In juli kwamen er zo’n 2,5 miljoen buitenlandse toeristen naar Spanje, dat is 75% minder dan in juli van het vorig jaar. In augustus, dé hoogseizoenmaand voor de Spaanse horeca, was dit percentage met 2,4 miljoen buitenlandse toeristen zelfs bijna 76%. Ook het najaarsseizoen kan weinig van de geleden verliezen terughalen omdat het coronavirus om zich heen blijft grijpen en er op korte termijn nog geen vaccin beschikbaar is.
Te veel tegenslagen
Nadat vlak na het einde van de noodtoestand het aantal boekingen weer aanzienlijk toenam, nam een paar weken later, toen het aantal covid-gevallen weer opliep en mensen terughoudend werden om op reis te gaan, ook het aantal annuleringen flink toe. Daarbij kwamen toen ook nog de negatieve reisadviezen die andere landen uitbrachten voor Spanje en de verplichting na terugkomst in quarantaine te gaan waardoor de activiteiten van de toeristische sector vrijwel stil kwamen te liggen omdat het nationaal toerisme deze verliezen niet kon compenseren.
De wereldtoerismeorganisatie UNWTO verwacht dat de Spaanse toeristische sector niet hersteld zal zijn voor het einde van 2021. De Banco de España is pessimistischer over het herstel en ziet dit op zijn vroegst pas over twee jaar gebeuren. Volgens het Spaanse statistiekinstituut INE daalde het aantal hotelovernachtingen in juni met 95%, in juli met 73,4% en in augustus met nog eens 64,3%. In de maanden juni, juli en augustus werden ruim 30 miljoen overnachtingen geboekt, een getal dat in schril contrast staat met de 127 miljoen geregistreerde overnachtingen in dezelfde periode van 2019.
Negatief record
Uiteindelijk zal dit jaar, waarin aanvankelijk gerekend werd op de komst van 84 miljoen buitenlandse toeristen, opnieuw een record worden verbroken, maar zal dat record negatief zijn. Volgens cijfers van de toeristische alliantie Exceltur loopt het totale verlies van de sector dit jaar op tot bijna 99 miljard euro. De stilgelegde activiteiten van de toeristische sector verklaren volgens Exceltur meer dan de helft de afname van het bruto binnenlands product van Spanje dit jaar.
Niet alleen de financiële verliezen zijn groot, datzelfde geldt voor banenverlies in de toeristische sector. In de maanden juni, juli en augustus waren er 300 duizend mensen minder werkzaam dan in dezelfde maanden van het vorig jaar. De coronapandemie heeft daarmee een einde gemaakt aan de jarenlange onafgebroken groei van de werkgelegenheid in de toeristische sector. De ERTE-regelingen hebben er mede voor gezorgd dat de werkloosheid nu nog niet op het niveau is van 2010, tijdens de vorige economische crisis.
De daling van het bbp in 2020 is echter de grootste uit de recente Spaanse geschiedenis. De Spaanse overheid voorziet een afname 9,2% die niet zal zijn weggewerkt voor 2022. Ook hierover heeft de Banco de España een pessimistischere prognose met een daling van het bbp van 12,6% en een herstelperiode van een jaar langer, tot 2023.
Grote gevolgen voor Spaanse samenleving
De coronapandemie heeft dan ook grote sociale en economische gevolgen voor de Spaanse samenleving. Volgens gegevens van het Europees Netwerk tegen Armoede bevond vóór de komst van het coronavirus zich al een kwart van de Spaanse bevolking (12 miljoen mensen) in de risicozone voor armoede en sociale uitsluiting. Meer dan de helft van de bevolking had moeite om rond te komen. De ingrijpende en nog uitzichtloze coronapandemie maakt deze cijfers alleen maar schrijnender.
Volgens Emilio Gallego van de Spaanse Horecaconfederatie zijn de maatregelen die de overheid heeft getroffen om de sector te ondersteunen ontoereikend en is er meer steun nodig om ook de komende maanden het hoofd boven water te kunnen houden. Gallego vindt dat een deel van de 140 miljard euro die Spanje uit het Europees herstelfonds krijgt besteed moet worden aan het redden, herstellen en moderniseren van de toeristische sector die nu in kritieke toestand verkeert.