Het beheerscomité voor citrusvruchten (CGC) eist zowel van de Spaanse regering als van de Europese Commissie dat ze op het hoogste niveau actie ondernemen om een eind te maken aan de Amerikaanse strafheffingen. Ze willen de export van mandarijnen en sinaasappels vanaf het begin van het nieuwe seizoen weer kunnen oppakken. Een seizoen dat al in september begint met enkele vroege variëteiten. ‘Wanneer niet snel wordt gehandeld, zal het moeilijk zijn om de logistiek voor levering aan de Verenigde Staten op poten te zetten’, zo geeft Inmaculada Sanfeliu aan, de voorzitter van het beheerscomité.
Bedreigingen voor de export van Spaans citrusfruit
Toegang tot de Amerikaanse markt is belangrijk, omdat er meer bedreigingen zijn voor de handel in citrusvruchten. CGC wijst op de Brexit die onder andere leidt tot een heffing van 16 procent op Spaanse mandarijnen vanaf 1 januari 2021, naast een heffing van 10 procent van 1 november tot 30 april op sinaasappels. Ook dreigen er extra heffingen wanneer de EU en Groot Brittannië niet tot een akkoord komen. ‘De dreiging van een Brexit zonder akkoord leidt tot concurrentievoordeel voor Marokko, Turkije, Egypte en Zuid-Afrika die zonder heffingen hun fruit kunnen exporteren.’
Sinds 2014 boycot Rusland landbouwproducten uit de EU als reactie op de Europese sancties na annexatie van de Krim door Rusland. Rusland vormde een van de drie grootste afzetmarkten voor Spaanse citrusvruchten, met een export van 60 tot 72 duizend ton per seizoen. De Verenigde Staten vormden voor Spaanse telers van citrusvruchten de belangrijkste afzetmarkt buiten de EU. Volgens CGC werd in het seizoen 2006-2007 tot wel 110 duizend ton fruit geëxporteerd naar de VS. Die markt is belangrijk voor de start van het seizoen met vroege Spaanse mandarijnen, die prima de lokale productie in Californië aanvullen.
Sector wil dat handelsconflict wordt opgelost
De Amerikaanse afzetmarkt voor citrusfruit werd al geplaagd door de strenge regels voor gewasbeschermingsmiddelen en goedkope concurrentie vanuit Marokko en enkele andere landen die zonder heffing kunnen exporteren. De strafheffingen van 25 procent, die in oktober 2019 werden ingevoerd in reactie op staatssteun aan vliegtuigbouwer Airbus, hebben de Spaanse sinaasappels en mandarijnen van de Amerikaanse markt verdreven.
Eind juli heeft Airbus aangekondigd af te zien van de subsidies die door de Wereldhandelsorganisatie WTO als illegale staatssteun zijn aangemerkt. De Europese Commissie bevestigde kort daarna dat de regeringen van Spanje, Frankrijk en Duitsland met de vliegtuigbouwer overeen waren gekomen de voorwaarden voor de kredieten marktconform te maken. Op die manier proberen ze het handelsconflict met de VS en met het Amerikaanse Boeing uit de wereld te helpen.
‘Hoewel de regering Trump nu formeel geen argumenten heeft om de sanctie in stand te houden, moeten de WTO en de VS nog steeds enkele formaliteiten afhandelen om de strafheffingen echt ongedaan te maken,’ benadrukt de CGC. De organisatie eist daarom van zowel de Spaanse regering als van de EU een versnelde opening van de markt om op tijd te zijn voor het nieuwe seizoen.
Hoewel de Europese Commissie volgens CGC heeft laten zien vooral de weg van onderhandelingen te kiezen, heeft de Europese Commissaris voor Handel, Phil Hogan gewaarschuwd dat de EU bereid is gebruik te maken van haar recht om sancties op te leggen wanneer er geen akkoord komt. Europees Commissaris Hogan refereert hiermee aan de aanstaande uitspraak van de WTO over de maatregelen die de EU mag nemen als sanctie voor de illegale staatssteun van de VS aan Boeing.
‘Wanneer Europa werkelijk deze handelsoorlog wil beëindigen zouden ze tot een overeenkomst moeten komen’, merkt Sanfeliu op. ‘De landbouwsector in het algemeen en de citrusvruchtensector in het bijzonder zijn de grote slachtoffers van de geopolitieke besluiten van Europa.’
Het handelsconflict tussen VS en Europa in het kort
De regering Trump stelde vanaf 18 oktober 2019 strafheffingen in op onder andere olijfolie, citrusvruchten en wijn uit Spanje. Die strafheffingen kwamen na de uitspraak begin oktober ten gunste van Amerika door de Wereldhandelsorganisatie (WTO). In de zaak over illegale subsidies voor de Europese vliegtuigbouwer Airbus kregen de VS toestemming sancties op te leggen ter waarde van 7.500 miljoen dollar per jaar (ongeveer 6.900 euro).