In juli kwam er na een moeizaam onderhandelingsproces tussen de EU-lidstaten uiteindelijk een akkoord over de uit te keren bedragen uit het Europees herstelfonds om de gevolgen van de coronapandemie voor de nationale economieën te verzachten. Voor Spanje betekende dat een te ontvangen totaalbedrag van 140 miljard euro, bestaande uit een gift van 72,7 miljard en een lening van 67,3 miljard euro.

Van de bijna 70 miljard euro aan leningen ziet Spanje, in ieder geval de komende jaren, af. Dat hebben bronnen van de Spaanse regering laten weten. Voorlopig zal alleen gebruikt worden gemaakt van het geld uit het Europese herstelfonds dat niet hoeft te worden terugbetaald. Vooralsnog wil de Spaanse regering geen besluit nemen over eventuele leningen voor de periode 2024-2026. Ook Portugal, Italië en Frankrijk zijn voornemens af te zien van het leengedeelte uit het Europese herstelfonds.

Exacte reden afwijzen lening nog onduidelijk

De onduidelijkheid rond de voorwaarden die gesteld zijn aan de leningen lijkt nu toch een struikelblok en de angst is groot dat de Europese Commissie vroeg of laat eisen gaat stellen aan de landen met een staatsschuld die hoger is dan 100% van het bruto binnenlands product. Bovendien is nog onduidelijk of de landen hun bestuurlijke procedures gereed hebben om het geleende geld ook daadwerkelijk uit te kunnen geven. Als Spanje geen gebruik maakt van de lening uit het herstelfonds, zal dat negatieve gevolgen hebben voor het beoogde economisch herstel. Over de exacte toedracht voor het niet aangaan van de lening op korte termijn geven de door de Spaanse krant El País geraadpleegde bronnen echter geen verklaring af. 

Vertraging van betalingen uit het herstelfonds

Het voorlopig afwijzen van de leningen van de Europese Centrale Bank komt op een ongelukkig moment, nu de tweede coronagolf in Spanje om zich heen grijpt, de werkgelegenheid en het bbp verder zullen dalen en de staatsschuld hoger zal stijgen. Daarbij komt nog dat in Brussel vertraging is opgelopen omdat de Europese Commissie, de Duitse EU-ambassadeur en het Europees Parlement nog geen akkoord hebben bereikt over de details van het maatregelenpakket en de eerste betalingen daardoor zijn uitgesteld tot de tweede helft van 2021, bijna een jaar later dan was gepland.