Vermoedelijk heeft de eigenaar van de grond waarop de kerk staat een andere bestemming in gedachten gehad waarvoor het historische bouwwerk in de weg zou staan. Daarop is besloten om de kerk met een graafmachine neer te halen. Het zonder toestemming verwoesten van cultureel erfgoed is, ook wanneer dit op privéterrein staat, niet toegestaan.
Alleen toegangspoort met toren staat nog overeind
De Seprona is samen met deskundigen van de beschermingsdienst voor cultureel erfgoed van de regio Extremadura bezig met de inventarisatie van de aangerichte schade. Deze is zonder meer groot, want alleen de westelijke toegangspoort en een deel van de toren die daarop rustte staan nog overeind.
“Er doen zich regelmatig opmerkelijke dingen voor op dit gebied, maar zoiets schokkends als dit hebben we al heel lang niet meer gezien”, zegt de bij het onderzoek betrokken archeoloog Víctor Gibello Bravo. De kerk is gebouwd op een belangrijke archeologische vindplaats uit de romeinse tijd, maar tot een archeologisch onderzoek was het tot dusver nog niet gekomen. Vermoedelijk gaat het om overblijfselen uit het Visigotische tijdperk (vanaf het jaar 270 na Chr.).
Onherstelbaar verwoest
De Iglesia Santa María de Brovales heeft naar schatting nog tot in de negentiende eeuw dienstgedaan als kerk. Na het verdwijnen van deze religieuze functie, werd het bouwwerk volgens Gibello Bravo gebruikt buitenhuis. De archeoloog noemt de verwoesting ‘buitensporig en absurd’ en is van mening dat de grondeigenaar hiervoor naar behoren bestraft moet worden. De kop van de kerk, het hele middenschip, de sacristie en alle structuren daaromheen (nieuwere aanpassingen die zijn gemaakt voor het gebruik als landhuis) zijn met de graafmachine onherstelbaar verwoest.
De kerk viel onder de bescherming van de Wet op het Historisch en Cultureel Erfgoed van de regio Extremadura. Daarnaast was de kerk geregistreerd in de Catalogus met Onroerend Goed van Historisch-Artistieke Waarde van de gemeente Jerez de los Cabelleros, onder de categorie ‘element van prioritair belang’. Diverse organisaties die zich inzetten voor het behoud van cultureel-historisch erfgoed hebben inmiddels een aanklacht tegen de grondeigenaar ingediend.