Volgens een onderzoek van de Spaanse krant El Pais heeft de Nationale Bibliotheek de diefstal van een van hun belangrijkste werken meer dan vier jaar stil gehouden. Van 2014 tot 2018 vermeldde de catalogus van de Nationale Bibliotheek nog steeds Galileo’s Sidereus Nuncius, of Sidereal Messenger, als origineel. In feite was het vervangen door een kopie.
Diefstal van Galileo-werk
Sidereus Nuncius, uitgegeven door de Italiaanse astronoom Galileo Galilei in 1610, is een verhandeling over de astronomische ontdekkingen van Galileo. Die ontdekkingen, gedaan nadat hij in 1609 een telescoop had gebouwd, omvatten bergen op de maan, dat de Melkweg bestaat uit afzonderlijke sterren en dat Jupiter vier manen heeft. De waarde van het werk wordt geschat op ongeveer € 800.000.
Boekrestaurateurs ontdekten de vervanging van het origineel door een vervalsing in 2014. Het werk bleef echter in de catalogus van de bibliotheek verschijnen als het origineel tot 2018, toen de Britse onderzoeker Nick Wilding, professor aan de George University in de VS, contact opnam met het hoofd van de bibliotheek, Ana Santos.
Dit is niet de eerste keer dat Sidereus Nuncius uit de Nationale Bibliotheek wordt gestolen. In 1987 werd het, samen met 100 andere boeken van astronomen zoals Johannes Kepler en Nicolaus Copernicus, verwijderd en twee jaar later door de politie teruggevonden. Men dacht dat het teruggegeven werk het origineel was.
Hoe is de diefstal ontdekt?
“Het was puur toeval”, zegt Fuensanta Salvador, boekrestaurateur. “Het werk heeft een band en rug van perkament. Toen we het zagen, dachten we dat het in een zuurvrije conserveringsdoos moest zitten. De kopie leek ons te nieuw om uit 1610 te komen. Het druk- en embossingproces laat sporen achter, en die weren er niet, het werk was erg schoon. We vonden dat raar en hebben het meteen aan het technische team verteld.”
Een onderzoek van het werk bevestigde het ergste: het was nep. Toch werd er geen aangifte gedaan van de diefstal. Op 20 oktober 2018 – 53 maanden nadat werd ontdekt dat het werk een vervalsing was – deed het hoofd van de Nationale Bibliotheek, Santos, aangifte van de diefstal bij de politie. De Nationale Politie doet sindsdien onderzoek.
Hoofdverdachte bekend van diefstal
Een van de weinige mensen die het Galileo-werk hebben geraadpleegd voordat het werd gestolen, was César Ovidio Gómez Rivero. Hij had eerder twee gegraveerde en geïllustreerde wereldkaarten gestolen uit de verhandeling Geography uit 1482 van Ptolemaeus uit de Nationale Bibliotheek in 2007. Volgens bronnen van de politie raadpleegde Gómez Rivero Sidereus Nuncius in 2004, drie jaar voordat hij de kaarten van Geografie stal.
Santos zegt dat de beveiliging bij de bibliotheek nu strenger is. “Het is een mislukking en grote pech, maar helaas gebeuren er diefstallen. De wereld van vervalsingen is ingewikkeld. Er zijn meer vervalste exemplaren aangetroffen in de bibliotheek. We hebben niet geprobeerd iets te verbergen”.