Aan het begin van de eerste coronagolf in maart werden massaal de Spaanse voorraadkasten gevuld. In één week tijd gingen net zoveel producten langs de supermarktkassa’s dan normaal binnen een maand. Tijdens de eerste fase van de noodtoestand steeg alleen al de verkoop van wc-papier met 25 procent. 

Deze omzetstijging was niet alleen het gevolg van het psychologische effect dat de pandemie had op consumenten, maar ook van de gesloten bars en restaurants waardoor er met name meer bier, wijn en chocola werd verkocht. Volgens directeur Patricia Daimiel van onderzoeksbureau Nielsen werd in 2020 in Spanje voor meer dan 95 miljard euro aan voedingsmiddelen, dranken en verzorgingsproducten omgezet. 

Tot november omzetgroei van 14 procent

Volgens Florencio García van marktonderzoekbureau Kanter was Spanje een van de weinige landen waar de coronapandemie niet voor problemen met de bevoorrading zorgde en was de voedingsmiddelenindustrie een van de weinige waar in 2020 geen ontslagen zijn gevallen en de omzet juist steeg. Tot november vorig jaar was er sprake van een omzetstijging van 14 procent. 

Grootste winst voor buurtsuper met goede versafdeling

Hoewel alle soorten levensmiddelenwinkels profiteren van de pandemie, wordt de grootste omzetwinst geboekt door de buurtsupers met een ruim assortiment en een goede versafdeling, zoals Consum, AhorraMas, Bonpreu, Condis en Alimerka. Zij konden zich het snelst aanpassen aan de nieuwe vraag van consumenten (verse producten, kant-en-klaarmaaltijden etc.) en hebben hun marktaandeel vergroot ten koste van grote ketens als Mercadona. Van de vijf grootste supermarktens Mercadona, Carrefour, Dia, Lidl en Eroski, is alleen Lidl erin geslaagd het marktaandeel te vergroten. Lidl opende met een investering van 240 miljoen euro het afgelopen jaar 43 nieuwe supermarkten en twee logistieke centra in Spanje en nam 2000 nieuwe medewerkers in dienst. 

Online boodschappen doen populair

Ook veranderde de coronapandemie het consumentengedrag als het gaat om de wijze waarop boodschappen zijn gedaan. Niet alleen werd aanzienlijk vaker gekozen voor boodschappen doen online, ook de gemiddelde leeftijd van consumenten die dat deden steeg, evenals het vertrouwen in het online kopen van verse producten zoals vlees en vis. Volgens Daimiel is tijdens de coronapandemie de onlineverkoop van supermarkten verdubbeld met 1,5 miljoen nieuwe klanten. Nu investeren de supermarktketens in de technologie, logistiek en opslag om de groei van de e-commerce vanaf 2021 verder te laten toenemen. 

Prijzenoorlog

De pandemie heeft voor een ware prijzenoorlog tussen de supermarktketens gezorgd. Met concurrerende prijzen proberen de supermarkten de grote groep consumenten die financieel geraakt zijn door de crisis (de helft van de Spaanse huishoudens) binnen te halen of te houden. Dat brengt echter het gevaar met zich mee dat de toch al minimale winstmarges te klein worden als de omzet straks mogelijk weer afneemt, en het gewicht dat de sector nu in de economische schaal legt daardoor zal verdwijnen.  

8 procent meer omzet in kerstperiode vergeleken met vorig jaar

Toch is de verwachting dat de omzet van de voedingsmiddelenindustrie ook dit jaar met nog eens 2 of 3 procent zal toenemen. Tussen 23 oktober vorig jaar en 3 januari dit jaar werd er in Spanje voor ruim 2,6 miljard euro boodschappen gedaan in de supermarkt, dan is bijna 8 procent meer dan in de vergelijkbare periode van een jaar geleden. 

Vanaf 1 oktober vorig jaar gaven Spaanse huishoudens gemiddeld meer dan 100 euro per week uit aan boodschappen, dat is het hoogste bedrag sinds het einde van de noodtoestand. De verkoop van verse producten als groente, fruit, vlees en eieren steeg met bijna 12 procent en die van houdbare levensmiddelen met bijna 10 procent. De bierverkoop steeg met 23 procent en de verkoop van afhaalmaaltijden en maaltijdbezorging steeg zelfs met 60 procent. 

Minder make-up, babyproducten en snoepgoed

In 2020 steeg ook de populariteit van diepvriesvis (22 procent meer), noten (17 procent), koffie (17 procent) en wijn (15 procent). De verkoop van make-upartikelen daarentegen daalde het vorig jaar met 31 procent, van zonnebrandcrème met 20 procent en van parfums met 10 procent. Ook werd bezuinigd op luiers (-6 procent), babyvoeding (-8,9 procent), vruchtensappen ( -8 procent) en snoepgoed (-6 procent).