Ondanks het feit dat de crisis in Spanje een hoogtepunt bereikt, heeft de Spaanse premier de kwestie niet officieel aangedragen voor bespreking op de bijeenkomst in Brussel. Ook heeft hij geen verzoek ingediend om een gezamenlijk Europees standpunt uit te spreken. De crisis wordt door de EU ook als een intern Spaans probleem beschouwd.
Onderwerp van gesprek, maar Rajoy zwijgt
Geen officieel agendapunt dus op de Europese top in Brussel, maar wel volop onderwerp van gesprek waarbij de meningen uiteenliepen. De toon werd hierbij aangegeven door Angela Merkel die te kennen gaf achter de Spaanse regering te staan. Nog duidelijker in zijn standpunt was de Franse Emmanuel Macron die meende dat Europa eensgezind achter Spanje moet staan. De minste steun in het tumult over de Catalaanse crisis kwam van de Belgische minister Charles Michel die het optreden van de Spaanse regering op 1 oktober afkeurde. Hij geeft aan tegen iedere vorm van geweld te zijn. Dit alles stond in groot contrast met het optreden van Rajoy die er gedurende de hele top met geen woord over sprak. Ontkennen doet hij de crisis zeker niet, maar hij beschouwt het eerder als een Spaanse kwestie die “van geen enkel belang is voor een officieel agendapunt”.
De Spaanse regering voelt zich genoodzaakt zich tegenover de internationale pers uit te spreken over de “grootste constitutionele crisis van de laatste decennia”. In Brussel organiseerden daarom een aantal belangrijke Spaanse politici een persbijeenkomst voor 200 journalisten waarvan er uiteindelijk 70 aanwezig waren. Doel van de bijeenkomst was de internationale pers duidelijkheid te geven over de reden achter het besluit van Rajoy de dialoog met Puigdemont niet aan te gaan en een legaal referendum zoals dat ook in Schotland het geval was niet toe te staan.
Geen Europees ingrijpen
Donald Tusk, voorzitter van de Europese Raad, sprak zijn zorg uit over Catalonië, maar zei daarbij dat er “geen ruimte is voor bemiddeling” door de EU. Tusk liet zich niet uit over het in werking stellen van Artikel 155, maar zei wel: “Iedereen heeft hierover zijn eigen mening en emotie, maar formeel is een Europese interventie hier niet op zijn plaats”.
In de Europese top, waar in theorie gedebatteerd moest worden over de Brexit, de migratieproblemen, Iran en Noord-Korea, was iedereen vol emoties over de Catalaanse crisis die, zoals de Engelsen zeggen, “als een olifant in de kamer” stond. “Niemand in de EU zal de onafhankelijkheid Catalonië erkennen”, zei Antonio Tajani, voorzitter van het Europees parlement. De Nederlandse Mark Rutte benadrukte het belang van het herstel van de grondwettelijke orde en voegde daaraan toe: “dit is een kwestie tussen Spanje en een van zijn regio’s”. Dit werd, zij het in verschillende maten, onderstreept door de Luxemburgse Xavier Bettel, de Sloveen Miro Cerar en voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker.