Chamizo vertelt in een interview met de krant El Mundo over de vergaande problematiek rond drugs in de regio. Hij kan dat als geen ander omdat hij al decennialang strijdt voor de sociale rechten van de minderbedeelden en burgerprotesten organiseert tegen de drugshandel op zijn geboortegrond. “Het drugsprobleem is een serieuze zaak”, waarschuwt hij, “onze toekomst staat op het spel”.
Achteruitgang
“In Campo de Gibraltar is de natuurlijke orde van de democratie geweld aangedaan door de drugshandel. De rechtsstaat staat hierdoor ter discussie.” zegt hij. In de periode tussen 1978 en 1996 combineerde hij zijn werk als priester met de strijd tegen de drugshandel. In die jaren ging, behalve op geneeskundig gebied, alles achteruit. Doordat cocaïne de plek innam van de tot dan toe belangrijkste drug heroïne deden zich essentiële veranderingen voor. “Heroïne bracht kleine criminaliteit, uitgemergelde lichamen en de dood met zich mee. Vervolgens verscheen cocaïne op de markt. Eerst werd deze drugs door de hogere- en de middenklasse gebruikt. Daarna veranderde alles”, zegt Chamizo.
Volgens de samenleving en de politiek was het drugsprobleem opgelost. De regering van Andalusië hief de functie van drugsbestrijder op en de centrale regering van Spanje trok diverse functies van rechtshandhavingsinstanties in. Zo kwam de drugsbestrijding op het laagste niveau en kon er een nieuwe sociale klasse ontstaan die zich wijdde aan de handel in drugs. Chamizo: “Dit waren vooral jonge kerels met veel macht omdat zij veel geld verdienden met de handel in hasj en cocaïne. De ‘oude’ drugshandelaar had als het ware verslaafde kinderen omdat hij het geld dat hij verdiende terugbetaalde met het leven van zijn kinderen en de verslechtering van zijn familie. De ‘nieuwe’ drugshandelaar is een patser met een slee voor de deur, met veel macht, gouden kettingen en is iemand die er niet voor terug schrikt om de autoriteiten aan te vallen”.
Minder betrokkenheid
Twee weken geleden deed Chamizo mee aan een betoging tegen drugs in de havenstad Algeciras. “De sociale betrokkenheid met dit soort protestacties is veel minder dan in de jaren negentig omdat het probleem zich op een andere manier openbaart” zo concludeert de priester. “In 1989 voerde heel Campo de Gibraltar actie tegen de drugshandel. Dit had tot gevolg dat de drugshandelaren minder opzichtig te werk gingen. Opscheppen dat je drugshandelaar bent, werd indertijd afgekeurd. Nu is het tegendeel het geval. Een drugshandelaar heeft een belangrijke rol in de samenleving omdat er mensen zijn die hem steunen en die zelfs bereid zijn de Guardia Civil aan te vallen.”
De macht van de narco’s
Onlangs zijn de verantwoordelijken van een gerechtelijk depot in La Linea de la Concepción gearresteerd omdat ze samenwerkten met de narco’s. Ook worden er regelmatig politieagenten en leden van de Guardia Civil opgepakt omdat ze het met drugshandelaren op een akkoordje gooien. Toch zijn de narco’s niet doorgedrongen tot alle lagen van de maatschappij. Er zijn echter wel enkele rotte appels.
Als voorbeeld zegt Chamizo: “Kort geleden werd een lid van de Guardia Civil aangehouden die betrokken was bij de invoer van 900 kilo cocaïne in Algeciras. Dat betekent niet dat de hele organisatie niet deugt, het gaat om een enkel corrupt persoon. Het is belangrijk dat wij nuanceren. Er zijn namelijk veel agenten die dagelijks alles op het spel zetten in de strijd tegen drugs. Daar is bovendien veel moed voor nodig.”
In Spanje kunnen narco’s volgens Chamizo doen en laten wat ze willen. “Dit is een groot verschil met andere Europese landen. De macht van deze drughandelaren moet worden ingetoomd, anders wordt het een nationaal probleem. Aan de Costa del Sol vindt er elke week wel een afrekening in het criminele circuit plaats. De politieke partijen moeten samen aan een plan van aanpak werken. We willen situaties zoals die in Mexico voorkomen. Het gaat heel geleidelijk. Voor je het weet, zit je in zo’n situatie. Niet alleen de burgers, maar ook de politiek moet in actie komen. Eeuwig debatteren over het probleem, brengt ons nergens”, aldus Chamizo.
Wat hem het meest verontrust, is dat hele families in de drugshandel zitten, ondanks dat er daardoor regelmatig een familielid om het leven komt. Volgens sommigen is dit onvermijdelijk door het hoge werkloosheidscijfer. “Als je een baan hebt, ben je minder geneigd je met deze wereld in te laten. Een rechter uit Algeciras vergelijkt Campo de Gibraltar met het nieuwe ETA-gebied en de Cosa nostra’ in Napels. Zo ver zijn wij hier nog niet” zegt Chamizo, “maar misschien wordt het probleem serieuzer genomen door een dergelijk statement”.
“Veel van de jonge drugshandelaren gebruiken zelf ook cocaïne en hebben psychopathische persoonlijkheden. Daardoor zijn ze erg gewelddadig. Te oordelen naar de confrontaties met de Guardia Civil en de politie, zijn ze zwaar onder invloed en gestoord omdat ze beseffen dat ze kunnen sterven. Dit is een nieuw soort geweld. Maar we zijn de strijd tegen drugs nog niet aan het verliezen”.
Oplossingen
Het is volgens Chamizo te laat om drugs te legaliseren: “We zijn te ver heen. Hasj legaliseren zou eenvoudig zijn. Maar dat is niet zo simpel bij synthetische drugs. Er zijn veel verschillende soorten en het lijkt wel of er elke dag een nieuwe variëteit opduikt. De methode om de drugshandel aan te pakken is het witwassen van geld te bestrijden. Wanneer je aan het geld komt van drugscriminelen komt, dan voelen ze pas dat ze de strijd aan het verliezen zijn.”
Volgens Chamizo hebben de landelijke en de regionale regering wel het een en ander gedaan tegen de drugshandel, maar niet genoeg. “Er moet worden gewerkt aan het onderwijs en er moet een goed werkgelegenheidsprogramma worden opgesteld voor de jeugd zodat zij de waarde ontdekken van verder leren en het hebben van een baan. Sommige jongeren weten namelijk niet wat het betekent te werken. Als je de geldkraan dichtdraait en ze een baan aanbiedt, dan zullen ze die accepteren”.
Chamizo werkt samen met 40 medewerkers om jonge immigranten en Spaanse probleemjongeren te begeleiden die in jeugdcentra hebben gezeten en die na hun 18e op straat zijn gezet door de overheid. Ook werkt Chamizo in projecten met zijn stichting Voluntarios por el mundo. Daarnaast werkt hij met arme gevangenen die geen familie hebben. Af en toe geeft hij nog een mis, maar alleen om zijn collega’s te vervangen.
Volgens de priester hebben mensen “spiritualiteit” nodig. “In deze wereld lijkt alleen het materiële te tellen, maar dat is niet zo. Het is belangrijk dat mensen hun spiritualiteit en gevoelens hervinden. We hebben de kerk nodig bij onze strijd voor alle sociale rechten die als gevolg van de crisis veel minder zijn geworden.”