Het Amerikaanse onderzoek naar mogelijke oneerlijke concurrentie ging afgelopen zomer al van start. Spaanse producenten van zwarte olijven vormen hiervan het doelwit. De Amerikaanse autoriteiten willen weten of de olijfboeren gesubsidieerd worden door de Spaanse overheid. Een afvaardiging van het Amerikaanse Ministerie van Handel is hiertoe in Spanje gearriveerd. De inspecteurs worden aangeduid als de ‘men in black’. Ze zijn nu in Madrid en reizen volgende week naar Sevilla.
Twee weken geleden verhoogde de Amerikaanse regering de importheffing van 4,47% naar 17%. Volgens de Spaanse bedrijven maakt een dergelijk hoog tarief het hen onmogelijk om nog handel te drijven met het land aan de overkant van de Atlantische Oceaan. De sector exporteert 32 miljoen kilo zwarte olijven per jaar naar de VS voor een totale waarde van 70 miljoen euro.
‘De sector kan het zich niet veroorloven om gemiddeld 22% aan belastingen te betalen’, zo legde Antonio de Mora, de algemeen secretaris van de Spaanse Vereniging van Exporteurs en Industrie van Tafel Olijven (ASEMESA) uit.
De inspecteurs onderzoeken in Spanje of de rapporten afkomstig van de Spaanse overheden en van de bedrijven zelf overeenkomen. De afgelopen maanden moesten de producenten het Amerikaanse Ministerie van Handel al uitgebreid informeren over alle overheidssubsidies die zij ontvangen en over het reilen en zeilen bij de bedrijven zelf. ‘Ontdekken ze dat de informatie niet overeenkomt, dan kunnen ze de tarieven opnieuw verhogen’, zegt De Mora.
Op dit moment wordt gekeken naar de subsidies. Vervolgens zal in maart gefocust worden op oneerlijke concurrentie. De VS vermoedt dat de Spaanse producenten voordeel behalen bij de vermoedelijke oneerlijke overheidssteun waardoor zij hun producten onder de marktprijs kunnen aanbieden. Spaanse producenten zeggen nu dat de hoge tarieven het hen ‘onmogelijk’ maken om de handel met de VS voort te zetten.
‘De schade zal beetje bij beetje gevoeld gaan worden, dus de sector heeft geen andere keuze dan de Amerikaanse markt de komende maanden te gaan verlaten’, aldus De Mora. ‘Er zijn al contracten verloren gegaan als gevolg van de onzekerheid en veel bedrijven zijn nu in onderhandeling met hun kopers om te zien hoe zij deze situatie het beste het hoofd kunnen bieden.’
Gabriel Redondo, de voorzitter van olijfexporteur Agro Sevilla, zegt: ‘Er zijn al contracten naar Marokko gegaan, klanten die hun bestellingen hebben afgezegd en die wachten tot er tussen nu en maart een handelsovereenkomst wordt gesloten.’ Voor zijn bedrijf betekent de handel met de VS 20% van de totale omzet.
Zowel De Mora en Redondo hebben de Spaanse lokale en centrale overheden verzocht om meer te doen. De Mora suggereert dat de Europese Unie ‘dezelfde wapens’ als Trump kan gebruiken en onderzoeken kan starten naar Amerikaanse producten. ‘De VS is een handelsoorlog begonnen met Europa en ze gebruiken ons als zondebok’, aldus Redondo.
De Andalusische overheid en het Spaanse ministerie van Landbouw hebben al aangegeven zich in te zetten voor het belang van de sector. ‘Iedereen kan zien dat dit een waarschuwingsschot is en dat ze zich op meer producten gaan richten, al zijn ze begonnen met de drie belangrijkste Andalusche bedrijven in deze sector’, zei de Andalusische premier Susana Diaz vorige week tijdens een verblijf in Brussel. De Europese commissaris voor Handel, Cecilia Malmström was erg geïrriteerd over het probleem en er is al een volledige samenwerking tussen de Europese Unie en de Spaanse overheid om de schade zoveel mogelijk te beperken’, voegde Díaz toe.