Menig belegger herinnert zich nog de bankencrisis van 2009, het barsten van de dot.com-bubble in 2000 en – zeker de al wat oudere beurswatchers – de beruchte beurscrach van 1987. Maar hoe ingrijpend en pijnlijk deze gebeurtenissen ook waren, ze lijken nu al totaal te verbleken bij de schokgolven die de financiële markten nu doormaken. Plus wat ons in de komende maanden en jaren nog aan economische gevolgen te wachten staat.
Zo heftig zelfs dat nu al vaststaat dat de coronacrash van 2020 een prominente plek zal krijgen in onze financieel-economische geschiedenisboekjes. En om daar waarschijnlijk ook niet meer uit te verdwijnen.
Simpelweg omdat het nauwelijks te bevatten is hoe financiële markten en economie wereldwijd in een paar weken volledig op hun kop werden gezet. Daarvoor hoef je alleen maar onderstaande opsomming te bekijken van de gebeurtenissen in maart 2020.
Ditmaal niet in tien, maar – naar het gekkengetal – in elf punten:
Coronacrash
Nadat de uitbraak van het Covid-19-virus aanvankelijk geen vat lijkt te hebben op de financiële markten slaat de paniek onder beleggers begin maart alsnog toe. Met een aantal dagen van dramatische koersdalingen op de internationale effectenbeurzen. In New York verliezen de S&P500 en andere indices in twee weken tijd zo’n 30 procent of zelf meer van hun waarde. In Europa is het niet anders en ook de AEX duikelt van een niveau van ruim boven 600 punten eind februari naar een dieptepunt van 404 (slot 18 maart).
Marketcaps verdampen
Vrijwel geen enkel beursfonds weet te ontkomen aan de verkoopgolf en veel aandelen dalen in korte tijd met tientallen procenten in waarde. AEX-fondsen als ABN Amro, ING en Arcelor Mittal worden hard geraakt en verliezen de helft van hun beurswaarde. Maar ook internationaal worden bij beleggers populaire bedrijven als Tesla en Daimler in een paar weken de helft minder waard.
Beursicoon Shell gedumpt
Meest opvallend op het Damrak is de enorme koersval van beursicoon Royal Dutch Shell, dat in roerige tijden vaak juist een reddingsboei voor beleggers is. Het als sinds de start van 2020 onder druk liggende fonds duikelt in enkele dagen naar een koers onder 11 euro. Liefst 55 procent lager dan bij de start van het jaar. Met ruim 150 miljard euro aan beurswaarde verdampt is het fonds zelfs niet langer het grootste fonds op de Amsterdamse beurs en gepasseerd door Unilever.
Olieprijs naar dieptepunt
Dat de koersen van Shell en andere oliefondsen zo hard daalden kwam niet alleen door de coronacrisis, maar werd extra versterkt door een plots oplaaiende olieruzie tussen Rusland en Saoedi-Arabië en de olieprijzen op 9 maart in een dag met liefst 30 procent deden dalen. Waar begin januari nog bijna 70 dollar voor een vat Brent olie werd betaald was dit afgelopen week nog slechts een schamele 25 dollar.
Landen in lockdown
De onzekerheid over de impact – en met name de duur daarvan – van het coronavirus werd vooral aangewakkerd door de verstrekkende maatregelen van een groeiend aantal landen. Na delen van China gingen ook Italië, Spanje en Frankrijk in een zogenoemde ‘lockdown’, die de economie in die landen voor een groot deel stillegt. Maar ook in Nederland, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten wordt hard ingegrepen en valt het openbare leven stil.
Vliegverkeer en toerisme stoppen
Hoewel geen sector ontsnapt, is de luchtvaart- en toerismesector vooralsnog het hardst getroffen. Het wereldwijde toerisme ligt volledig stil en vliegtuigen staan massaal aan de grond. Vliegtuigbouwer Boeing verloor ruim 70 procent van haar beurswaarde en ook het zwaar getroffen Air France KLM halveerde in waarde. Evenals reisgiganten als TUI, die van de ene op de andere dag geen vakantiereis meer verkochten.
