Deze Blauwe Vlag is een internationaal milieukeurmerk dat wordt toegekend aan stranden en jachthavens als de plek voldoet aan bepaalde criteria. De officiële criteria van de Blauwe Vlag luiden dat het zwemwater van uitstekende kwaliteit moet zijn, dat het strand wordt schoongehouden, dat er voldoende toiletten en vuilnisbakken aanwezig zijn, dat er reddingsbenodigdheden en EHBO-post aanwezig zijn en er voorlichtingen worden georganiseerd ter bescherming van de zee, het strand en de duinen.
Kwaliteitslabel ook duurzaam?
De Blauwe Vlag wordt toegekend sinds 1987 door de Foundation for Environment Education (FEE). De laatste jaren is de Blauwe Vlag erg gewild op de toeristische trekpleisters omdat de meeste Europeanen de Blauwe Vlag zien als een kwaliteitslabel. Als je een van de stranden met een Blauwe Vlag bezoekt, kun je er vanuit gaan dat het strand prettig, schoon en veilig is. Andalusisch dagblad Ideal schrijft dat je er echter niet vanuit moet gaan dat het milieukeurmerk ook een speciale duurzame waarde heeft.
Drie onderzoekers vanuit het milieuadviesbureau Quatre uit Menorca en de universiteiten van Las Palmas (Gran Canaria) en Sevilla bekijken de duurzaamheid van stranden die het milieukeurmerk mogen voeren.
“De Blauwe Vlag wordt beschouwd als de bekendste en meest universele voorloper van alle certificeringen voor duurzaam toerisme in kustgebieden. Het milieukeurmerk wordt niet alleen aan Spaanse stranden toegekend maar ook aan dertig andere Europese stranden plus enkele in Marroko, Canada en Zuid-Amerika. Omdat het toekennen van de Blauwe Vlag niet altijd zonder kritiek is gebleven, is dat voor ons een aanleiding om te onderzoeken of de Blauwe Vlag daadwerkelijk duurzame stranden beloont of dat ook veilige stranden met toeristische voorzieningen – gedeeltelijk onterecht – het keurmerk ontvangen,” aldus de onderzoekers.
Schokkende onderzoeksresultaten
Als voorbeeld nemen de onderzoekers 44 stranden op de Balearen en 41 stranden op de Canarische eilanden. Deze stranden met Blauwe Vlag werden in 2016 vergeleken met twaalf stranden zonder Blauwe Vlag op dezelfde eilandengroepen. De duinen, de afstand tot hotels en parkeerplaatsen, het opspuiten en machinaal schoonmaken van alle stranden zijn met elkaar vergeleken. Volgens de onderzoekers is er op een aantal stranden met Blauwe Vlag zelfs sprake van een slechtere milieusituatie dan op stranden zonder Blauwe Vlag.
Verband met toerisme
Ook zien de onderzoekers een verband tussen het toegekend worden van de Blauwe Vlag en stranden die in trek zijn bij toeristen. Zodra een strand het keurmerk van de Blauwe Vlag ontvangt, is er namelijk ineens veel meer mogelijk op het gebied van parkeerplaatsen, strandtenten, douches of verhuur van bedjes en parasols. Het lijkt erop dat de toekenning van de Blauwe Vlag niet bedoeld is om de natuurlijke rust en het milieu van de stranden te behouden, maar om de bezoekers van de stranden te bedienen.
Ook vertellen de onderzoekers dat “bedrijven de Blauwe Vlag als krachtig element zien om toeristen aan te trekken wat weer een positief effect heeft op de lokale economie. Er is te weinig aandacht voor duurzaam beheer aangezien deze stranden vaak meer bezoekers trekken dan goed is voor het milieu.”