Dit bedrag, dat alleen al in het laatste kwartaal met bijna 20% is gestegen en 8% van de totale portefeuille vertegenwoordigt, vormt de komende twee jaar een bedreiging voor de balans en valt nu onder bijzonder toezicht.
En al hebben de financiële instellingen nog niet te lijden gehad onder een toename van financieel onvermogen als gevolg van de gezondheidscrisis, door uitstel van betaling van schulden en ICO-financieringsfaciliteiten (Initial Coin Offerings), de bankensector en deskundigen denken dat er sprake zal zijn van meer wanbetalingen in de loop van dit jaar. De grootste klappen vallen in het toerisme, vrije tijd, horeca en vervoer, consumptie en het hypotheeksegment; de sectoren die het meest te lijden hebben gehad onder de coronamaatregelen.
Piek moet nog komen
De CEO van Caixabank denkt dat de piek in het aantal dubieuze debiteuren dit jaar wordt bereikt; anderen denken dat het aantal tot 2022 blijft stijgen. Banken hebben voorzieningen opgenomen om deze gaten te dichten, maar in het tweede halfjaar van 2020 zijn hun bijzondere voorzieningen gedaald ten opzichte van het gespaarde vermogen uit de eerste zes maanden van het jaar. Zij beoogden een hogere rentabiliteit en betere winstgevendheid te laten zien, ondanks de tik op de vingers van de Banco de España voor de vertraagde voorzieningen.
Buitengewone voorziening
In totaal hebben de grootbanken ruim 25 miljard euro gereserveerd voor de buitengewone voorziening voor de pandemie en voor de voorziening voor faillissementen. meer dan het dubbele van het bedrag dat in 2019 op de resultatenrekening was opgenomen. Samen met de kosten van netwerk- en personeelsveranderingen, de daling van de Euribor tot een minimum en de waardeverminderingen van de goodwill van buitenlandse dochterondernemingen heeft dit ertoe geleid dat de zes grote banken het boekjaar hebben afgesloten met een verlies van 5,5 miljard. Dit negatieve resultaat is voornamelijk toe te schrijven aan Santander. De grootste problemen doen zich voor bij de bedrijfsfinancieringen, de flexibiliteit en de garanties van de ICO-leningen helpen de klap iets te verzachten.
Overheidssteun
De banken zoeken naar een manier om de hoeveelheid risicovolle kredieten te beheren, om te voorkomen dat deze worden overgeheveld naar de post wanbetalers. De banken, in het bijzonder BBVA, CaixaBank en Santander, hebben de overheid gevraagd om nieuwe maatregelen te nemen, zoals de hervorming van de faillissementswetgeving of directe steun aan de meest getroffen bedrijven.
Focus op levensvatbare bedrijven
Bankiers zijn zich ervan bewust dat niet alle ondernemingen kunnen worden gered. Zij zoeken naar faciliteiten voor levensvatbare bedrijven. De rest zal verdwijnen en de banken zullen de kosten van de gemiste afbetalingen van leningen en kredieten moeten dragen. BBVA loopt relatief gezien het meeste risico op mogelijke verliezen op de kredietportefeuille.
Particuliere markt
Voor de sector particulieren zijn de vooruitzichten veel optimistischer. Met slechts 2 à 3% achterstallige leningen (voornamelijk consumentenleningen) voldoen particulieren beter aan hun betalingsverplichting dan verwacht werd. De banken zijn ervan overtuigd dat deze tendens zich zal voortzetten, al speelt het succes en de snelheid van de vaccinatie tegen Covid-19 hierbij een belangrijke rol.
Verschillen tussen de banken
Santander heeft de meeste leningen onder bijzonder toezicht; het gaat om 69 miljard euro. De ‘kleinere’ bank BBVA heeft meer dan 10% kans op toekomstige verliezen op haar portefeuille, en dat is relatief gezien het grootste risico. De Baskische bank ziet als enige ook een stijging van wanbetalingen, van 3,6 tot 4% tijdens de pandemie, met name de Mexicaanse dochteronderneming is hierdoor geraakt. De instelling benadrukt echter dat haar dekkingsniveau met 81% in vergelijking met het gemiddelde van Europese concurrenten (63%) het hoogst is. Bankinter heeft met slechts 2,4% risicovolle leningen (goed voor iets meer dan 1,6 miljard) de beste vooruitzichten.