Ze laten ons niet alleen watertanden, maar kunnen ook een gevoel van nostalgie oproepen. We hebben of hadden allemaal wel een oma die vroeger heerlijke gehaktballetjes of -ballen bereidde. Ze verschillen per land en regio nogal in afmeting. Door verschillende ingrediënten te gebruiken of sauzen toe te voegen is de verscheidenheid aan recepten groot. Bovendien, met de juiste ‘touch’ tover je een ware delicatesse op tafel.
ADVERTENTIE
De 'albóndiga'
In Spanje noemen ze gehaktballetjes albóndigas, wat vanuit het Arabische al-bunduqa komt. Het betekent zoveel als ‘klein en rond’ en ‘bal’. De al-bunduqa werden verkocht op soeks: Arabische markten in het Spanje der Moren, Al-Andalus. De balletjes groeiden uit tot het populairste voedsel onder het ‘gewone volk’.
De herkomst van de gehaktballetjes
Door de eeuwen heen hebben gehaktballetjes de nodige metamorfoses doorgemaakt. Volgens de overlevering kwamen de smakelijke vleesballetjes al voor in het Oude Rome. Hier konden alleen bevoorrechte Romeinen met een keuken in hun domus (Latijn voor huis) van de albóndigas genieten.
Bekijk ook: De 10 beste districten in Spanje om tapas te eten
De schatrijke Romein Marco Gavius Apicius was zelfs zo een grote eetliefhebber, dat hij er zijn hele vermogen aan uitgaf. Ook schreef hij het oudste kookboek ter wereld: De re coquinaria, een boek vol authentieke, klassiek-Romeinse recepten.
Toch waren het de Moren die de gehaktballetjes introduceerden in Spanje tijdens hun eeuwen durende heerschappij op het Iberisch schiereiland. Tijdens de bloeitijd van het kalifaat Córdoba bereikte de populariteit van het vleesgerecht haar hoogtepunt.
Van visballetjes tot de Turkse köfte
In de middeleeuwen waren de gehaktballetjes alom bekend. Het was niet alleen meer fijngehakt vlees waarvan de balletjes werden gemaakt, maar nu ook vis; geïntroduceerd door de Sefardische Joden in het oude Al-Andalus. Toch bleven de balletjes van vlees het meest populair.
Turkije kent nu nog de meest gevarieerde uitvoeringen. In de loop van de geschiedenis heeft dit intercontinentale land meer dan 100 soorten gehaktballetjes ontwikkeld. De balletjes worden doorgaans köfte genoemd, maar hebben in elke regio weer een andere naam.
Bekijk ook: De geschiedenis van tapas
