Uit de statistieken blijkt dat in Spanje steeds meer haatmisdrijven worden gepleegd, die volgens minister Fernando Grande-Marlaska voor polarisering zorgen in de samenleving. Als gevolg van deze onacceptabele toename vraagt zijn ministerie vanaf nu meer aandacht van de Spaanse veiligheidsdiensten voor dit type misdrijven.
Samuel Luiz
Een recent voorbeeld is dood van de 24-jarige Samuel Luiz die vermoedelijk wegens zijn seksuele geaardheid door een groep jongeren werd mishandeld en later aan de gevolgen daarvan overleed. In veel Spaanse steden werden naar aanleiding van dit misdrijf protesten gehouden tegen het geweld tegen de LGBT+gemeenschap.
‘Polarisatiefactoren’
Een jaar geleden al heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken een protocol opgesteld met een lijst van zogeheten polarisatiefactoren. Aan de hand van deze lijst zou bij incidenten onderzocht moeten worden of er racistische, xenofobische of andere discriminerende motieven aan ten grondslag liggen. Tot nu toe lag de beslissing om incidenten al dan niet te onderzoeken bij de agenten van de veiligheidsdiensten.
In een persconferentie liet minister Grande-Marlaska weten dat er vanaf nu onderzoek wordt ingesteld naar ieder voorkomend geval van discriminatie. Bij dit onderzoek zal ook het Spaans Nationaal Bureau voor de Bestrijding van Haatmisdrijven meewerken.
Meer onderzoek naar toedracht toegenomen haat
Met deze nieuwe werkwijze wordt niet alleen beoogd de daders van de misdrijven aan te houden, maar moet er ook meer duidelijkheid komen over de motieven en de oorsprong van de toegenomen haatcriminaliteit. Belangrijk is daarbij dat de letterlijke verklaringen van verdachten en getuigen worden geregistreerd en nader worden onderzocht.
Zo hebben getuigen van de mishandeling van Samuel Luiz de daders duidelijk ‘maricón’ (flikker) horen schreeuwen. Zo’n uitspraak zou met ingang van het nieuwe protocol al voldoende zijn om nader onderzoek in te stellen naar een incident en het als haatmisdrijf te behandelen. Vaak wordt nu in politierapporten geen melding gemaakt van motieven van de dader.
Het protocol voorziet ook in registratie van de perceptie van het slachtoffer. Deze subjectieve verklaring zal niet leidend zijn in de kwalificatie van het voorval, maar is wel aanleiding voor verplicht onderzoek door de gerechtelijke politie of het openbaar ministerie.
Als polariserende factoren zijn in het protocol ook de kleding en eventuele tatoeages van de dader opgenomen die voorzien zijn van haatsymbolen. Aan de hand van deze symbolen wordt een nauwkeuriger profiel van de dader en diens motief gedefinieerd. Het politieonderzoek moet zich verder richten op het gebruik van sociale media, telefoonberichten en de datum en plaats van het delict, omdat ook deze een symbolische betekenis kunnen hebben, zoals de geboortedatum van Adolf Hitler.