Tussen 1590 en 1670 telde Amsterdam meer dan 130 kunstschilders die zich hoofdzakelijk bezighielden met de portretkunst. Deze schilders werkten, in tegenstelling tot wat in de Zuid-Europese landen gebruikelijk was, in opdracht van klanten die niet van adel of lid van de kerk waren. In het calvinistische Amsterdam regeerde de welgestelde middenklasse die zich verrijkt had met de handel en industrie. In 1631 vestigde Rembrandt zich op vijfentwintigjarige leeftijd in de hoofdstad. Op dat moment had hij al een goede reputatie als schilder opgebouwd.
De unieke tentoonstelling ‘Rembrandt y el retrato en Ámsterdam, 1590-1670’ is geheel gewijd aan deze Amsterdamse portretkunst uit de Gouden Eeuw. Zo’n honderd werken zijn vanaf deze week in Madrid te bezichtigen, waarvan er 39 van de hand van Rembrandt zijn. Voor de werken die tentoongesteld worden en afkomstig zijn uit privécollecties en musea over de hele wereld, is een staatsgarantie van 437 miljoen euro afgegeven.
Bloeiende portretkunst uit het welgestelde Amsterdam
Negen zalen zijn er in het museum in Madrid vrijgemaakt voor deze bijzondere tentoonstelling die in chronologische volgorde is opgesteld. De honderd werken van Rembrandt en zijn tijdgenoten geven samen een mooi beeld van de bloeiende portretkunst van de Gouden Eeuw. De tentoonstelling is tot stand gekomen in een samenwerking van het museo Thyssen-Bornemisza en de Nederlandse conservator van het Amsterdam Museum, Norbert Middelkoop, onlangs gepromoveerd op oude Amsterdamse groepsportretten en bezig met een onderzoek naar de namen achter de geportretteerde personen.
In de portretten die Rembrandt schilderde, ging het niet in eerste instantie over de fysieke gelijkenis met de welgestelde geportretteerde, maar draaide het vooral ook om het karakter en het verhaal van de persoon. De grote, van welvaart getuigende huizen waarin de opdrachtgevers zich lieten schilderen en de broederschap of gilde waarvan ze lid waren, werden daarbij niet over het hoofd gezien.
Op de tentoonstelling zijn naast portretten geschilderd door Rembrandt, ook werken te zien van onder meer Cornelis Ketel, Cornelis van der Voort, Werner van den Valckert, Bartholomeus van der Helst, Jacob Backer en Frans Hals. De tentoonstelling is nog tot en met 24 mei van dit jaar te zien in het Museo Nacional Tyssen-Bornemisza, Madrid.