Ondanks dat bijna alle instellingen het erover eens zijn dat de huidige prioriteit stimuleringsmaatregelen zijn, nemen wel de waarschuwingen toe over de noodzaak om het eens te worden over een traject van begrotingsaanpassingen op middellange termijn.
De vice-president van de Europese Centrale Bank (ECB), Luis de Guindos, wees hier woensdag al op in een interview met El Confidencial, naar aanleiding van het rapport van Oxford Economics. In dat onderzoek wordt rekening gehouden met de schuld boven het bbp, de rentelast als percentage van het bbp, nominale groeiprognoses, aangekondigde fiscale aanpassingsplannen en de reputatie van het nakomen van fiscale beloften in het afgelopen decennium.
Grotere budgettaire inspanning
Deze cocktail laat zien dat Spanje op een lijst van alle OESO-landen de staat is die op middellange termijn een grotere budgettaire inspanning zal moeten leveren, gevolgd door Italië, Zuid-Afrika, België en Brazilië. Guindos’ bericht aan Spanje is: “De landen met de meeste schulden zullen meer inspanningen nodig hebben”
Schuld-tot-bbp-ratio Spanje gestegen met 30 procent
Gemiddeld is de schuld-tot-bbp-ratio van deze landen met de covid gestegen met 20 procent in ontwikkelde economieën, en 30 in het geval van Spanje.
Over het algemeen hebben regeringen fiscale stimuli ingezet om in eerste instantie de ineenstorting van de economie door covid te voorkomen en het herstel te ondersteunen op het moment dat de beperkingen werden verminderd. Dit werd toegevoegd aan de automatische mechanismen (minder inkomen door minder economische activiteit en hogere steun zoals werkloosheidsuitkeringen).
‘Moeilijke fiscale beslissingen in het verschiet’
Vooruitkijkend, waarschuwen ze bij Oxford Economics, “zijn er moeilijke fiscale beslissingen in het verschiet, maar voor de meeste economieën zal een gematigde budgettaire aanpassing in de komende tien jaar voldoende zijn om de schuld op deze hogere niveaus te stabiliseren.” Hieraan wordt toegevoegd: “Sommige landen hebben te maken met een moeilijkere fiscale aanpassingssituatie”, waaronder Spanje.
Stimuleren economie en verminderen uitgaven
De Bank van Spanje vindt eveneens dat de huidige inspanningen moeten worden gericht op het stimuleren van de economie. Ook vindt de instelling dat er tegelijkertijd een debat moet starten om overeenstemming te bereiken over een traject van schuldvermindering. Besloten moet onder meer worden of de focus op inkomen of op bestedingen komt te liggen, al zal de post uitgaven moeiijk te korten zijn zolang de pensioenen geïndexeerd blijven aan de Consumentenprijsindex (CPI).
Zorg om zuiden
De zorg concentreert zich in dit opzicht op het zuiden: “De pandemie heeft geleid tot een stijging van het overheidstekort en de verhouding overheidsschuld/bbp. Het heeft ook geleid tot grotere verschillen tussen landen. Degenen met een overheidsschuld / BBP-ratio hoger dan het Europese gemiddelde zullen meer moeite moeten doen om deze situatie te corrigeren met een geloofwaardig plan. Het is zo simpel “.
Schuld Spanje op 125 procent van bbp
Oxford Economics geeft Spanje een lagere fiscale reputatie dan de rest van de eurozonelanden. Alleen Australië, China en Egypte zouden er slechter aan toe zijn, aldus deze economen. Daarbij komt nog een schuld boven het bbp van 125%, wat al 30 procentpunten hoger is dan voor het begin van de coronacrisis.
In het stabiliteitsprogramma dat de Spaanse regering in april naar Brussel stuurde, werd voorspeld dat de overheidsschuldquote geleidelijk zal afnemen tot 112,1% in 2024. De eerste stap zou zijn om 2021 af te sluiten op 119,5%. Voorlopig is dit doel bij lange na nog niet bereikt.
Afhankelijk van de ECB
Het monetair beleid is zelfs van cruciaal belang geweest voor de Spaanse economie, met een injectie van 360.000 miljoen tussen maart 2020 en deze zomer. Langlopende leningen aan banken (TLRTO III) tegen tarieven tot -1% om krediet aan te moedigen, hebben de schuld van Spaanse entiteiten bij de ECB met 147.599 miljoen verhoogd. Terwijl de aankopen van overheids- en bedrijfsschulden door de centrale bank in deze 15 maanden 207.253 miljoen hebben bereikt. De afhankelijkheid van de Spaanse economie- en vooral van de staat van de financiering van de Europese Centrale Bank is enorm toegenomen.