Volgens de milieugroep Ecologistas en Acción was Madrid Central in de zes maanden tijd dat het geactiveerd was een succes. Uit een recent rapport van deze milieupartij bleek dat in mei de uitstoot van stikstofdioxide (NO2) in de stad op alle meetpunten tot een historisch niveau was gezakt. Die dalingen waren vooral significant in het centrum en noorden van de stad. Burgemeester Manuela Carmena (Ahora Madrid) twitterde naar aanleiding van het rapport dat ‘alle cijfers erop wijzen dat Madrid Central een positief effect uitoefent op de luchtkwaliteit in de hele stad.
Vanaf 12 december 2018 voerde haar gemeente het speciale antiluchtvervuilingsprotocol in voor het centrum van de stad en rond de ringweg M-30. Dit gebied werd aangeduid als Madrid Central en toegang ertoe werd verboden voor gemotoriseerde voertuigen zonder milieusticker. Die milieu-etiketten werden uitgedeeld door de Spaanse verkeersdienst DGT (Dirección General de Tráfico). Met deze etiketten worden voertuigen ingedeeld op basis van de mate waarin ze vervuilend zijn.
Na de lokale verkiezingen van afgelopen mei trad er zaterdag een nieuw rechts gemeentebestuur aan onder leiding van burgemeester José Luis Martínez-Almeida in coalitie met Vox en Ciudadanos. ‘Madrid Central moet stoppen’, zei Martínez-Almeida herhaaldelijk tijdens de verkiezingscampagne en ook na de verkiezingen. Twee weken later kondigt hij een moratorium aan op de boetes die automobilisten zullen krijgen vanaf 1 juli als ze de speciale zone binnenrijden. Feitelijk schrapt hij daarmee een van de meest symbolische maatregelen die in Spanje werden ingevoerd in de strijd tegen de luchtvervuiling. Wel gaat het om een tijdelijke stop. Deze kan in de nabije toekomst weer terug worden gedraaid.
Spanje werd een jaar geleden door de Europese Commissie voor het Europees Hof gebracht nadat het land bijna tien jaar lang de grenzen van de luchtvervuiling opgesteld door de EU had overschreden. Dankzij de plannen die in Madrid werden toegepast, kon Spanje hoge boetes vermijden. Toch is de aanklacht nog niet gearchiveerd. De EC heeft laten weten nauw toe te blijven zien op wat er nu in de hoofdstad gaat gebeuren.
Het nieuwe bestuur in Madrid lijkt verdeeld te zijn over de zaak. De conservatieve-rechtse partijen spraken van ‘chaos’, ‘ineffectiviteit’ en ‘een ramp’. Nu na de verkiezingen verdedigen PP en Vox het einde van Madrid Central, terwijl Ciudadanos (die samen met de twee andere partijen in de coalitie zit) zich voorzichtiger opstelt. ‘Het zou geen goed beleid zijn om heel Madrid Central terug te draaien’, aldus Begoña Villacís van de partij.
De EC trad een jaar geleden al op tegen zes lidstaten in dit verband. Onder meer Duitsland, Frankrijk, Italië en het Verenigd Koninkrijk hielden zich niet aan de richtlijn die sinds 2010 beperkingen oplegt aan luchtverontreinigende stoffen.
Zeker is dat als het nieuwe bestuur Madrid Central stop zet, de stad met andere, gelijksoortige of betere maatregelen moet komen om de kwaliteit van de lucht te garanderen, zegt Adrián Fernández van Greenpeace in de krant El País hierover.
Het Platform gedupeerden door Madrid Central zegt niet te willen dat het plan volledig wordt geschrapt. Wel acht men wijzigingen nodig. In eerste instantie sprak dit collectief over de instorting van 17.000 MKB’s in de stad. Inmiddels is die toon iets gematigd. Inwoners hebben aan de andere kant via het petitie-platform Change.org hun steun betuigd aan het anti-luchtvervuilingsplan. Op dit moment is die petitie al 102.000 keer ondertekend.