Daarbij valt te denken aan een verlaging van sociale premies en de inkomstenbelasting en directe subsidieregelingen voor inwoners van de ontvolkte gebieden. Regiopresidenten Javier Lambán (Aragón), Emiliano García-Page (Castilië-La Mancha) en Alfonse Fernández Mañueco (Castilië en León) hebben inmiddels de EU om een gemeenschappelijke steunregeling gevraagd ter compensatie van het economische verlies in de provincies Teruel, Cuenca en Soria. 

Op 70 procent van het oppervlak van Spanje, dat is 370.000 vierkante kilometer, wonen maar zes miljoen inwoners, dat is 16,2 inwoners per vierkante kilometer. Ter vergelijking: het landoppervlak van Nederland is ongeveer 33.883 vierkante kilometer, daarop wonen ruim 17 miljoen inwoners, dat is 501 inwoners per vierkante kilometer. 

Minder dan 12,5 inwoners per vierkante kilometer

De overige 41 miljoen inwoners van Spanje concentreren zich in de regio Madrid, de kustgebieden en andere grote steden in het binnenland. Teruel, Cuenca en Soria zijn de enige drie Spaanse provincies waar minder dan 12,5 inwoners per vierkante kilometer wonen, versus het Spaanse gemiddelde van 93 inwoners per vierkante kilometer. Bovendien wonen in de drie genoemde provincies voornamelijk oudere, minder welvarende Spanjaarden. Binnen Europa is een vergelijkbare situatie alleen te vinden in het uiterste noorden van Scandinavië en van Schotland.  

Officiële EU-status van ontvolkt gebied

Omdat het ontvolkingsprobleem in Spanje kritiek begint te worden, hebben de regiopresidenten afgelopen november samen de Europese Commissie om hulp gevraagd. Zij vinden dat hun regio’s dezelfde status moeten krijgen als de ontvolkte gebieden in het uiterste noorden van Europa, waar minder dan 8 inwoners per vierkante kilometer wonen en daarvoor financieel door de EU worden gecompenseerd. Het verschil tussen 12,5 inwoners per vierkante meter (zoals in Teruel, Cuenca en Soria) en 8 zoals in het uiterste noorden, vinden de regiopresidenten irrelevant omdat de problemen die eruit voortvloeien dezelfde zijn. 

Gevraagd is om financiële hulp van de EU voor de periode 2021-2027 waarmee dan bijvoorbeeld een sociale premieverlaging van 20 procent en een verlaging van de inkomstenbelasting kunnen worden gerealiseerd. Eurocommissaris voor Mededinging Margrete Vestager heeft laten weten naar een technische oplossing voor het verzoek te zullen kijken. 

In de Schotse Hooglanden zijn vergelijkbare maatregelen effectief gebleken: tussen 1961 en 2011 nam de bevolking in dit ontvolkte gebied toe met 22 procent, terwijl die groei in de rest van Schotland niet meer was dan 2 procent. 

Verschillen worden steeds groter

Met 89.892 inwoners (in 2019) is Soria de dunst bevolkte provincie van Spanje (8,6 inwoners per vierkante kilometer). Daarna volgt Teruel met 133.300 inwoners (9 per vierkante kilometer) en Cuenca met 199.835 inwoners (11,4 per vierkante kilometer). Tussen 2018 en 2033 zullen volgens onderzoek nog eens 30 duizend inwoners uit de drie provincies verdwijnen, terwijl de totale bevolking van Spanje in die periode zal groeien van 46,7 naar 49 miljoen inwoners. 

In 2018 was de gemiddelde leeftijd in Spanje 43,1 jaar terwijl dat in Soria 47, in Teruel 46,4 en in Cuenca 45,6 jaar was. 60 procent van de jongeren uit Soria, 48 procent van de jongeren uit Teruel en 40 procent van de jongeren uit Cuenca kiezen voor een studie buiten de eigen provincie. In de afgelopen twaalf jaar daalde de omvang van de beroepsbevolking met 13,6 procent in Teruel, 11,4 procent in Cuenca en 8 procent in Soria.