Resco legt in het programma Al Rojo Vivo van omroep La Sexta uit dat de Sierra Bermeja-brand in Malaga een brand is van een type waarvan er nog geen gegevens zijn. De brand woedt sinds deze woensdag en er is al meer dan 7.400 hectare afgebrand. Zondag moesten zes dorpen worden geëvacueerd.
Wat leert een brand van deze omvang in de Sierra Bermeja ons?
Resco voorspelt een algemene trend dat we een tijdperk ingaan van branden die we niet kunnen blussen, branden die het bestaande blusvermogen totaal overweldigen. De Sierra Bermeja kende een natuurlijk vuurregime, bosbranden horen bij het mediterrane klimaat. In de maritieme dennenbossen of gebieden met de Andalusische spar woedt gemiddeld elke 15 jaar een oppervlakte brand van lage intensiteit.
Deze bosbranden waren volgens Resco in zekere zin positief, want het vuur verwijderde de struiken tussen de bomen, waardoor de bomen, die niet volledig verbrandden, daarna weer meer water kregen. Hierdoor konden ze beter groeien en goed herstellen. Het probleem met branden van deze intensiteit is dat deze de kronen van bomen ook verbranden en zo en zeer hoge sterfte van de bomen veroorzaken die leiden tot ecologische en gezondheidsproblemen voor mensen.
Wat is een vuur van de zesde generatie?
De bosbouwdeskundige legt uit dat het concept van generaties werd gebruikt om te beschrijven hoe het gedrag van branden is geëvolueerd sinds ze in de jaren vijftig of zestig tot vandaag de dag een probleem begonnen te vormen. “We hebben min of meer gezien dat er om de 10 jaar een gedragsverandering is opgetreden en deze zesde generatie bosbranden zijn in staat om het weer om zich heen te veranderen.
In dit geval zien we bijvoorbeeld elke dag een pyrocumulus of zelfs twee vormen daarvan. Het is een vuur met zo’n kracht, dat zoveel energie ontlaadt, dat het in staat is zijn eigen meteorologie, zijn eigen wolk, zijn eigen convectieve kolom te creëren”, legt hij uit. Deze wolken kunnen soms “tweede brandhaarden genereren.”
Prioriteit aan de evacuatie van de mensen
Resco vervolgt: “Het is alsof we de schoorsteen openen, maar dan op kolossale schaal”. Hij waarschuwt vervolgens voor het grootste probleem van deze branden: als de nacht valt en de vochtigheid stijgt en de temperatuur daalt, kan die wolk instorten, waardoor de veiligheid van de hele blusoperatie in gevaar komt. Daarom benadrukt hij dat het heel belangrijk is om prioriteit te geven aan ‘de evacuatie van de mensen’.
Duidelijke trend
De enige hoop voor de Sierra Bermeja en de Valle Genal is nu dat het gaat regenen. Volgens Resco is deze brand in Sierra Bermeja geen gebeurtenis op zichzelf maar een heel duidelijke trend. “Dit soort vuren komen steeds vaker voor. De eerste keer dat we deze zeer heftige branden zagen, was in 2017, in Portugal, waar 67 mensen omkwamen bij de brand in juni. Korter geleden waren de branden in Ávila en Tarragona, evenals die op de Canarische Eilanden in 2019. Een ander voorbeeld van deze branden zagen we in Californië, die in 2018 meer dan 500.000 hectare verwoestte en bijna honderd mensen doodde.
‘De branden overschrijden ons blusvermogen’
“Dit zijn snellere en agressievere branden waarbij de brand een snelheid van 4.000 hectare per uur kan overschrijden, tussen de zes en twaalf keer de snelheid van een normale brand. De brandstofmassa is zo groot dat vuur de weersomstandigheden verandert, wervelingen en stormen veroorzaakt. Bovendien overschrijden ze het blusvermogen.”
Andere factoren
Deze branden van de zesde generatie worden volgens Resco ook beïnvloed door andere factoren, zoals klimaatverandering, ontvolking van de landelijke omgeving, het verlaten van de bergen en ook de mens die regelmatig door onvoorzichtigheid een brand laat ontstaan of zelfs aansteekt, zoals in het geval van de huidige brand in de provincie Malaga. “Het is een generatie branden die moeilijk te beheersen zijn en ons land hebben bereikt”.
Klimaatverandering bedreigt bossen waar voorheen geen branden voorkwamen
Het probleem zal toenemen omdat we beboste gebieden hebben met een hoge continuïteit van brandstof: de plantenmassa is volledig verbonden, zoals in de Pyreneeën. Momenteel zijn daar geen branden omdat het er vochtig is, maar naarmate de klimaatverandering vordert en als we de plantenmassa niet op een proactieve manier beheren, zullen ze licht ontvlambaar worden. “We zien een voorproefje van wat er kan gebeuren als we niets doen.”
‘Enige manier is voorkomen dat ze ontstaan’
Volgens de deskundige is er maar één manier om het vuur te bestrijden: “voordat het gebeurt”. “Deze branden zijn vrijwel onmogelijk te blussen”, waarschuwt hij. Ook een vierde of vijfde generatie brand gaat de huidige bluscapaciteit al te boven. Als de vlammen meer dan drie meter hoog zijn, wekken ze genoeg energie op dat het water dat er vanuit de lucht op gegoten wordt niets doet. “De zesde generatie branden is nog virulenter”, verduidelijkt Resco.
Er zijn dringend meer preventiemaatregelen nodig zoals landschapsbeheer, het verminderen van klimaatverandering en proberen het natuurlijke regime van branden te herstellen. Hij wijst erop dat nu branden zo snel mogelijk worden geblust en dat betekent dat de kans verloren gaat dat kleine branden het struikgewas en kreupelhout kunnen elimineren. Vervolgens ontstaan daardoor weer veel grotere ophopingen van brandstof die het risico op een allesverslindend vuur weer vergroten.