Else Beekman
Het Speciaal Stedelijk Plan voor Toeristische Accommodaties (PEUAT) was bedoeld om de groei van nieuwe toeristische accommodaties in het centrum te beperken. Door juridische complicaties is dit nu geannuleerd, wat resulteert in de mogelijke goedkeuring van tot wel 886 nieuwe toeristische appartementen.
Stijging van aantal toeristische woningen
Sinds 2019, na de annulering van het PEUAT, heeft de gemeente al 615 toeristische appartementen goedgekeurd, met nog eens 271 in behandeling. Als deze ook worden goedgekeurd, zal het totaal aantal vakantiewoningen in Barcelona stijgen naar 10.075. Dat houdt een aanzienlijke toename in van bijna 10% sinds 2021.
Juridische strijd en gevolgen
De juridische strijd begon volgens La Vanguardia toen het Catalaanse Hooggerechtshof (TSJC) het PEUAT als nietig verklaarde. Vele huiseigenaren grepen deze kans aan om nieuwe vergunningen aan te vragen. Daarbij gebruikten ze als argument dat bij gebrek aan een geldig plan, er geen beperkingen waren voor nieuwe toeristische licenties. Dit leidde tot een lawine van aanvragen, voornamelijk in de eerste 15 dagen na de annulering, voor het indienen van bezwaar door de gemeente. Ondanks dat de gemeente vele aanvragen verwierp met het argument dat het plan nog steeds geldig was, gaf de rechtbank veel eigenaren uiteindelijk gelijk.
Reactie van de gemeente en toekomstige maatregelen
Het gemeentebestuur van Barcelona betreurt de ontstane situatie en zet zich in voor meer regelgeving en beperkingen op dit gebied. Er is waardering voor het door de Catalaanse regering goedgekeurde decreet om de activiteiten van toeristische woningen te ordenen en te beperken. Daarnaast pleit de politieke partij Esquerra voor de goedkeuring van een verordening die de voorwaarden van toeristische appartementen reguleert.
De meer dan 800 toeristische appartementen die uiteindelijk aan het aanbod in Barcelona zullen worden toegevoegd, overtreffen zelfs de schattingen van de ERC-gemeenteraadsfractie. Die ging uit van 774 woningen in de periode van de PEUAT-schorsing.
Overtoerisme in Barcelona
Barcelona, een van Europa’s meest bezochte steden, kampt al jaren met overtoerisme. De stad trekt miljoenen toeristen per jaar, aangetrokken door haar rijke cultuur, architectuur, en levendige sfeer. Echter, deze populariteit heeft een keerzijde: de druk op de lokale infrastructuur, woningmarkt en leefbaarheid. Bewoners klagen over de toenemende huurprijzen en de verdringing van lokale winkels door toeristische bedrijven. Ondanks de maatregelen die het stadsbestuur neemt om de negatieve impact te beperken, blijft de uitdaging om een balans te vinden tussen toerisme en leefbaarheid bestaan.
De Catalaanse hoofdstad telt 1,6 miljoen inwoners en ontving in het jaar voorafgaand aan de pandemie 28 miljoen toeristen. Experts in de sector voorspellen dat dit aantal in 2023 vergelijkbaar of zelfs hoger zal liggen. Met die aantallen groeit de ervaren overlast van zowel inwoners als bezoekers zelf. Uit een studie van de Rovira i Virgili Universiteit blijkt dat meer dan de helft van de cruisepassagiers vindt dat Barcelona overvol is.
Met een toeristendichtheid in het oude centrum (Ciutat Vella) van liefst 21.861 toeristen per vierkante kilometer is dat wel voor te stellen. De gemiddelde toeristendichtheid in het hele centrum ligt op 3.854 toeristen per km2. Daarom hoopte de gemeente met beperkende maatregelen de opening van nog meer toeristische accommodaties tegen te gaan.