Op 13 maart, toen de coronapandemie in sneltreinvaart toenam, moesten alle boekwinkels, bioscopen, musea, theaters en concertzalen hun activiteiten staken en de deuren voor onbepaalde tijd sluiten. Duizenden werknemers kwamen in het gunstigste geval in aanmerking voor een tijdelijke werkloosheidsregeling en de verliezen voor de culturele sector liepen evenals die van de toeristische sector torenhoog op.
Om een herhaling van dit scenario te voorkomen bij een mogelijke tweede noodtoestand heeft de regioregering van Catalonië cultuur als essentieel goed geclassificeerd en gelijkgesteld aan de zorg-, onderwijs- en sociale dienstverlening. Net zoals supermarkten en apotheken zullen dus ook de culturele instellingen open blijven, maar deze blijven wel onder het gezag van de gezondheidszorgautoriteiten die in een noodtoestand alsnog beperkende maatregelen kunnen opleggen.
Cultuur is een fundamenteel goed in situatie van isolement
Het initiatief van het besluit komt van regiopresident Quim Torra, die op 25 augustus overleg pleegde met de voormalige regiominister van Cultuur Mariángela Villallonga over de tegemoetkoming waar de culturele sector om gevraagd had. Nu, bijna een maand later en met Àngels Ponsa als nieuwe minister op deze post, is het tot een akkoord gekomen om de sector als essentieel goed te verklaren. Volgens woordvoerder van de Catalaanse regering Merixell Budó wordt met dit akkoord de creatieve sector beschermd tegen nieuwe maatregelen en behouden de burgers bovendien hun recht op cultuur, dat een fundamenteel goed is gebleken in een situatie van isolement.
Gecompliceerd proces
Vooralsnog gaat het om een intentieverklaring die verder moet worden uitgewerkt, niet alleen voor de huidige coronasituatie, maar ook voor daarna. Volgens Torres is het hele proces dan ook geen sinecure, er moeten namelijk essentiële wijzigingen in de regelgeving worden doorgevoerd die nodig zijn om deze erkenning voor de culturele sector te realiseren. Catalonië volgt daarmee het voorbeeld van Duitsland, waar de culturele sector al in maart dit jaar toegang kreeg tot het financiële noodfonds van 120 miljard euro dat door Angela Merkel beschikbaar werd gesteld ter bescherming van de werkgelegenheid.
Ook elders in Spanje initiatieven voor bescherming cultuursector
Afgelopen dinsdag hebben woordvoerders van de Spaanse Eerste Kamer het parlement verzocht een soortgelijke intentieverklaring te initiëren en ook de regioregeringen van Andalusië en de Canarische Eilanden onderzoeken de mogelijkheden om de culturele dienstverlening als essentieel goed te classificeren.