In het afgelopen jaar is de overheidsschuld met 60.78 miljard euro gestegen. Hiermee zet de schuld van alle overheden samen zijn onverbiddelijke en langzame opwaartse weg voort. Het is een trend die op basis van prognoses die experts de afgelopen dagen gaven, zeer moeilijk te keren of bij te sturen zal zijn.
De nu afgeschafte Europese begrotingsregels stelden een maximum voor het tekort vast van 3% van het bbp en de schuldquote mocht niet meer dan 60% zijn. De 117,7% waarmee het eerste kwartaal van 2022 afsloot, geeft daarom een idee wat er is gebeurd met deze variabele in de afgelopen jaren. De schuldquote is het afgelopen decennium praktisch verdubbeld. Van 60% in 2010 tot ongeveer 120% nu. Dat is een zorgwekkende evolutie, zowel voor het bereikte niveau als voor de korte tijd waarin die verdubbeling zich heeft voorgedaan.
Buitengewone maatregelen
Waar is dat in deze jaren buitengewone maatregelen genomen moesten worden om het hoofd te bieden aan een ongekende financiële en schuldencrisis. Daarbij kwam nog de recente crisis als gevolg van de coronapandemie, samen met de oorlog in Oekraïne die de situatie nog heeft verergerd.
De Bank van Spanje publiceerde dinsdag het schuldsaldo van alle overheidsdiensten. Dat vertegenwoordigt een nieuw gecord van 1.454 miljard euro, 117,7% van het bbp. Het afgelopen jaar is de overheidsschuld met 60.78 miljard euro gestegen, 4,4% meer. Wel is het gewicht van de schuld in het bbp gedaald van 125,2% in het eerste kwartaal van 2021 (een historisch maximum), naar 117,7% dit jaar.
Dit niveau overtreft de doelstelling van de regering voor het hele jaar 2022, dat was in het Stabiliteitsplan gesteld op 115,2%. De Spaanse Bank schatte afgelopen vrijdag in haar prognoses dat de totale schuld van de overheidsdiensten eind dit jaar 114,9% van het bbp zou zijn. Eind 2023 en 204 zou het worden teruggebracht tot respectievelijk 113,2% en 112,5%.
Grootste schuld bij centrale overheid
Per soort overheid heeft de centrale overheid in Madrid de grootste schuld, namelijk 1,31 miljard euro, wat neerkomt op 105,8% van het BBP. De jaar-op-jaar groei was 4,7%.
Schuld bij regio’s
De schuld van de autonome gemeenschappen groeide met 0,7% op jaarbasis tot 309.741 miljoen euro in het eerste kwartaal. Dat komt overeen met 25,1% van het bbp, 2,6 punten minder dan in 2021.
Schuld bij gemeenten
De schuld van gemeenten nam licht toe met 326 miljoen euro in vergelijking met het eerste kwartaal van 2021. Die steeg met 378 miljoen in vergelijking met eind 2021, waardoor de ratio boven het bbp op 1,8% komt, tot een totaal van 22.446 miljoen euro.
Schuld sociale zekerheid
De schuld van de sociale zekerheid vestigde een historisch record in het eerste kwartaal en bereikte 99.19 miljard euro. Dat is een stijging van 16,2% op jaarbasis. Het is het resultaat van de leningen die door de staat werden verstrekt om een aanzienlijk deel van zijn begrotingsonevenwicht te financieren.
Binnen de autonome regio’s zijn Catalonië (83.722 miljoen euro), de Valenciaanse Gemeenschap (53.049 miljoen), Andalusië (35.865 miljoen) en Madrid (34.831 miljoen) goed voor twee derde van alle regionale schulden.D
Grote gemeenten
Van de in totaal 22.45 miljard euro aan schulden van lokale overheden in het eerste kwartaal, was zo’n 5 miljard in handen van de 13 grootste Spaanse gemeenten met meer dan 300.000 inwoners.
Van de 4.9 miljard euro van deze grotere gemeenten vallen de 1.9 miljard die Madrid bereikte eruit, een stijging van 250 miljoen euro ten opzichte van eind 2021, toen het 1.68 miljard was.
Achter Madrid staat Barcelona met een schuld van 792 miljoen euro tegenover 818 miljoen eind 2021, terwijl Zaragoza 663 miljoen heeft, slechts 3 miljoen meer dan eind 2021.
Van de grote gemeenten valt de financiële situatie van Alicante op, aangezien die stad geen schulden heeft en Las Palmas met slechts een schuld van 1 miljoen euro.
De gemeente Valencia heeft een schuld van 282 miljoen euro, vergeleken met 269 miljoen eind 2021. Malaga registreerde 276 miljoen en Murcia registreerde 260 miljoen euro aan schuld aan het einde van het eerste kwartaal, vergeleken met 267 miljoen eind vorig jaar.
De gemeente Sevilla sloot de eerste drie maanden af met een schuld 218 miljoen euro, tegen 233 miljoen in 2021, terwijl Palma de Mallorca het kwartaal afsloot met een schuld van 178 miljoen euro; Córdoba registreerde 170 miljoen; Valladolid 143 en Bilbao 27 miljoen.