Waarschijnlijk hopen we het allemaal een beetje: zonder het te merken besmet zijn, of zijn geweest, met het coronavirus en dat we met onze klachtenvrije immuniteit geen gevaar meer voor onszelf of onze omgeving vormen. Dat zou betekenen dat we een stap dichter bij een groepsimmuniteit komen en het einde van de nachtmerrie in zicht komt. Volgens wetenschappers van het Imperial College, dat samenwerkt met de WHO, is dit scenario zeer wel mogelijk.

Spaanse wetenschappers staan echter sceptisch tegenover het rapport dat afgelopen maandag door hun Britse collega’s is gepubliceerd. Volgens epidemioloog Miguel Hernán die deel uitmaakt van het wetenschappelijk comité van de Spaanse overheid en verbonden is aan de Harvard University, kan nu nog geen uitspraak worden gedaan over het reële aantal besmettingen in Spanje. Daarvoor is een grootschalig onderzoek naar de aanwezigheid van antistoffen in het bloed onder de gehele Spaanse bevolking noodzakelijk. Het percentage van 15% dat in het Britse rapport wordt genoemd is gebaseerd op wiskundige modellen, niet geheel uit de lucht gegrepen dus, maar evengoed verrassend.

90 keer meer besmettingen dan geregistreerd

Het getal van de 7 miljoen besmette Spanjaarden zou de situatie zijn op 28 maart, de dag dat het ministerie van Volksgezondheid met nieuwe officiële gegevens naar buiten kwam en waarin melding werd gedaan van 79 duizend bevestigde besmettingen, dat is bijna 90 keer minder dan de ingeschatte 7 miljoen uit het Britse rapport.

Volgens het rapport komt Spanje met zijn 15% besmette burgers nog voor Italië, waar volgens de wiskundige berekening 9,8% van de bevolking besmet zou zijn. Na Italië volgen België (3,7%), Frankrijk (3%), Engeland (2,7%) en Duitsland (0,7%). Neil Ferguson, hoofdverantwoordelijke voor het gepubliceerde onderzoek, erkent dat de conclusies uit het rapport niet onomstotelijk zijn en dat het aantal besmette personen in Spanje waarschijnlijk ergens tussen de 1,8 miljoen en 19 miljoen mensen zal liggen.

Grootschalig bloedonderzoek onder de bevolking

Francisco Bolúmar, epidemioloog aan de Universiteit van Alcalá de Henares vindt de inschatting van 7 miljoen erg hoog gegrepen. Zelf schat hij in dat het daadwerkelijke aantal coronabesmettingen rond de 750 duizend ligt in Spanje, waarbij hij zich baseert op een sterftepercentage van 1% zoals dat in China het geval was. “In aanmerking genomen dat we in Spanje een van de beste gezondheidszorgsystemen hebben en het sterftecijfer 0,5% zou zijn, dan praten we over 1,5 miljoen met corona geïnfecteerde Spanjaarden”, aldus de hypothese van Bolúmar. Hij zou dolblij zijn met een besmettingspercentage van 15% van de Spaanse bevolking, maar dat getal lijkt hem niet reëel. Zodra de epidemie in Spanje onder controle is, zal er gestart worden met een grootschalig bloedonderzoek waaruit uiteindelijk moet blijken hoe groot het percentage van de Spaanse bevolking is dat immuun is voor het coronavirus.

Te veel verschillen tussen landen onderling

Ook deskundigen van het Spaans Nationaal Centrum voor Epidemiologie hebben hun twijfels bij het rapport van het Imperial College. Zij twijfelen niet aan de deskundigheid van hun Britse collega’s, noch aan de berekeningsmodellen die zijn gehanteerd, maar benadrukken dat ieder land zich nu nog in een andere fase van de epidemie bevindt en dat niet ieder land over genoeg gegevens beschikt. Bovendien houdt ieder land op een andere manier het aantal doden bij. In Frankrijk worden bijvoorbeeld alleen de overleden Covid-19-patiënten in de ziekenhuizen geregistreerd en niet de overleden patiënten in de bejaardencentra.  

Beginfase

Volgens het Britse rapport zouden de maatregelen voor social distancing en de quarantaine op dit moment 16 duizend sterfgevallen hebben voorkomen in Spanje en in totaal 59 duizend in de 11 onderzochte landen. In een eerder uitgebracht rapport van twee weken geleden waarschuwden de Britse onderzoekers ervoor deze maatregelen niet te snel op te heffen, in ieder geval niet voordat er voldoende vaccins beschikbaar zijn om de hele bevolking immuun te kunnen maken. Dat zou nog anderhalf jaar, of wellicht langer, kunnen duren. Daarbij doelen ze niet op een thuisisolatie van anderhalf jaar, maar op het beperken van sociale contacten en het geregeld sluiten van scholen, universiteiten en andere publieke ruimten. Volgens de berekeningsmodellen van het Imperial College is tussen de 1,8% en 11,4% van de Europeanen besmet met het coronavirus. Welk percentage dan ook het daadwerkelijke zal zijn, het is hoe dan ook zeker dat we ons nog maar in de beginfase van de epidemie bevinden.