Recessie in aantocht
En uiteraard met keiharde gevolgen voor de economie. Nog geen maand geleden meldde het Centraal Planbureau dat Nederland er goed voorstond. Met een werkloosheid die historisch laag was. Ook de eurozone en andere grote economieën leken op weg naar een nieuw jaar met groei. Maar dat beeld is in een paar weken totaal veranderd. Dat Nederland, Europa en grote delen van de wereld dit jaar in een recessie duiken lijkt inmiddels onvermijdelijk. Maar hoe diep de economie zal terugvallen en hoe lang dit gaat duren durft nog niemand te zeggen.
Rente stuiterbal
Want dat het financiële wereldbeeld in een klap veranderd – en zeer onzeker is – bleek ook uit de enorme bewegingen op de internationale obligatie- en rentemarkten. Waar de Nederlandse 10 jaarsrente een paar weken geleden nog een dieptepunt van 70 basispunten negatief bereikte sprong deze in een paar dagen naar 0 en zelfs iets daarboven. Ook in Duitsland en de VS waren sprongen van 50 basispunten en meer zichtbaar. Ook op de geldmarkt – hoewel nog steeds negatief – was voor het eerst in jaren een duidelijke rentesprong zichtbaar.
FED naar nul
Die bewegingen werden ongetwijfeld ook beïnvloed door de rigoureuze wijze waarop de centrale banken ingrepen om de paniek op de markten te beteugelen. In een keer verlaagde de Federal Reserve op 4 maart de rente met 50 basispunten, maar nog opmerkelijker was dat het de onrust niet wegnam maar eerder leek te vergroten. Met als gevolg dat nog geen week later de rente nogmaals 100 basispunten – naar nagenoeg nul – werd gekort en een steunpakket van 700 miljard euro werd aangekondigd.
Nieuwe bazooka ECB
In Europa zijn de rentetarieven al tot nul of daaronder teruggebracht dus werd ook uitgekeken of en hoe de Europese Centrale Bank (ECB) de eurolanden te hulp zou schieten. Rentetarieven wijzigden niet, maar de bazooka werd wel getrokken voor een nieuw opkoopprogramma van obligaties en leningen van landen en bedrijven. Eerst van 40 naar 120 miljard euro, maar toen dat niet genoeg bleek werd dit een paar dagen later al opgehoogd naar liefst 750 miljard euro.
Crisispakket economie
Ook de overheden van de zwaar getroffen landen grijpen naar de portemonnee om hun economie te stutten en getroffen bedrijven te hulp te schieten. Minister Hoekstra (Financiën) liet doorschemeren 90 miljard euro te kunnen vrijmaken en kondigde binnen enkele dagen al voor 20 miljard euro aan steunmaatregelen aan voor bedrijven, werknemers en zzp-ers om hen te compenseren voor omzet- en inkomensverlies.
Zo veel gebeurt en toch staan we nog maar aan het begin. Krijgen we het virus klein? Hoe hard wordt de klap voor de wereldeconomie en wanneer gaan de markten herstellen? Vooralsnog kan niemand hier een zinnig woord over zeggen en kijkend naar de prijzen van goud en de dollar bieden zelfs traditionele veilige havens op dit moment nauwelijks houvast voor beleggers.
Uiteraard blijven we de ontwikkelingen bij BinckBank op de voet volgen en proberen we u ondanks deze vreemde tijden onbelemmerd te laten handelen op de beurs. Wat het coronavirus concreet betekent voor uw beleggingen en voor ons kunt u in deze lijst van vragen en antwoorden lezen
Ook heeft beleggingscoach Peter Siks gekeken hoe u als belegger om zou kunnen gaan met de recente gebeurtenissen via een aantal handvaten voor ervaren en minder ervaren beleggers.