Afgelopen vrijdag is Erik ‘el Belga’ overleden, zo meldden verschillende Spaanse kranten. De Belg René Alphonse Ghislain Vanden Berghe was in Spanje bekend onder de naam Erik el Belga (Erik de Belg). Volgens de Spaanse politie wordt hij gezien als de grootste kunstdief van de 20e eeuw. Hij werd ook wel de bekendste Belg van Spanje genoemd.
Van kunstopleiding naar kunstroof
René Alphonse Ghislain Vanden Berghe werd geboren in het Belgische Nijvel. Hij volgde een opleiding aan de kunstacademie en werkte als antiquair, schilder en restaurateur. Tijdens zijn carrière als kunstdief gespecialiseerd in religieuze kunst, of kunsthandelaar zoals hij het zelf noemde, heeft hij meer dan 6.000 kunstwerken weten te stelen uit musea en kerken. Daar is hij meermaals voor opgepakt en vastgezet. Hij vestigde zich in 1976 in Spanje, nadat hij tijdens een verlof uit de gevangenis van Verviers was ontsnapt.
Religieuze kunst
Daar ontpopte hij zich tot de schrik van Spaanse kerken en kloosters. Gebruikmakend van het feit dat Spanje zich in het postfranco-tijdperk wilde ontworstelen aan de kerk, ontfutselde hij voor een appel en een ei veel kunstwerken aan de parochies. Daarnaast wist hij veel kunstwerken uit de slecht beveiligde heiligdommen te stelen. Hijzelf heeft altijd beweerd uit liefde voor de kunst gehandeld te hebben. Volgens hem gaven de geestelijken er te weinig om.
Grootste roof
In 1979 deed hij zijn meest spraakmakende diefstal toen hij, naast andere kostbaarheden zoals het wandtapijt ‘Van de maagd en San Vicente’, de stoel van San Ramón uit de kathedraal van Roda de Isábena in Huesca ontvreemdde. In 1982 werd hij gearresteerd en vastgezet in de gevangenis in Barcelona. Van daaruit begon hij te onderhandelen met justitie. In ruil voor zijn vrijheid zou hij helpen de gestolen kunstwerken terug te halen. Binnen drie jaar was hij erin geslaagd 1.500 kunstwerken te traceren en terug te laten komen bij de rechtmatige eigenaar. Hierbij heeft hij nooit namen genoemd van anderen die bij de diefstal en verkoop betrokken zijn geweest. Uiteindelijk werd vrijgesproken van 14 aanklachten wegens diefstal van historisch en artistiek erfgoed omdat die inmiddels verjaard waren.
Memoires
Sindsdien leidde hij een rustig bestaan in El Palo (Málaga), waar hij zijn memoires schreef ‘Uit liefde voor de kunst: memoires van de beroemdste kunstdief ter wereld’, in 2012 uitgegeven door uitgever Planeta. Ook gaf hij colleges over het vervalsen van kunstwerken.