunnen worden als die correct was doorgespeeld is absoluut fout’, aldus de Catalaanse minister van Binnenlandse Zaken tijdens de persconferentie. Het zou gaan om een lastercampagne.
Wikileaks: ‘hoogst verdacht document’
Eveneens bevestigd door andere bronnen zoals WikiLeaks die het ‘hoogst verdacht’ vindt dat een ‘document van een Amerikaanse inlichtingendienst’ wordt gepubliceerd zo vlak voor een referendum. Oprichter Julian Assange gaf op Twitter zelfs nog aan dat het document duidelijk aangepast of gefabriceerd kwam. Later gaf El Periódico toe de typografie te hebben aangepast.
Vakbond Mossos: ‘Verwerpelijke hypothese’
De vakbond van de Mossos d’Esquadra, SME, heeft al laten weten dat Forn en Trapero af moeten treden als blijkt dat ze herhaaldelijk hebben gelogen. Men gaat daar nog niet vanuit, maar wil wel duidelijk maken dat de hypothese dat een simpele waarschuwing de aanslagen had kunnen voorkomen volstrekt verwerpelijk is, zo schrijft El País vrijdagmiddag.