Minister Illa van Volksgezondheid deed een poging tot opheldering, maar de twijfel blijft voortbestaan. Het plan voor een veilige kerst werd woensdag gepresenteerd door het Spaanse ministerie van Volksgezondheid samen met de gezondheidsraden van de autonome gemeenschappen (CISNS). In het document staan de beperkingen die in heel het land geldig zijn tijdens de kerstperiode.
De maatregelen lopen van 23 december tot 6 januari; de bestaande avondklok wordt op kerstavond en oudejaarsavond verlengd tot 1.30 uur; op straat mag niet worden gegeten en gedronken, uitgezonderd op terrassen van cafés en restaurants; er mogen maximaal 10 personen bijeen komen voor de viering en de perimetrale lockdown blijft van kracht voor de autonome gemeenschappen, behalve voor mensen die met familieleden en naasten de feestdagen willen doorbrengen.
Wie zijn de ‘naasten’ waarnaar wordt verwezen?
Maar wie zijn nu precies die ‘naasten’? Dat is de vraag die bij velen speelt nadat bekend werd hoe de ‘andere manier van kerst vieren’ eruit gaat zien dit jaar. Op internet blijkt het aantal zoektochten naar deze term ook enorm te zijn toegenomen in de laatste dagen.
De koninklijke academie voor de Spaanse taal (RAE) zegt hierover dat een ‘allegado’ iemand is ‘die dicht bij een ander staat in verwantschap, vriendschap, behandeling of vertrouwen’. Een begrip met een dubbelzinnige betekenis dus, waarbij de vraag blijft bestaan: is een naaste nu een vriend, een collega, een partner, een date?
Een poging tot opheldering
Minister Illa probeerde in een persconferentie het begrip preciezer te definiëren: een naaste is ‘een persoon die zonder een traditionele familierelatie een zeer standvastige sentimentele relatie heeft met een ander’.
Bewijsbaarheid bij controle
Wat het hoofd van de nationale gezondheidszorg echter niet specificeerde, is hoe burgers, als ze op een snelweg of in een trein- of busstation worden aangehouden, aan de autoriteiten kunnen bewijzen dat ze die ‘bepaalde sentimentele link’ hebben met de persoon die ze buiten hun regio gaan bezoeken.
Juridisch bereik van het begrip
Over de mogelijke juridische gevolgen bij overtreding van deze maatregel is de overgrote meerderheid van specialisten, academici en professoren het wel eens. Zij betogen dat er geen juridische stappen kunnen worden ondernomen omdat het begrip ‘naaste’ geen ‘juridische figuur’ is in de Spaanse wetgeving.
De maatregel, die de deur opent naar het vrije verkeer tussen de autonome regio’s, doet dus een beroep op de eigen verantwoordelijkheid van de burger. “Het is ook een kwestie van gezond verstand…” verklaart Carlota Zapata van het toonaangevende advocatenkantoor Legalitas tegen Verne, het reiskatern van El País. Maar mocht je toch het zekere voor het onzekere willen nemen, dan kun je de gastheer of -vrouw om een beëdigde verklaring met een kopie van zijn of haar identiteitsbewijs vragen. “Op internet staan voldoende voorbeelden van zulke verklaringen” eindigt ze.