Vanaf de start van de legendarische campagne ‘Spain is different’ groeide de toeristische sector nergens zo hard als in Spanje. Jaarlijks werden records verbroken, met absolute hoogtepunten in de afgelopen zeven jaar, totdat begin 2020 het coronavirus het land bereikte en de sector voor het eerst in een halve eeuw bijna volledig tot stilstand kwam.
Omzetverlies van ruim 72,5 miljard euro
In 2020 kwamen 18,9 miljoen buitenlandse toeristen naar Spanje, dat was volgens Spaans statistiekbureau INE 77 procent minder dan het jaar daarvoor (64 miljoen toeristen minder). In plaats van de 92,258 miljard euro die de toeristische sector in 2019 omzette, was dat vorig jaar een kleine 19,75 miljard euro, dat is een omzetverlies van meer dan 72,5 miljard euro.
Stagnatie groei al voor aanvang pandemie
Al voor aanvang van de pandemie waren begin 2020 de eerste tekenen zichtbaar van een einde aan de niet te remmen groei. De toeristische sector van andere mediterrane landen als Turkije en Tunesië kwam steeds verder in opkomst en leidde tot dalende cijfers in Spanje in de eerste twee maanden van het vorig jaar. Enkele maanden daarvoor had ook het faillissement van reisaanbieder Thomas Cook al de nodige gevolgen gehad voor het toerisme in Spanje. Een lichtpuntje in die maanden was dat de toeristen die wel naar Spanje kwamen, daar per dag gemiddeld meer geld uitgaven dan in de jaren daarvoor.
2020 zwart jaar voor toerisme
De nachtmerrie begon pas echt toen halverwege maart het coronavirus de voornaamste economische sector van Spanje compleet op z’n kop zette en in de maanden april en mei zelfs volledig lamlegde en miljoenen werknemers daardoor tijdelijk of definitief hun baan kwijtraakten. Toen in de zomermaanden de grenzen weer opengingen bleef van het gehoopte herstel weinig over met een verlies van 31 miljoen toeristen en 86 procent van de inkomsten vergeleken met dezelfde maanden het jaar daarvoor. Dat was vooral het gevolg van het opgelegde reisverbod naar Spanje door Engeland en Duitsland, de landen waar een belangrijk deel van de buitenlandse toeristen vandaan komt. In de laatste maanden van 2020 ontvingen alleen de Canarische Eilanden toeristen uit deze landen via de speciale ‘toeristische corridors’, maar ook dat hield niet lang stand: het reisverbod kwam terug en ook deze eilandengroep was daarmee zijn hoogseizoen kwijt.
Omzet in 2020 gelijk aan die van 1995
Voor het eerst deze eeuw kwamen de meeste toeristen in Spanje niet uit England, maar uit Frankrijk. Gekeken naar het aantal ontvangen toeristen, werd vorig jaar het grootste verlies geleden in Catalonië (ruim 70 procent minder) en de Canarische Eilanden. Echter, voor de hele Spaanse toeristische sector is 2020 een zwart jaar: het aandeel van het toerisme in het bruto binnenlands product (bbp) daalde van 12 procent in 2019 naar 4 procent en de totale omzet was gelijk aan die uit 1995.
Ondanks de vaccinatiecampagne zijn de vooruitzichten voor dit jaar nog niet heel hoopvol en wordt minimaal tot de zomer geen herstel van betekenis verwacht. De minst optimistische verwachting is het tot de zomer van 2022 zal duren voordat de sector weer terug is op het niveau van voor de coronapandemie.