Hiermee wordt reizen zonder de verplichting een PCR test af te nemen of in quarantaine te gaan gefaciliteerd. Daarnaast zou een dergelijk paspoort ook toegang tot grote publieksevenementen zoals concerten of sportwedstrijden kunnen garanderen. 

De beslissing om vaccinatie tegen Covid-19 verplicht te maken valt onder de bevoegdheid van de lidstaten. Brussel meent echter dat immuniteit op dit moment de enige duurzame exit-strategie is uit deze crisis. Het doel is om op zijn minst 70 procent van de bevolking met vaccins immuun voor de ziekte te maken om de zo gewilde groepsimmuniteit te bereiken. 'Vaccinatie vormt het licht aan het einde van de tunnel van deze pandemie', zei de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen vrijdag in Lissabon, waar ze was om te vieren dat Portugal het voorzitterschap van de EU overneemt. 

Komende donderdag 21 januari wordt het Europees vaccinatiecertificaat uitgebreid besproken door de staatshoofden van de 27 lidstaten. Alle landen die in grote mate economisch afhankelijk zijn van het toerisme, zoals Spanje, Portugal en Griekenland, hebben al aangegeven voorstander van een dergelijk document te zijn. Andere landen hebben nog hun twijfels, zoals Duitsland. 

De Wereldgezondheidsorganisatie wijst in eerste instantie het idee af omdat de impact van de vaccins op het verminderen van overdracht van het virus nog onbekend is en daarbij blijkt de huidige beschikbaarheid van vaccins te beperkt te zijn. 

Het gaat derhalve om een 'zeer gevoelig' debat ook vanwege de risico's op privacyschending en discriminatie. Daarom wordt nog geen spoedig besluit over de materie verwacht, zo melden diplomatieke bronnen aan de krant El Español.

Voorstel van Griekenland

Het voorstel voor een vaccinatiepaspoort is afkomstig van de Griekse premier Kyriakos Mitsotakis. In een brief aan Von der Leyen heeft hij laten weten dat zijn regering vaccinatie in geen geval wil verplichten of tot een voorwaarde wil maken om te kunnen reizen. Wel kan iedereen die is ingeënt tegen Covid-19 zonder beperkingen en in alle vrijheid op reis gaan. 

Von der Leyen staat positief tegenover een vaccinatiepaspoort, maar waarschuwt wel voor de moeilijkheid om iets dergelijks in de praktijk te brengen. Wel ziet ze het als een 'medische behoefte' dat burgers over een dergelijk certificaat beschikken, zolang dit binnen de gehele EU op geharmoniseerde wijze wordt ingevoerd. 

Een tweede vraag is wát iemand met een dergelijk certificaat kan en mag doen. Hierover moet volgens de commissie-voorzitter op Europees niveau worden overlegd op basis van gelijke regels. 

Herstellen vrije circulatie binnen Europa

'Essentieel is het vinden van een manier om de vrije circulatie binnen Europa weer te herstellen, dat geen enkel land de noodzaak voelt om opnieuw de grenzen vanwege de pandemie te moeten sluiten', zei premier Costa van Portugal.

Spanje voorstander certificaat

De Spaanse coalitieregering steunt volgens bronnen bij het ministerie van Buitenlandse Zaken een Europees vaccinatiecertificaat met het doel om de Europese mobiliteit te herstellen (niet alleen die van toeristen, maar ook die van studenten, ondernemers en diplomaten). Dat zou volgens Pedro Sánchez een 'zeer positieve impact hebben op onze economie'. 

Duitsland is sceptisch

De regering van Angela Merkel is veel sceptischer. Minister Seehofer van Binnenlandse Zaken wijst ieder 'privilege' voor ingeënte personen af. Volgens hem staat zoiets gelijk aan het verplicht stellen van het vaccin via de achterdeur, en daar is hij tegen. Eveneens wijst hij de mogelijkheid af dat particuliere bedrijven zoals luchtvaartmaatschappijen of evenementorganisaties speciale rechten zouden kunnen toekennen aan gevaccineerden. 

Volgens de leider van de Duitse Volkspartij in het Europees Parlement, Manfred Weber, is een voorstel zoals dat van de Griekse premier wel te steunen, met name als recept om de effecten van de crisis op de lidstaten die het meest afhankelijk zijn van toerisme te verzachten.