De brief, die door de respectievelijke regeringsleiders van Spanje, Italië, Griekenland en Malta is ondertekend, is vanwege het huidige EU-voorzitterschap van Duitsland gericht aan bondskanselier Angela Merkel. Geen van de in het migratiepact opgenomen afspraken zou in het voordeel werken van de landen waar de meeste migranten zonder papieren Europa binnenkomen.
Contraproductief
In de brief zetten de landen uiteen dat het pact niet alleen onvoldoende garanties biedt voor een gelijk verdeelde verantwoordelijkheid voor de migrantenstroom over alle lidstaten, maar zelfs contraproductief werkt voor de landen die vanwege hun geografische ligging de grootste migrantenstroom te verwerken krijgen.
Het migrantenpact stelt weliswaar een zekere solidariteit verplicht onder de EU-lidstaten, maar daarvoor zijn verschillende keuzemogelijkheden beschreven zoals het verdelen van de vluchtelingen, logistieke ondersteuning bieden aan de landen met de hoogste migrantendruk en medewerking verlenen bij de uitvoering en financiering van de repatriëringen.
Te grote migrantenkampen onacceptabel
Het migrantenpact zorgt er volgens de vier Zuid-Europese regeringsleiders voor dat er te grote opvangcentra ontstaan aan de Europese grenzen waar de meeste migranten aankomen. Wat daarvan de onacceptabele gevolgen zijn is wel gebleken bij kamp Moria op Lesbos, het vluchtelingenkamp op het Italiaanse eiland Lampedusa en de huidige migrantencrisis op de Spaanse Canarische Eilanden.
De solidariteit zoals die door de EU is voorgesteld, is volgens de Zuid-Europese regeringsleiders ontoereikend om dit probleem te voorkomen. Regelgeving omtrent strengere grenscontroles werken niet, want geen enkele regering laat migranten bewust om het leven komen op gammele bootjes op zee.
De inhoud van de brief is gepubliceerd in het kader van de Spaans-Italiaanse conferentie die gehouden wordt in Palma de Mallorca tussen de regeringsleiders van Spanje en Italië en een aantal van hun ministers. Beide landen willen zich inzetten om het huidige migrantenpact aan te passen, nog voordat dit medio december definitief door de Europese Raad wordt goedgekeurd voor het te voeren migrantenbeleid in 2021.
Migratiepact gebaseerd op onjuiste aanname
De vier regeringsleiders eisen nu dat er een voorspelbaar en permanent solidariteitsmechanisme komt dat absolute garantie biedt voor een gelijke distributie van de migranten over alle EU-lidstaten. Nu is het pact gebaseerd op de onjuiste veronderstelling dat alleen migranten Europa bereiken die recht op asiel hebben of al in het bezit zijn van de benodigde papieren.
Europese Commissie komt voorlopig niet met antwoord
De Europese Commissie heeft inmiddels laten weten de brief te hebben ontvangen, maar voorlopig niet met een antwoord te zullen komen. Tot die tijd blijft de Commissie achter het huidige pact staan, dat immers de solidariteit tussen de lidstaten al verplicht stelt. Dat landen daarbij de keuze hebben op welke manier zij dit doen, is volgens de Commissie juist bedoeld om een effectieve solidariteit te bewerkstelligen.