Al vaker is er geschreven over de ontvolking van Spaanse dorpen. Inmiddels zijn er in Spanje ruim 3.000 dorpen die zijn verlaten door inwoners die verhuizen naar grotere steden voor betere voorzieningen en arbeidskansen. Daarnaast zijn er nog vele andere dorpen die het risico lopen om binnenkort te worden verlaten. Inwoners en organisaties komen met verschillende initiatieven om de ontvolking van Spaanse dorpen tegen te gaan.
Uraniummijn in Retortillo
Zo ook Retortillo, een dorp in Salamanca met minder dan 200 inwoners en drie kinderen op school. In dit dorp hebben twee inwoners het idee opgevat voor de bouw van een open uraniummijn, met een verdieping voor het bewerken van het mineraal en een opslagplek voor afval. De bouw van deze mijn zou de lokale bevolking gedurende ongeveer tien jaar van werk voorzien.
Lorenzo Calderón, oud-burgermeester van Retortillo, vertelt dat het project behoorlijk controversieel is aangezien deze mijn niet goed is voor de gezondheid en het milieu. Verschillende inwoners – zelf broers en vrienden – hebben ruzie met elkaar omdat ze anders aankijken tegen de komst van de uraniummijn. Toch vinden Calderón en enkele andere inwoners van Retortillo de verschaffing van werkgelegenheid voor het dorp belangrijker.
Een tegenstander van de komst van de uraniummijn vertelt: ‘Het is een tegenstrijdige situatie. In ons dorp is alles gezond, van de lucht die we inademen tot de thermale baden. En juist hier moet zo’n mijn, die de lucht zal vervuilen, komen. Nu worden inwoners gedwongen om te kiezen tussen hun gezondheid en werkgelegenheid.’
Erasmus Rural door Universiteit Zaragoza
Een programma van de Universiteit van Zaragoza faciliteert het inzetten van studenten in gemeenten van de provincie met minder dan 3.000 inwoners. Het programma heet ‘Erasmus rural’ (Landelijk Erasmus) en wordt gesubsidieerd door de provinciale raad. De raad geeft 30.000 euro uit om 24 studenten stage te laten lopen in deze bijna-ontvolkte dorpen. Woning en maaltijden zijn inbegrepen en de studenten ontvangen een studiebeurs van 300 euro per maand.
Jongeren die studeren om advocaat, econoom, journalist en maatschappelijk werker te worden, worden ingezet in deze dorpen. “In de dorpen met zo weinig inwoners is het vaak lastig om gekwalificeerd personeel te vinden. Studenten trekken daarom ook vaak naar de grotere steden maar door dit initiatief wordt vraag en aanbod bij elkaar gebracht,” aldus Luis Antonio Sáez, directeur van de sectie Ontvolking en Creativiteit van de Universiteit van Zaragoza.
Trots op het platteland
Zo rijdt er ook een bus langs de kleine dorpen in Spanje die op dit moment risico lopen op volledige ontvolking. De bus is een initiatief van bedrijf El Hueco, dat zich inzet tegen de ontvolking van het platteland, met de hashtag #orugullorural (plattelandse trots). Het voertuig wordt de ‘herbevolkingsbus’ genoemd en rijdt van juli tot eind oktober. Inmiddels heeft deze bus al meer dan 4.000 kilometer gereden langs verschillende kleine dorpen in heel Spanje.
In deze bus zijn mensen aanwezig die zich inzetten om samenwerkingen en netwerken te creëren tussen inwoners en ondernemers van de bijna-ontvolkte dorpen. Inwoners worden enthousiast gemaakt om zich in te zetten voor hun dorp en om er samen voor te zorgen dat hun dorp niet leeg zal lopen.