Spanje produceert op jaarbasis zo’n 1,6 miljoen ton plastic verpakkingsafval, waarvan nog niet de helft wordt gerecycled. Daarnaast komen er ook alle mogelijke plastic voorwerpen bij het gemengd huishoudelijk afval terecht. Hiervan wordt slechts een derde hergebruikt. Dit blijkt uit een onderzoek van het ministerie van Ecologische Transitie.
Zee wordt vuilnisbelt
Niet al het plastic afval belandt op de vuilstort. Het komt ook rechtstreeks in de natuur of in zee terecht. In Spanje wordt er, volgens berekeningen van het VN-milieuprogramma, jaarlijks zo’n 46.000 ton plastic in de zee gegooid. De zee, die zo belangrijk is voor de visserij en het toerisme in Spanje, dreigt een stortplaats van plastic te worden.
Toename zwerfafval
De hoeveelheid afval die op straat of in de natuur rondslingert, neemt steeds meer toe. Zo ook op de Spaanse stranden. In 2013 lanceerde het ministerie van Ecologische Transitie het marien zwerfvuil monitoringsprogramma. Uit dichtheidscijfers van dit programma blijkt dat het afval op de stranden in de afgelopen acht jaar met ongeveer 16% is gestegen. Een groot deel (76%) van het strandafval bestaat uit plastic in allerlei soorten en maten: plastic touwen, visnetten, dopjes, tasjes, wattenstaafjes, rietjes en flesjes.
Hoe belandt plastic in zee?
Ongeveer twee derde van de plastic afvalproducten op de Spaanse stranden, die in 2020 door het marien zwerfvuil monitoringsprogramma werden onderzocht, blijken afkomstig van activiteiten op het vasteland, zoals het toerisme, de horeca, industrie, bouw en landbouw. Dit afval wordt door de wind, via riolen of rivieren naar zee gevoerd. Een derde deel is afkomstig van bronnen op zee en belandt op directe wijze in het water.
Het afval dat ronddrijft aan het zee oppervlak is slechts een fractie van het totaal. Dit is in 2014 door de universiteit van Cádiz onderzocht. Het is moeilijker vast te stellen hoeveel afval er op de zeebodem ligt of in de magen van zeedieren terechtkomt.
Verbod op plastic wegwerpproducten
Als het wetsvoorstel Afval en Verontreinigde Bodems (Ley de Residuos y Suelos Contaminados) wordt aangenomen, komt er een verbod op bepaalde plastic wegwerpproducten, zoals plastic bestek, borden, rietjes en roerstaafjes.
Afvalbeleid en bevordering van de circulaire economie wordt ook als een van de hervormingen in het herstelplan genoemd dat onlangs door de Spaanse premier Pedro Sánchez werd gepresenteerd.
Plastic wegwerpverpakkingen worden belast
Vanaf 2023 moeten bars en restaurants bepaalde wegwerpverpakkingen bij hun klanten in rekening brengen. De nieuwe wet is erop gericht de toepassing van dit eenmalig plastic te ontmoedigen. Hiertoe wordt elke geproduceerde kilo met 0,45 euro belast. En voor afval dat niet gerecycled wordt, komt er een afvalstoffenbelasting.