Belgische rechters hebben afgelopen donderdag beslist dat voormalige Catalaanse ministers Antoni Comín, Mertxell Serret en Lluís Puig vrijgesteld moeten worden terwijl er beslist wordt hoe er gehandeld moet worden in verband met het Europese arrestatiebevel tegen hen. Dit kan nog maanden duren.
De rechtbank heeft ook preventieve maatregelen getroffen: de ex-ministers mogen het land niet verlaten, ze moeten een vast adres hebben en ze moeten gehoor geven aan oproepen van de Belgische justitie. Ze hoeven zich echter niet te melden waar zij zich bevinden.
De rechter mocht geen uitspraak doen over hun uitlevering aan Spanje. De zaak is overgedragen aan de Raadkamer, het Belgisch onderzoeksgerecht, dat zich over deze zaak zal buigen. Dit nieuwe proces verloopt erg traag. De gerechtelijke autoriteiten geven aan dat deze zaak nu minder urgent is. Termijnen kunnen worden uitgesteld; de Catalaanse politici zijn immers niet meer gevangen.
Serret, voormalig Catalaans minister van Landbouw, Veeteelt en Visserij, en Puig, voormalig minister van Cultuur, worden in Spanje vervolgd wegens verduistering en rebellie. Een veroordeling wegens rebellie kan daar een lange gevangenisstraf tot dertig jaar als gevolg hebben. Antoní Comín heeft er vertrouwen in dat de Belgische rechters, net als de Duitse rechters, de aanklacht van rebellie zullen verwerpen.
“Wat wij nu willen, is de onmiddellijke vrijlating van onze collega’s die in Spanje gevangen zitten. Op Europees niveau is al besloten dat ze onwettig vast zitten”, zei Comín terwijl een groep voorstanders van de Catalaanse onafhankelijkheid hem toejuichten. De drie ex-ministers waren blij met de uitspraken van de Belgische en Duitse rechters. “Wij zijn weer in vrijheid gesteld en hebben het volste vertrouwen in de Belgische en de Duitse justitie. Ook eisen wij dat onze collega’s die in Spanje gevangen zitten, vrijgelaten worden.”, aldus Serret.
In november vaardigde een Spaanse rechter een Europees arrestatiebevel uit voor de in België verblijvende Catalaanse politici, waaronder ook de voormalige premier Carles Puigdemont en de voormalige minister van Onderwijs Clara Ponsati. In december trok een andere rechter dat weer in. Twee weken geleden vaardigde deze laatste rechter de arrestatiebevelen opnieuw uit voor alle naar het buitenland gevluchte Catalaanse politici.
De rechtszaak in Brussel tegen de voormalige leden van de voormalige Catalaanse regering moet dus herstart worden. Het enige verschil is dat Clara Ponsatí en Carles Puigdemont, zich niet meer in België bevinden. Ponsatí is vrijgelaten in Schotland, waar ze les geeft aan een universiteit. De Schotse overheid tracht haar uitlevering uit te stellen. Puigdemont wacht de recente ontwikkelingen in Duitsland af. Hij werd in dat land aangehouden toen hij per auto terug wilde keren naar België, na een kort verblijf in Finland.