Dit terwijl het land zo’n beetje omkomt in aantal zonuren. Of juist daarom? De Spaanse term ‘persianas’ kan vertaald worden door het woord zonwering. En in Spanje schijnt de zon natuurlijk veel. Maar ook in de winter als het bewolkt is sluiten Spanjaarden trouw het daglicht buiten door hun persianas neer te laten.
De Spaanse krant El País poogt in een artikel antwoord te geven op de vraag waarom Spanjaarden zo’n obsessie hebben met hun raambeschutting bestaande uit verticale stroken of lamellen van kunststof of aluminium. De krant citeert de Nederlandse Caroline Jurgens, die sinds 2005 in Spanje woont en zegt dat het lijkt alsof Spanjaarden bang zijn voor licht. Het grote aantal woningen met gesloten gordijnen of jaloezieën was een van de eerste dingen die de 42-jarige Jurgens opviel in Spanje. Deze gewoonte afzettend tegen die van Nederlanders, die tegenovergesteld zijn in dat opzicht. ‘Wij hebben altijd licht nodig, terwijl de Spanjaarden de rolluiken ook in de winter gesloten houden wanneer het niet zo heet is’.
Spanje zou in een gemiddeld jaar genieten van tussen 2.500 en 3.000 uren licht ten opzichte van 1.600 uren licht in landen zoals Nederland of Engeland. Volgens Mario Suárez, de schrijver van het artikel, is de zon buiten houden niet de enige reden waarom het daglicht niet naar binnen mag. Elke Spanjaard die in Midden- of Noord-Europa is geweest, keert terug met de opmerking dat in die landen iedereen via grote open ramen op de hoogte is van de dagelijkse beslommeringen bij de buren.
Jurgens geeft als gedeeltelijke verklaring de Arabische cultuur die vanuit de zeven eeuwen overheersing door de Moren nog diep geworteld zitten in de Spaanse samenleving. ‘Het leven van Arabieren speelt zich in het centrale gedeelte van de woning af, zoals op de patio in het midden. Van buiten de woning kreeg niemand daar iets van mee.
Dat is in sterk contrast met de Calvinistische cultuur die in Nederland en sommige andere Europese landen nog nadrukkelijk aanwezig is. Huizen moeten open zijn ‘om de eerlijkheid van hun bewoners te tonen en te bewijzen dat het je niet uitmaakt om anderen te laten zien of je rijk of arm bent’. Het hebben van open gordijnen toont daar juist de bereidheid om informatie te delen en om te laten zien dat je niets te verbergen hebt.
Ondanks dat Spanjaarden bekend staan als een open volk, zijn ze veel minder open dat je zou denken en zijn ze zeer beschermend ten opzichte van hun privé-leven. Je wordt niet snel bij Spanjaarden thuis uitgenodigd. Socioloog en beheerder van de website Sociología Divertido (vermakelijke sociologie), Juan Carlos Barajas kunnen Spanjaarden heel vriendelijk zijn tegen hun buren, maar doen ze dat vooral op straat. Ze nodigen buren zelden uit voor een kop koffie. ‘Hoe meer Spanjaarden op straat zijn, hoe beter ze hun buren leren kennen’, aldus Barajas. ‘Vanwege deze grotere verbondenheid, is er meer interesse om te leren over andere levens en minder interesse om anderen over henzelf te laten weten. Daarom werpen ze barrières op’.
Dan is er nog een religieus aspect. Spanjaarden zijn van oorsprong grotendeels katholiek en de ethiek die daarbij hoort impliceert een grote bezorgdheid over wat anderen over je zullen zeggen of denken. Om sociaal geaccepteerd te worden is onberispelijk gedrag nodig en wordt dat ook van je verwacht. Je vuile was dien je echt binnen te houden.
De barrière die dan wordt opgeworpen bestaat uit gordijnen, vitrages, rolluiken en jaloezieën. Zo scherm je je woning af van de buitenwereld zodat je er kunt doen wat je wilt, zonder dat andere daar zicht op hebben. Spanjaarden spenderen volgens Barajas ook 90% van hun tijd binnen en het grootste deel daarvan in hun eigen woning, baseert de schrijver op de Healthy Homes Barometer van Velux.