Vrouwen in Spanje hebben – net als in Nederland – recht op zestien weken verlof rondom de geboorte van hun kind. Waar Nederlandse mannen nog maar sinds kort recht hebben op verlof van vijf werkdagen is het geboorteverlof voor vaders in Spanje de laatste twaalf jaar steeds ruimer geworden. In 2007 mochten vaders vijftien dagen verlof opnemen zodra hun kind werd geboren. Per 1 april 2019 is het verlof voor kersverse vaders nog luxer: Vaders die na deze datum een kind hebben gekregen of nog gaan krijgen, hebben recht op acht weken geboorteverlof. Twee weken moeten worden opgenomen vlak na de geboorte, de overige zes weken mogen worden verdeeld binnen het eerste jaar na de geboorte.
De 44-jarige Carlos Cuesta uit Madrid was een van de eerste vaders die gebruikmaakte van de acht weken geboorteverlof. “Het was een chaos bij het aanvragen van het verlof. De precieze procedures en voorwaarden vanuit de nieuwe wetgeving waren nog niet volledig bekend bij de kantoren van de Seguridad Social en de eerste dagen werd ik van het kastje naar de muur gestuurd. Ik wilde het liefst twee weken opnemen en vervolgens beslissen of ik het verlof elke keer met twee weken wilde verlengen. Dat werd echter zo ingewikkeld dat ik besloot om in een keer de volle acht weken op te nemen om verdere moeilijkheden te voorkomen.”
Carlos geeft aan dat acht weken verlof een heel stuk langer is dan de paar dagen verlof die hij na de geboorte van zijn eerste kinderen kon opnemen. Toch komt deze periode volgens hem niet in de buurt van het verlof van de moeder. Ook al is acht weken lang, het is niet voldoende om alles in het gezin goed te organiseren en om echt een band met je baby te krijgen.
Onderzoeken over effect verruiming geboorteverlof door UNED
Onderzoeken door de Universidad Nacional de Educación a Distancia (UNED) laten zien dat de verruiming van het geboorteverlof voor vaders effect heeft op de gezamenlijke verantwoordelijkheid. Dat blijkt uit het percentage vaders dat vorig jaar verlof opnam. In 2018 maakte 80 procent van de vaders gebruik van het geboorteverlof tegenover 50 procent van de vaders in 2007. In de studie komt ook naar voren dat de termijn van het geboorteverlof samenhangt met de betrokkenheid van vaders in de dagelijkse zorgtaken.
Bureaucratie houdt vaders tegen
Hoewel acht weken geboorteverlof een enorme positieve ontwikkeling lijkt, is het allemaal toch iets minder rooskleurig. Het verhaal van vader Carlos staat niet op zich. De realiteit is dat er behoorlijk wat administratieve rompslomp komt kijken bij het correct aanvragen van de acht weken geboorteverlof. Platform PPIINA, dat zich inzet voor gelijk geboorte- en adoptieverlof voor zowel mannen als vrouwen, ontvangt regelmatig klachten over de bureaucratie, de vele formulieren en handtekeningen die er van verschillende partijen nodig zijn om een vader gebruik te kunnen laten maken van de nieuwe verlofregeling.
Veel vaders die hiermee in aanraking komen, laten weten dat ze hun aanvraag uiteindelijk hebben ingetrokken omdat ze overrompeld werden door al het papierwerk en de te volgen procedures. Deze vaders namen uiteindelijk genoegen met de twee weken die iedere vader krijgt na de geboorte van hun kind.
Verruiming verlof naar 2021 en protest PPIINA
Zoals gezegd kunnen vaders vanaf april 2019 aanspraak maken op acht weken verlof. In 2020 wordt deze termijn verruimd naar twaalf weken en in 2021 wordt de termijn van het geboorteverlof gelijkgesteld aan de zestien weken die de moeder krijgt. In 2021 worden de twee verplichte weken vlak na de geboorte verlengd naar zes weken. De overige tien weken mogen dan later opgenomen worden. Het PPIINA is het niet eens met deze voorwaarde. “Wellicht is het voor sommige gezinnen helemaal niet handig om zes weken lang tegelijkertijd thuis te zijn. Misschien willen sommige ouders het verlof zo verdelen dat ze kosten voor bijvoorbeeld een opvang kunnen besparen.”
Volgens platform PPIINA is het laatste woord hier nog niet over gezegd en blijven ze zich inzetten voor de vaders en moeders om het geboorteverlof zo gelijk, flexibel en vooral zo moeiteloos mogelijk in te kunnen zetten.