De Spaanse staat is eigenaar van de keten die gericht is op renovatie van historisch en artistiek erfgoed en dit daarmee te behouden voor volgende generaties. De Parador van León is gevestigd in het klooster van San Marcos in het historisch centrum van León, een stad in de autonome gemeenschap Castilië en Léon, in het noordwesten van Spanje.
Het statige pand werd in de 16e eeuw in de Spaanse renaissancestijl gebouwd. Na een drie jaar durende renovatie behoort deze Parador tot de meest luxueuze van Spanje. Het gigantische gebouw herbergt ook een ingewijde kerk en een museum. Het is een van de belangrijkste monumenten van de Renaissance in Spanje.
Tachtig jaar na dato brengt de Parador van León alsnog een eerbetoon aan de republikeinse gevangenen van het concentratiekamp San Marcos, een van de 300 concentratiekampen onder het Franco-regime. Op de officiële website van Paradores ontbreekt echter nog steeds elke verwijzing naar het verleden van het historische pand.
‘Vergeten’ concentratiekamp
De officiële hotelwebsite alsook andere boekingssites bieden geen informatie over hetgeen zich zo’n tachtig jaar geleden afspeelde in het nu zo indrukwekkende en luxueuze staatshotel.
Dit tot grote woede en verontwaardiging van de Duitser Wilfried Stuckmann die in 2014 samen met zijn vrouw twee nachten doorbracht in de Parador van León. Tijdens een bezoek aan het oude klooster stuitte hij bij toeval op informatie waaruit bleek dat het klooster een concentratiekamp is geweest. Tussen 1936 en 1940, tijdens de Spaanse burgeroorlog, werden er naar schatting 20.000 republikeinen gevangen gehouden. En tussen de 1500 en 2900 gevangenen vonden er de dood door ziekte, mishandeling of moord.
“We waren in shock”, vertelt Stuckmann aan de Spaanse nieuwssite El Diario, “als we dit hadden geweten, hadden we een ander hotel gekozen”. Als het onmogelijk blijkt een recensie op de boekingssite achter te laten, dient hij een klacht in bij het online boekingsplatform. De organisatie betaalt de overnachtingskosten terug. De review van Stuckmann wordt niet gepubliceerd. Dan besluit Stuckmann het bedrag (396 euro) te schenken aan de Spaanse organisatie ARMH (Vereniging voor het Herstel van het Historische Geheugen).
Er is veel onbekendheid over het verleden en de gebeurtenissen tijdens en na de Burgeroorlog. Er werd veelal over gezwegen om na de periode die het land zo gruwelijk verdeelde in politieke tegenstanders, sneller aan een betere toekomst te kunnen werken. Daarom diende de ARMH een verzoek in bij Paradores om een informatiebord in het hotel te plaatsen, ter herinnering aan wat er zich tachtig jaar geleden heeft afgespeeld.
Achter gesloten deuren
Nu, in 2021, staat er een informatiepaneel. Maar dit is nu niet bepaald een blikvanger. “Het is te klein en niet zichtbaar voor publiek”, verzucht Emilio Silva, voorzitter van ARMH. Het paneel staat achter een gesloten deur die alleen wordt geopend als een bezoeker daarom vraagt. De ARMH laat het hier echter niet bij zitten en gaat een klacht indienen bij Paradores. De organisatie vindt dat het paneel een prominente plek in het hotel moet krijgen. Daarnaast moet er op de officiële website van het hotel een informatieblok over het concentratiekamp komen, aldus Silva.
Het eerbetoon werd in besloten kring gehouden en kon door de media via een live stream worden gevolgd. In het bijzijn van de 101-jarige Joseph Sala, de laatste overlevende van concentratiekamp San Marcos, sprak Óscar López, de directeur van Paradores: “Wij verzwijgen het verleden niet.” De beslotenheid van de bijeenkomst, het stilzwijgen op de website en het uit beeld houden van het informatiebord getuigen hier echter niet van.
Niet slapen maar gedenken
Wilfried Stuckmann is nog steeds van mening dat de Parador van León geen hotel zou moeten zijn, maar een gedenkplaats voor de slachtoffers van het concentratiekamp. “Oorlogsmisdrijven, waar ook ter wereld, mogen we nooit vergeten”, benadrukt Stuckmann.