Op de ranglijst van de 28 Europese lidstaten (inclusief Engeland) die in 2019 het meest investeerden in R&D, staat Spanje op een achttiende plaats, nog onder landen als Griekenland, Portugal, Polen en Italië. Volgens gegevens van Spaans statistiekbureau INE investeerde Spanje 1,25 procent van het bbp in R&D; volgens gegevens van Eurostat was dit zelfs maar 1,14 procent. De gemiddelde Europese investering lag een stuk hoger op 2,13 procent. 

België staat op nummer vier

Ieder jaar zakt Spanje weer lager op de R&D-ranglijst en heeft nu nog voornamelijk Oost-Europese landen onder zich. Noord-Macedonië is de hekkensluiter met een R&D-investering van 0,4 procent van het bbp. Het meest wordt geïnvesteerd in Zweden, met 3,4 procent van het bbp, gevolgd door Oostenrijk en Duitsland op een gedeelde tweede plaats met een investering van 3,2 procent van het bbp. België staat met 2,9 procent op een vierde plaats, Nederland staat met 2,2 procent op nummer acht. 

In heel Europa innovatie-investering relatief laag

Het voornemen van het ministerie van Wetenschap en Innovatie om dit jaar 2 procent en in 2027 nog eens 2,12 procent te investeren in R&D is niet gelukt. Volgens David Arroyo Guardeño van de Spaanse wetenschappelijke onderzoeksraad CSIC is in heel Europa de investering in innovatie relatief laag waardoor er een technologische achterstand op andere continenten ontstaat waarvan Europa steeds afhankelijker wordt. Zo is er in Europa zelfs niet één fabrikant die de basistechnologie levert voor een 5G-netwerk waardoor we afhankelijk zijn van de concurrentiemarkt van China en de Verenigde Staten. 

Welvaart afhankelijk van innovatieniveau

R&D deskundige Xavier Ferràs geeft aan dat de landen die relevante innovatieve technologieën leveren, doorgaans ook de landen zijn met het hoogste welvaartsniveau en de grootste werkgelegenheid. Het onderscheid tussen de machtige landen en de landen die daarvan afhankelijk zijn zal niet langer geografisch bepaald zijn, maar het gevolg zijn van de mate van technologische ontwikkeling. Als Spanje op dezelfde voet doorgaat, blijven ook de arbeidsmarkt en het welvaartsniveau instabiel en wordt er ruimte geboden voor opkomend populisme, zegt Ferrás. 

Volgens gegevens van het INE had de particuliere sector in de afgelopen tien jaar aanzienlijk meer belangstelling in proces- en productinnovatie. In 2019 werd een recordbedrag van bijna 8,8 miljard euro in R&D geïnvesteerd, dat is een toename van 8,5 procent ten opzichte van de vorige recordinvestering uit 2008. De publieke sector daarentegen heeft juist 265 miljoen euro minder geïnvesteerd vergeleken met de hoogste investering uit 2010, dat is een afname van 3,8 procent.  

Baskenland meest innovatieve regio

Ook op regionaal niveau is er niet één autonome regio die 2 procent of meer in R&D investeert. Baskenland komt met 1,97 procent het meest in de buurt. In Madrid is de investering 1,71 procent, in Navarra 1,67 en in Catalonië 1,52 procent van het bbp. De Canarische Eilanden en de Balearen staan helemaal onderaan met respectievelijk 0,47 en 0,40 procent van het bbp en zijn tegelijkertijd de gebieden die met hun afhankelijkheid van het toerisme het meest geraakt zijn door coronapandemie.